ရြက္မြန္စာမ်က္ႏွာ

Thursday, October 23, 2008

ေရထိုးသဲစီး ျဖတ္ကူးရေလဦးမည့္ ျမစ္ႀကီး

ေက
အဲန္ယူ ၁၄ ႀကိမ္ေျမာက္ ညီလာခံ က်င္းပၿပီးစီးသြားသည့္သတင္းႏွင့္ အမ်ဳိးသမီးေခါင္းေဆာင္ တဦးျဖစ္သည့္ ေနာ္စီဖိုးရာ စိန္ ကို အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ ပထမဦးဆံုးအႀကိမ္ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္လိုက္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။ အျခား မ်က္ႏွာသစ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားလည္း တက္လာၾကသည္။ အသက္အရြယ္ႀကီးရင့္ေနၿပီ ျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တာမလာေဘာမွ အပ က်န္ ေခါင္းေဆာင္အမ်ားအျပားက ငယ္ရြယ္ေသးသူမ်ားဟု ဆိုလွ်င္ ရႏိုင္သလို၊ ကရင့္ေတာ္လွန္ေရးကို ေနာက္ထပ္ မ်ဳိးဆက္သစ္ တခုထဲသို႔ စ၍ လက္ဆင့္ကမ္းခဲ့ၿပီဟု ဆိုလွ်င္လည္း ရႏိုင္ပါသည္။ ယခု ေခါင္းေဆာင္အမ်ားစုမွာ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ ကရင္ေတာ္လွန္ ေရးကို စတင္ခဲ့သူမ်ားမဟုတ္ၾကပါ။ မ်ဳိးဆက္သစ္မ်ားဟု ဆိုလွ်င္ ရႏိုင္ပါသည္။

အမ်ဳိးသမီးတဦးကို အေရးပါသည့္ ေနရာ တာ၀န္ေပးခန္႔အပ္ခဲ့ျခင္းမွာလည္း ထူးျခားသည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။ အမ်ဳိးသမီးတို႔၏ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္မႈ က႑ကို အေလးေပးလာသည္ဟု ဆိုႏိုင္သကဲ့သို႔၊ ေနာက္ထပ္ျဖစ္ထြန္းလာသည့္ လူမႈလႈပ္ရွားမႈသစ္မ်ား (တနည္း စစ္တပ္အေျခခံမဟုတ္သည့္ အရပ္ဖက္လူမႈလႈပ္ရွားမႈ civil society, new social movement) မ်ားကို ေနရာ ေပးလာျခင္းဟုလည္း ေျပာလွ်င္ ရႏိုင္မည္ဟု ထင္သည္။ အရပ္ဖက္အင္အားစု (civil society) အုပ္စုမ်ားႏွင့္ ပို၍ ေဆြးေႏြး ညိႇႏိႈင္းမႈ အားေကာင္းလာသည္ဟု ေျပာလွ်င္လည္း ရႏိုင္ပါသည္။

သို႔ေသာ္လည္း ညီလာခံထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္မ်ားကို မေတြ႔ရေသးပါ။ မည္သို႔ေသာ မူ၀ါဒမ်ား ေခတ္ႏွင့္ အညီေျပာင္းလဲ က်င့္သံုးပါမည္နည္း။ စိတ္၀င္စားဖြယ္ ေကာင္းေနသည္။ ေသခ်ာသည္ကေတာ့ ေကအဲန္ယူ ေခါင္းေဆာင္မႈသစ္အေနျဖင့္ ယခင္တႀကိမ္က သူတို႔ဘိုးေဘးမ်ား ယေန႔ ျမန္မာႏိုင္ငံဟုေခၚသည့္ ေျမသို႔ ေရႊ႔ေျပာင္းလာစဥ္ကာလကလို ေရထိုးသဲစီး ခက္ခဲေသာ ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္ လူမႈ လႈပ္ရွားမႈ ျမစ္ႀကီးကို ျဖတ္သန္းၾကရဦးမည္ ဆိုသည္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ေခါင္းေဆာင္မႈ အသစ္အတြက္ အခက္အခဲ၊ စိန္ေခၚမႈ မ်ားက ဆီးႀကိဳေနၾကပါသည္။

