မုန္တုိင္းကိုလြန္ေသာ္

နာ
ဂစ္မုန္တုိင္းေၾကာင့္ ေသဆံုးသူေတြဟာ တစ္ေသာင္းေက်ာ္ရိွေနၿပီ ဆိုတာကို ျမန္မာစစ္အစိုးရက ၀န္ခံ လုိက္တယ္လို႔ မေန႔ ညက ႏုိင္ငံျခားသတင္းဌာနမ်ား ထုတ္လႊင့္ခ်က္မ်ားမွတဆင့္ သိရပါတယ္။ ေပ်ာက္ဆံုးေနဆဲ ျဖစ္တဲ့သူမ်ားလည္း ေထာင္ ဂဏန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ရိွေနတယ္လို႔လည္း ထပ္မံၾကားသိရပါတယ္။ တခ်ဳိ႔ သတင္းမ်ား အဆို အရ ဘိုကေလး တၿမိဳ႔တည္းမွာပဲ ေသဆံုး သူ တေသာင္းနီးပါး ရိွတယ္လို႔ ဆိုျပန္ပါတယ္။ ၂၀၀၄ ဆူနာမီတံုးက ထုိင္းႏုိင္ငံမွာ ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့ အေရအတြက္အထက္ ပိုမ်ား ေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ ပထ၀ီအေနအထားဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံနဲ႔ ယွဥ္ၾကည့္လုိက္ရင္ အဲသလို မုန္တုိင္းမ်ဳိးေတြရဲ့ တုိက္ခုိက္မႈခံရဖို႔ အေတာ္ေလး နည္းပါးတဲ့ အေျခအမ်ဳိးျဖစ္တယ္လို႔ သုေတသီမ်ားကဆိုထားပါတယ္။ သို႔ေသာ္ျငားလည္း အခု က်ေနာ္တို႔ႏုိင္ငံ ဟာ ဘဂၤလားဒက္ရွ္ ႏုိင္ငံမွာ ေလေဘးဒဏ္ခံရတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးကို စတင္ရင္ဆုိင္ေနရၿပီလား ဆိုတာလည္း ေစာေၾကာစရာ ျဖစ္လာပါတယ္။ ကမၻာႀကီးပူေႏြးလာတဲ့ ျပႆနာေၾကာင့္ ရာသီဥတုေတြ ေဖါက္ျပန္ ေျပာင္းလဲလာလို႔လား ဆိုတာလည္း ေတြးစရာပါ။ ဒါေၾကာင့္မ်ား အရင္က မၾကံဳဘူးခဲ့တဲ့ သဘာ၀ကပ္ေဘးေတြ ကိုယ့္ဆီကိုမ်ား စတင္ဦးတည္ ခ်ည္းကပ္လာေန ၿပီလားလို႔ ေနာင္အတြက္လည္း စိုးရိမ္မိ ပါတယ္။