(၁)
ကရင္လူမ်ဳိးတို႔တြင္ ေရွးအစဥ္အဆက္က ႏႈတ္တိုက္ခ်ေပးလာၾကသည့္ "ထားလကၤာ" မ်ားအရ သူတို႔၏ သမုိင္းကို မွတ္ တမ္း တင္ခဲ့ၾကပါသည္။ ကရင္လူမ်ဳိးတို႔က တခ်ိန္က မြန္ဂိုကုန္းျမင့္တြင္ ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္ဟု ယူဆၿပီး ဘီစီ ၁၁၂၈ ခန္႔ တြင္ ေတာင္ဖက္သို႔ ေရႊ႔ေျပာင္း အေျခခ်လာၾကသည္ဟု ယူဆၾကသည္။ ဒ႑ာရီဆန္လွသည့္ ေခါင္းေဆာင္ "ေထာ့မဲပါ" က ဦးေဆာင္၍ အခက္အခဲမ်ား၊ ျမစ္ေခ်ာင္း၊ ေတာင္တန္း အတန္တန္ကို ျဖတ္၍ ေျပာင္းေရႊ႔လာၾကသည္ဟု ယံုၾကည္ၾက ပါသည္။ ထီးဆဲမက္ရြာကို ကရင္လူမ်ဳိးအေတာ္မ်ားမ်ားက သိၾကသည္။ "သဲစီးေသာေခ်ာင္း" ဟု အဓိပၸါယ္ရၿပီး မြန္ဂို ကုန္းေျမျမင့္မွ ဆင္းသက္လာရာလမ္းတြင္ ဂိုဘီသဲႏၱာရကို ျဖတ္သန္းခဲ့ရသည္ဟုလည္း ေဖာ္ျပေျပာဆိုၾကပါသည္။ ယေန႔ ကာလတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ား၏ လူဦးေရကို ၃-၅ သန္းၾကားဟု ခန္႔မွန္းၾကသလို၊ စကၤာပူ ကရင္ဆယ္မီနာ တခု၏ မွတ္တမ္းအရ ၇ သန္း (ကရင္ျပည္နယ္တြင္ ၁। ၅ သန္း၊ ရန္ကုန္တိုင္းတြင္ ၀. ၇၅ သန္း၊ ဧရာ၀တီတိုင္းတြင္ ၁. ၅ သန္း၊ ပဲခူးတိုင္းတြင္ ၀. ၇၅ သန္း၊ တနသၤာရီတိုင္းတြင္ ၀. ၅ သန္း၊ မြန္ျပည္နယ္တြင္ ၁ သန္းႏွင့္ အျခားေနရာေဒသမ်ား တြင္ ၁ သန္းခန္႔ ရွိေနမည္ဟု တြက္ခ်က္ထားၾကသည္။)

သို႔ေသာ္လည္း ကရင္လူမ်ဳိး မိတ္ေဆြတဦးက ေျပာသည္ကို စိတ္မခ်မ္းေျမ့စြာ ၾကားခဲ့ရဖူးသည္။ "ခင္ဗ်ား စဥ္းစားၾကည့္ဗ်ာ။ က်ေနာ္တို႔ ကရင္လူမ်ဳိးေတြ အခုႏွစ္မ်ားမွာ ေျပာင္းေရႊ႔အေျခခ်ေနၾကရတဲ့ျဖစ္ရပ္က အရင္ မြန္ဂိုကုန္းျမင့္က အစုအျပံဳလိုက္ ေျပာင္းေရႊ႔လာၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ ဒုတိယအႀကီးဆံုး ေရႊ႔ေျပာင္းရမႈႀကီးလို႔ ဆိုႏိုင္တယ္"။ သူက ယခု တတိယႏိုင္ငံသို႔ ေျပာင္းေရႊ႔အေျခခ်ေန ထိုင္ျခင္းမ်ားႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္းရွိ သိန္းေက်ာ္ေသာ ဒုကၡသည္မ်ား၊ ျပည္တြင္း၌ အိုးအိမ္အေျခပ်က္၍ ေရႊ႔ေျပာင္းထြက္ေျပး ေနၾကေသာ ျပည္တြင္းဒုကၡသည္ IDPs မ်ားကို ရည္ရြယ္ေျပာျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ သူေျပာသည္မွာ ျဖစ္ လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ ကရင္လူမ်ဳိး အေရအတြက္ ၂ သိန္းခန္႔ရွိေနၿပီး၊ (တီဘီဘီစီ) အဖြဲ႔အဆိုအရ ျမန္မာႏိုင္ငံ အေရွ႔ပိုင္းေဒသမ်ားတြင္ ျပည္တြင္းဒုကၡသည္ IDPs အေရအတြက္ ၅ သိန္းေက်ာ္ ရွိသည္ဟု ခန္႔မွန္းထားရာ၊ အမ်ားစုမွာ ကရင္လူမ်ဳိးမ်ား ျဖစ္ၾကပါသည္။ ထိုမွ်မက ထိုင္းႏွင့္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားတြင္ တရားမ၀င္လာေရာက္ေရႊ႔ေျပာင္း အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနသူ အမ်ားအျပားလည္း ရွိေနပါေသးသည္။ မိန္းမပ်ဳိေလးဟုေခၚေသာ ကရင္စကား "မူးေနာ္"က ယခု ေတာ့ "အိမ္ေဖာ္၊ အိမ္ေစ" ဟု အဓိပၸါယ္ျဖစ္လာေၾကာင္း ထိုင္းနယ္စပ္ရွိ ကရင္လူမ်ဳိးမ်ား အေျခအေနကို မခိုင္မာေက်ာ္ေဇာ ကလည္း စာေရးဖူးသည္။ ကရင္ျပည္နယ္ အတြင္းရွိ ရြာမ်ားတြင္ အားေကာင္းေမာင္းသန္ လူငယ္မက်န္ေတာ့၊ ကေလးမ်ား ႏွင့္ က်ီးေစာင့္ၾကက္ႏွင္ အဖိုးအဖြားအိုမ်ားသာ က်န္ရွိေတာ့ေၾကာင္းလည္း မ်က္ျမင္အခ်ဳိ႔က ေျပာျပၾကပါသည္။ ႏွစ္ရွည္ ၾကာျမင့္ လာၿပီ ျဖစ္သည့္ ျပည္တြင္းစစ္၏ ဒဏ္မ်ား ျဖစ္ႏိုင္သလို၊ စီးပြားေရး ဆုတ္ယုတ္က်ဆင္းလာသည့္ တႏိုင္ငံလံုး အေျခအေန ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။

(၂)
ဤဖက္ေပါင္းစံု အေျခအေနမ်ားကို ေတြးလွ်င္ ကရင္ေခါင္းေဆာင္မႈသစ္အတြက္ ေမးခြန္းမ်ားစြာ ရွိလာႏိုင္ပါသည္။
အမ်ဳိးသားေရး အာမခံခ်က္အတြက္ႏွင့္ လြတ္ေျမာက္ေရးစစ္ပြဲကို ဆက္လက္ဆင္ႏႊဲမည္ဟု ဆိုပါသည္။ မလြတ္ေျမာက္ ေသာ လူမ်ဳိးတမ်ဳိးက ခုခံကာကြယ္စစ္ဆင္ေနရမည့္ အေရးကို ေမးခြန္းထုတ္ဖြယ္ မရွိပါ။ သို႔ေသာ္လည္း မၿပီးမစီးႏိုင္ စစ္ပြဲ ၏ အက်ဳိး ဆက္မ်ားကို ဆက္၍ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ စဥ္းစားသင့္ၿပီဟု ထင္လာမိသည္။

ပညာရွင္မ်ားက ေျပလည္မႈမရႏိုင္ေတာ့မည့္ ပဋိပကၡမ်ဳိး (Intractability of conflict) ရွိသည္ဟု ေလ့လာခ်က္အရ ဆိုခဲ့ၾက ဖူးသည္။ ပဋိပကၡက ႏွစ္ရွည္လာၿပီး အမယ္ဘုတ္သူ႔ခ်ည္ခင္ ရွင္းရမရေတာ့မည့္ ကိစၥမ်ဳိးကို ဆိုၾကျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဂၽြန္ ေပါလ္ လက္ဒရစ္ (John Paul Lederach) က ေျပလည္မႈမရႏိုင္ေတာ့မည့္ ပဋိပကၡမ်ဳိးဟု အဓိပၸါယ္ဖြင့္ရာတြင္ ေခါင္းမာ တင္းခံေန သည့္၊ ျပင္းထန္သည့္၊ ေရွ႔မတိုး ေနာက္မဆုတ္သာ ျဖစ္ေနသည့္၊ ေျပလည္မႈရရန္ ခက္ခဲသည့္ ပဋိပကၡမ်ဳိးဟု ဆိုသည္။ တိုင္းထြာမႈအရ တႏွစ္လွ်င္ လူ ၁၀၀၀+ ေသဆံုးေနရသည့္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡမ်ဳိးကို သူက "စစ္" ဟု သတ္ မွတ္သည္။ အကယ္၍ ဤသို႔ လူ ၁၀၀၀+ ေသဆံုးရမႈက ဆယ္စုႏွစ္တခု၊ ႏွစ္ခုထက္ပို၍ ၾကာရွည္ ျဖစ္လာၿပီဆိုလွ်င္ လက္ဒရစ္က "ေျပလည္မႈ မရႏိုင္သည့္ပဋိပကၡ" ထဲသို႔ ထည့္လိုက္ပါသည္။ သူတင္ ကိုယ္တင္ ရန္ေႂကြးမ်ားေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။

ဤသတ္မွတ္ခ်က္အရဆိုလွ်င္ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ ၃၁ ရက္ေန႔မွ စတင္လာခဲ့ေသာ ေကအဲန္ယူ၏ ေတာ္လွန္ေရးသည္ ဆယ္စုႏွစ္ ၆ ခုတိုင္ေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ ကမၻာ့သက္တမ္းအရွည္ဆံုး ေတာ္လွန္ေရးတခုဟု ဂုဏ္ယူဖို႔ရွိပါသည္။ သို႔ေသာ္ လည္း ဤစစ္ပြဲအတြင္းမွာပင္ အမ်ဳိးေကာင္းသား၊ အမ်ဳိးေကာင္းသမီးတို႔၏ အသက္အိုးအိမ္၊ စည္းစိမ္၊ ဘ၀၊ အနာဂတ္ အလား အလာ မ်ား ပ်က္စီးဆံုးရႈံးခဲ့ၾကရသကဲ့သို႔ ေနာက္ဆံုး ျမန္မာတႏိုင္ငံလံုးသည္ပင္ ျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ က်ရႈံးႏိုင္ငံ (failed state) ျဖစ္လုတည္းတည္း အေျခအေနသို႔ ဆိုက္ေနရၿပီ ျဖစ္သည္။

ဤအေျခအေနတြင္ ေကအဲန္ယူအေနႏွင့္ ေတြ႔ဆံုၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ ေဆြးေႏြးအေျဖရွာေရး၊ ျပည္တြင္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို မျငင္း ပယ္ခဲ့ပါ။ သို႔ေသာ္လည္း ဤသို႔ ေျပလည္မႈ မရႏိုင္ေတာ့သည့္ ပဋိပကၡအျဖစ္သို႔ က်ဆင္းရမည့္ ေထာင္ေခ်ာက္မွ ရုန္း ထြက္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ဤသို႔ ျဖစ္ေစရန္အတြက္လည္း ဖက္အသီးသီးမွ အားစိုက္ထုတ္ ႀကိဳးပမ္းရမႈမ်ား၊ သေဘာထား ႀကီးရမႈ၊ အနစ္နာခံရမႈမ်ားလည္း လိုအပ္လိမ့္ဦးမည္သာ ျဖစ္ပါသည္။

သို႔ေသာ္လည္း မိမိက မ်က္စိထဲ ျမင္ၾကည့္သည္။ ေကအဲန္ယူႏွင့္ စစ္အစိုးရ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ေဆြးေႏြးပြဲသစ္မ်ားတြင္ အမ်ဳိးသမီး အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးသစ္က စားပြဲတဖက္တြင္ ေကအဲန္ယူ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ထိုင္ေနသည္ ဆိုပါစို႔။ ေရွးရိုးစြဲဆန္လြန္းေသာ၊ မဟာဖို၀ါဒီ၊ စစ္၀ါဒီ အယူအဆမ်ားကို ကိုယ္စားျပဳထားသည့္ စစ္အစိုးရဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားအဖို႔ အေတာ္ မသက္မသာ ရွိႏိုင္ပါသည္။ ယခင္က ေကအဲန္ယူႏွင့္ ျမန္မာအစိုးရေခါင္းေဆာင္မ်ား ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ အမ်ဳိးသမီးမ်ား မပါ၀င္ခဲ့ၾကဖူးသည္ မဟုတ္ပါ။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီ ၆ ဖဆပလ အစိုးရႏွင့္ ေဆြးေႏြးပြဲတြင္သာ မစၥက္ ဘေမာင္ခ်ိန္က ၾကား ခံုသမာဓိလူႀကီးအျဖစ္ ပါခဲ့ဖူးသည္။ ေနာက္ပိုင္း ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ အမ်ဳိးသမီးကိုယ္စားလွယ္မ်ား မေတြ႔ခဲ့ရပါ။ အကယ္၍ ယခုတႀကိမ္ ျပန္၍ စစ္အစိုးရႏွင့္ ေကအဲန္ယူအၾကား ေဆြးေႏြးပြဲျဖစ္ခဲ့လွ်င္ အသစ္အဆန္း အေတြ႔အၾကံဳ ျဖစ္ႏိုင္သလို၊ တိတ္ဆိတ္မႈမ်ား ၿဖိဳခြင္းခဲ့သည့္ (တနည္း ကရင္ျပည္နယ္ အတြင္း စစ္အစိုးရ၏ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားကို ဖြင့္ခ် ေဖာ္ ထုတ္ခဲ့သည့္ shattering silences report ထုတ္ေ၀ခဲ့သည့္) အမ်ဳိးသမီးေခါင္းေဆာင္တဦးကို မည္သို႔မည္ပံု တုံ႔ျပန္မည္ ဆိုသည္ကလည္း စိတ္၀င္စားဖြယ္ ျဖစ္ပါသည္။

တၿပိဳင္နက္တည္းမွာပင္ ေကအဲန္ယူေခါင္းေဆာင္မႈ အေနႏွင့္ လူမ်ဳိးေရးအရ စဥ္းစားမည္ဆိုလွ်င္လည္း ေမးခြန္းမ်ား ရွိေနပါ သည္။ က်ေနာ့္မိတ္ေဆြ ညည္းညဴေျပာဆိုခဲ့သလို ကရင္လူမ်ဳိးမ်ား အစုအျပံဳလိုက္ ေျပာင္းေရႊ႔ေနၾကရမႈက မြန္ဂိုလီးယား ေဒသမွ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္းေထာင္ခ်ီသည့္ ကာလ၊ စတင္ေျပာင္းေရႊ႔အေျခခ်လာခ်ိန္မွစ၍ ယခုအခ်ိန္သည္ ေနာက္ထပ္ "ဒုတိယအႀကိမ္ ေျပာင္းေရႊ႔အေျခခ်ရမႈ" (second migration) ဟု ေခၚဆိုရေလာက္ေအာင္ ျပႆနာႀကီးက်ယ္ေနပါၿပီ လား။ သို႔ဆိုလွ်င္ ဤျပႆနာကို လူမ်ဳိးေရးအရ ထည့္သြင္းစဥ္းစားရန္ လိုအပ္လာၿပီဟု ျမင္လာပါသည္။ ေျပာရလွ်င္ ယေန႔ အေျခ အေနသည္ ကရင္လူမ်ဳိးမ်ားအတြင္း ေသြးစည္းညီညြတ္မႈ၊ စုစည္းႏိုင္မႈ အားအနည္းဆံုး အေျခအေနကဲ့သို႔ ျဖစ္ေနပါ သည္။ စစ္အစိုးရတက္လာခ်ိန္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွစ၍ နယ္စပ္ရွိ လြတ္ေျမာက္နယ္ေျမ၊ အေျခစိုက္စခန္းမ်ား ဆံုးရႈံးခဲ့ရသည္။

ကရင္အမ်ဳိးသားေရး လႈပ္ရွားမႈတြင္ အင္အားအႀကီးဆံုးျဖစ္သည့္ ေကအဲန္ယူမွ အင္အားမ်ား (စစ္အစိုးရ၏ ေသြးခြဲသပ္လွ်ဳိ မႈေၾကာင့္ပင္ ဆိုဆို) ကြဲပဲ့ထြက္ခဲ့ၾကရသည္။ ဒီေကဘီေအ၊ ယခင္ ဗိုလ္မွဴးသုမူဟဲ ဦးေဆာင္သည့္ တပ္ရင္း ၁၆-အုပ္စုမ်ား၊ ဖဒိုေအာင္ဆန္းဦးေဆာင္သည့္ ဘုရားကုန္း ကရင္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႔မွသည္ ေနာက္ဆံုး တပ္မဟာ-၇ တပ္မွဴးေဟာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ထိန္ေမာင္ဦးေဆာင္သည့္ အင္အားမ်ား ကြဲထြက္ခဲ့ရသည္။ ပိုဆိုးသည္မွာ အခ်င္းခ်င္း ေသြးထြက္သံယို တိုက္ခိုက္ မႈမ်ားႏွင့္ လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္မႈမ်ားပါ ဆက္လက္ျဖစ္ေပၚေနခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ေကအဲန္ယူ၏ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး ေဟာင္းဖဒိုမန္းရွာသည္ပင္ ဤသို႔လုပ္ၾကံသတ္ျဖတ္မႈေၾကာင့္ အသက္ဆံုးရႈံးခဲ့ရပါသည္။

ကရင္အမ်ဳိးသားထုမ်ားအတြင္း အမ်ဳိးသား ေသြးစည္းညီညြတ္ေရး အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနၿပီဟု က်ေနာ္ဆိုခ်င္ပါသည္။ သို႔ဆိုလွ်င္ အသစ္တက္လာသည့္ ေခါင္းေဆာင္မႈအဖို႔ ကရင္တိုင္းရင္းသား အခ်င္းခ်င္း ေသြးထြက္သံယို တိုက္ခိုက္ေနမႈ မ်ားကို အလွ်င္အျမန္ ရပ္စဲပစ္ရန္ လိုအပ္ပါလိမ့္မည္။ စေကာ၊ ပိုး၊ ေတာင္ေပၚ၊ ေျမျပန္႔ စသည့္ ကရင္အမ်ဳိးသား အုပ္စုမ်ား ၾကား သာမက ႏိုင္ငံေရးအရ အျမင္၊ မဟာဗ်ဴဟာ ကြဲျပားေနသည့္ အုပ္စုမ်ားၾကားတြင္ပါ ဘံုတူညီႏိုင္သည့္ အနိမ့္ဆံုး လုပ္ငန္းစဥ္ မ်ားကို ရွာေဖြ၍ အမ်ဳိးသားညီညြတ္ေရးကို အေရးတႀကီး ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ရေတာ့မည့္ အခ်ိန္ျဖစ္ပါ သည္။ မည္သို႔ေသာ မဟာဗ်ဴဟာကို ခ်မွတ္သည္ျဖစ္ေစ အာဃာတမ်ားေဘးခ်ိတ္၍ အမ်ဳိးသား ညီညြတ္ေရးကို ျပန္လည္ ေခါင္းငဲ့ၾကည့္ရေတာ့မည့္ အခ်ိန္လည္း ျဖစ္ပါသည္။

ေကအဲန္ယူအေနႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးကို ေဆာင္ရြက္ေနေသာ အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္ေသာ္လည္း အျခားေသာ အမ်ဳိး သားေရး အက်ဳိးစီးပြားဆိုင္ရာ ကိစၥမ်ားကိုလည္း ဆက္လက္စဥ္းစားရန္ လိုအပ္လိမ့္မည္ဟု ယူဆပါသည္။ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္က စကၤာပူႏိုင္ငံတြင္ ကရင္အမ်ဳိးသား ဆယ္မီနာတခု က်င္းပဖူးၿပီး၊ ျပည္တြင္း ျပည္ပရွိ အခ်ဳိ႔ေသာ ကရင္အမ်ဳိးသား မ်ားက ကရင္အမ်ဳိးသား ႏိုင္ငံေတာ္ (nation ဟု သံုးထားေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။) ျပန္လည္ထူေထာင္ႏိုင္ေရးအတြက္ က႑ ေပါင္းစံု လမ္းျပေျမပံု ၁၂ ခုကို ေရးခဲ့ဖူးၾကပါသည္။ (ရပ္ရြာဖြံ႔ၿဖိဳးေရး လမ္းျပေျမပံု၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ စာေပႏွင့္ ဘာသာ စကား ဆိုင္ရာ လမ္းျပေျမပံု၊ စီးပြား ဘ႑ာႏွင့္ ဘဏ္လုပ္ငန္းဆိုင္ရာ လမ္းျပေျမပံု၊ အေျခခံ အေဆာက္အဦ၊ က်န္းမာေရး ေစာင့္ ေရွာက္မႈ၊ စရင္းအင္းႏွင့္ေဒတာေဘ့စ္ ဆိုင္ရာကိစၥ၊ ေနာက္ဆံုး ႏိုင္ငံေရး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရာႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ အမ်ဳိး သား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးဆိုင္ရာ လမ္းျပေျမပံုမ်ားကို စိတ္ကူးမွန္းဆ၍ ပံုထုတ္ခဲ့ၾကဖူးပါသည္။) ဤအစည္းအေ၀း၏ စဥ္းစားခ်က္မ်ားက သိပ္ၿပီး လက္ေတြ႔မဆန္ စိတ္ကူးယဥ္လြန္းေနသည္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ေရွ႔ကို ေရာက္ေနႏွင့္သည္ လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ မည္သို႔ပင္ ျဖစ္ေစ ေကအဲန္ယူ ေခါင္းေဆာင္မႈ အသစ္အေနႏွင့္ ပို၍ ဖက္ေပါင္းစံုသည့္ အနာဂတ္ ေရးစဥ္းစားခ်က္မ်ားကို ျပင္ဆင္သင့္သည့္ အခ်ိန္ ျဖစ္သည္ကေတာ့ အမွန္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ယခု ညီလာခံရလဒ္မ်ားတြင္ အလားတူ စဥ္းစားခ်က္မ်ား ရွိခဲ့မည္ဟုလည္း ယူဆပါသည္။ ထိုမွ်မက ျပည္တြင္း ျပည္ပ ကရင္အမ်ဳိးသား အင္အားစုမ်ား ပူးေပါင္း၍ မိမိတို႔လူမ်ဳိး ဖြံ႔ၿဖိဳးတ္ိုးတက္ေရးႏွင့္ အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ မည္သို႔ မည္ပံု ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မည္ကိုလည္း ေခါင္းခ်င္း ရိုက္ရေတာ့မည့္ အခ်ိန္ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုမွ်မက အရည္အေသြးျမႇင့္တင္ေရးကိစၥမ်ားကိုလည္း အာရံုထားေဆာင္ရြက္ရန္ လို အပ္လာပါလိမ့္ဦးမည္။

အနာဂတ္က ေ၀းပါေသးသည္ ထားဦး။ ေကအဲန္ယူ အဖြဲ႔အစည္း၏ ရပ္တည္ေရးကို အနီးကပ္ ၿခိမ္းေျခာက္ေနသည့္ ကိစၥမ်ား လည္း ရွိေနပါေသးသည္။ သဘာ၀၀န္းက်င္ကို အကန္႔အသတ္မရွိ ဖ်က္ဆီးအသံုးခ်ေနမႈမ်ားႏွင့္ သံလြင္ျမစ္ေပၚတြင္ ဆည္မ်ား တည္ေဆာက္ေတာ့မည့္ ကိစၥ ျဖစ္သည္။ စကၤာပူ၌ က်င္းပခဲ့သည့္ (၂၀၀၃) ကရင္ ဆယ္မီနာက အကယ္၍ ကရင္ျပည္နယ္တြင္ ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ား လုပ္ကိုင္ခြင့္ရခဲ့လွ်င္ ဘိလပ္ေျမစက္ရံု အပါအ၀င္၊ ေရအရင္း အျမစ္မ်ား အသံုးခ်မႈ (ေရအားလွ်ပ္စစ္ထုတ္ဆည္မ်ား) ႏွင့္ အျခားလုပ္ငန္းမ်ားေၾကာင့္ လာမည့္ ႏွစ္ ၂၀ အတြင္း အမ်ဳိး သားစုစုေပါင္း ထြက္ကုန္ တန္ဖိုး (GDP) တႏွစ္လွ်င္ အေမရိကန္ေဒၚလာသန္းေပါင္း (၅၀၀၀) မွ (၇၀၀၀) ၾကား ရရွိႏိုင္မည္ ဟု ခန္႔မွန္းခဲ့ၾကဖူးသည္။ သို႔ေသာ္လည္း လက္ငင္း သံလြင္ျမစ္ေပၚတြင္ တည္ေဆာက္ေတာ့မည့္ ဆည္မ်ားက ေကအဲန္ယူ အဖြဲ႔၏ တည္ရွိမႈကိုပါ ၿခိမ္းေျခာက္ေနခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ ေဒၚလာ သန္း ၁,၀၀၀ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈရွိသည့္ ဟတ္ႀကီးဆည္ကို မၾကာ မီ စတင္တည္ ေဆာက္ မည္ျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၉ ခုႏွစ္တြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ လွ်ပ္စစ္တင္ပို႔ေရာင္းခ်ႏိုင္မည္ဟု ထိုင္းႏိုင္ငံရွိ EGAT ကုမၸဏီက ေၾကညာထား ၿပီးျဖစ္သည္။ ဟတ္ႀကီးဆည္ၿပီးလွ်င္ ၀ဲႀကီးႏွင့္ ဒါးကြင္းဆည္မ်ားကို ဆက္လက္တည္ေဆာက္ၾက ဦးမည္ ျဖစ္သည္။ ဤေနရာမ်ားက ကရင္ေတာ္လွန္ေရးတပ္မ်ား အေျချပဳေနၾကသည့္ ေနရာမ်ား ျဖစ္ေနပါသည္။ ေခါင္း ေဆာင္မႈအသစ္ အေနႏွင့္ ဤသို႔ ၿခိမ္းေျခာက္လာေတာ့မည့္ ရပ္တည္ေရးဆိုင္ရာ ကိစၥမ်ားကိုလည္း ယွဥ္၍ စဥ္းစားရဖြယ္ ရွိေနပါသည္။

ေနာက္ဆံုး ေျပာရေသာလည္း အေရးႀကီးသည့္ ကိစၥမ်ား ရွိပါေသးသည္။ ေကအဲန္ယူ ေခါင္းေဆာင္မႈ အသစ္အေနႏွင့္ မိမိ လူမ်ဳိးတရပ္လံုးႏွင့္ အျခားေသာ ေတာ္လွန္ေရး အင္အားစုမ်ား၊ ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုမ်ားအတြက္ မည္သို႔ စိတ္အားတက္ ဖြယ္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္၊ ရည္ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္မ်ား (Vision, Hope) ေပးမည္နည္း ဆိုသည့္ ကိစၥပင္ ျဖစ္ပါသည္။ လူအမ်ားက အလွည့္ အေျပာင္းကို ေတာင္းတေနၾကပါသည္။ ၀ါရင့္ သဘာရင့္အဖြဲ႔ႀကီးတခုျဖစ္သည့္ ေကအဲန္ယူအေနႏွင့္ ဤကိစၥကို လည္း ခၽြင္းခ်န္ ထား၍ စဥ္းစားရန္ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။

ေခါင္းေဆာင္မႈသစ္အတြက္ ေလွ်ာက္လွမ္းရမည့္ လမ္းက အခက္အခဲမ်ား မ်ားျပား လြန္းေနပါသည္။ သို႔အတြက္ေၾကာင့္လည္း က်ေနာ္က ကရင္လူမ်ဳိးမ်ား ျဖတ္သန္းခဲ့ရာ ေရထိုးသဲစီး ျမစ္ႀကီးဧရာႏွင့္ ဤအခက္အခဲ ျပႆနာ မ်ားကို ႏိႈင္းယွဥ္၍ ေျပာခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ဒ႑ာရီထဲက ေထာ္မဲ့ပါလည္း သမိုင္းအသစ္တြင္ ရွိႏိုင္ပါေသး သည္။ ကရင္လူႀကီးမ်ား ဆိုခဲ့ၾကသည့္ ေရွးေဟာင္း ထားကဗ်ာတပုဒ္အတိုင္း ျဖစ္လာေစဖို႔သာ ေမွ်ာ္လင့္စိတ္ကူးေနမိပါ ေတာ့သည္။

"သာယာဝေျပာေသာ ႏိုင္ငံ ............
ထုိေဒသ၌ ကေလးသူငယ္မ်ား ညိႇဳးႏြမ္းျခင္းမရွိဘဲ လွည့္ပတ္ေျပးကစားလွ်က္ ရွိၾကပါသည္။
သင္ေရာ ကြၽႏု္ပ္ပါ ႀကီးသူငယ္သူအားလံုး ျပန္လည္ဆံုဆည္း ျမင္ေတြ႔ၾကရလိမ့္ဦးမည္ဟု
ေမွ်ာ္လင့္လြမ္းဆြတ္ တသမိပါသည္။"

ေအာင္သူၿငိမ္း
ေအာက္တိုဘာ ၂၃၊ ၂၀၀၈။

အကို္းအကား
၁။ ကရင့္သမိုင္းႏွင့္ ရိုးရာျဖတ္ထံုးမ်ား။ (မန္းလင္းျမတ္ေက်ာ္၏ ေရးသားခ်က္ ေကာက္ႏႈတ္) Drum Publication Group၊ ၂၀၀၆ ေအာက္တိုဘာလ။
၂။ Across the River of Running Sand: The Ethnic Karens of Burma – Origin and Folktales, Pa Thoo Plie,
၃။ Building Our Nation, Singapore Karen Seminar 2003, Meeting Minute.
၄။ John Paul Lederach, Building Peace: Sustainable Reconciliation in Divided Society, 1999, Third Printing, Washington D.C.: United States Institute of Peace Press.

No comments:

 
 
©2007 Fine-Leaves.blogspot.com, Powered by Blogger.