အေမရိကန္ႏုိင္ငံက နာဆာ (NASA) အဖြဲ႔ရဲ့ တြက္ခ်က္မႈက သည္လိုျပဆိုထားပါတယ္။ ဧရာ၀တီတုိင္းရဲ့ အေနာက္ေတာင္ဖက္ ပင္လယ္ထဲမွာ စုဖြဲ႔လာခဲ့တဲ့ မုန္တိုင္းဟာ ဧရာ၀တီျမစ္၀ကြ်န္းေပၚေဒသကို အရင္ဆံုး စတင္ထိေတြ႔ပါတယ္။ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚ ေဒသျဖစ္တဲ့အတြက္ ျမစ္လက္တက္ေတြ၊ ေခ်ာင္းေျမာင္းေတြ သဘာ၀အရ ေပါမ်ားပါတယ္။ ပင္လယ္ထဲကေန ဦးတည္လာတဲ့ မုန္တုိင္းဟာ အ၀က်ဥ္းတဲ့ ေခ်ာင္းေျမာင္းေတြဆီ အေရာက္မွာ ဖိအားတရပ္ကို ျဖစ္ေပၚေစၿပီး စတင္ထိေတြ႔လုိက္တာနဲ႔ တၿပိဳင္နက္တည္း ပင္လယ္ေရမ်က္ႏွာျပင္ဟာ (၇। ၂) မီတာ အျမင့္အထိ ျမင့္တက္သြားၿပီး ေျမျပန္႔လြင္ျပင္ သက္သက္ျဖစ္တဲ့ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသကို ေရနဲ႔ဖံုးလႊမ္း လုိက္သလို တၿပိဳင္တည္းမွာလည္း တနာရီကို ကီလိုမီတာ (၁၉၀) ႏႈန္းတုိက္ခတ္လာတဲ့ ေလၾကမ္းဒဏ္ကိုလည္း ရင္ဆုိင္လုိက္ရပါတယ္။ သစ္၀ါး အမ်ားစုနဲ႔ ေဆာက္လုပ္ထားတဲ့ အုိးအိမ္ေတြဟာ အဲသည့္ဒဏ္ေတြကို မခံႏုိင္ ပါဖူး။ ေနာက္တခ်က္ကလည္း မုန္တုိင္းသတိေပးခ်က္ ႀကိဳၿပီး ရိွခဲ့ေသာ္လည္း အဲသေလာက္ အေျခအေနဆိုး၀ါးမဲ့ မုန္တုိင္းမ်ဳိးလာလိမ့္မယ္ ဆိုတာကို ႀကိဳတင္သတိေပးႏုိင္တဲ့ နည္းပညာ မရိွတာေၾကာင့္လည္း အခုလို လူအေသ အေပ်ာက္ မ်ားရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။

သဘာ၀ကပ္ေဘးေၾကာင့္ ငလ်င္လႈပ္လို႔ လူေတြေသ အေဆာက္အဦေတြပ်က္စီးတာ၊ ေရာဂါဘယထူေျပာလို႔ ေသဆံုးၾကရတာ၊ မိုးေခါင္လို႔ လူေတြငတ္မြတ္ ေခါင္းပါးတာ၊ မီးေလာင္လို႔ ေသေၾကပ်က္စီးတာ၊ စစ္ေၾကာင့္ လူေတြထြက္ ေျပးရတာ ေသဆံုးရ တာ၊ ဒုကၡသည္အျဖစ္ သူမ်ားႏုိင္ငံမွာ ခိုလံႈရတာ၊ အေအးဒဏ္လြန္ကဲလို႔ မုန္တုိင္းမ်ား ျပင္းထန္လို႔ လူေတြေသရတာ၊ အိုးမဲ့ အိမ္မဲ့ ျဖစ္ရတာ အစရိွတာေတြနဲ႔ အဲသည့္ေနာက္ဆက္တြဲ ေၾကာင့္ ရင္ဆုိင္ရတဲ့ က်န္းမာ ေရး၊ လူမႈေရးျပႆနာ အ၀၀တို႔ ေပါင္းစုေနတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးကို ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက Complex emergency situation လို႔သမုတ္ပါတယ္။ ျမန္မာလိုေတာ့ "ခက္ခဲရႈတ္ေထြးေသာ အေရးေပၚ အေျခအေန" လို႔ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ဆိုႏုိင္ပါတယ္၊

အဲသလို ခက္ခဲရႈတ္ေထြးေနတဲ့ အေရးေပၚအေျခေနမွာ အလုိအပ္္ဆံုး အရာကေတာ့ ေဘးဒုကၡေတြ႔ေနတဲ့ လူမ်ားရဲ့ ေနေရး၊ စားေရးေသာက္ေရး၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ လံုျခံဳေရးကို အရင္ဆံုးကူညီဖို႔လိုလာပါတယ္။ စားေရးေသာက္ေရးနဲ႔ ေနေရးကေတာ့ အားလံုးသိထားတဲ့ အတုိင္း အရင္ဆံုးလိုအပ္တဲ့ ကိစၥမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ လံုျခံဳေရးကေတာ့ ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ သူမ်ား အႏုိင္က်င့္ မခံရဖို႔၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖါက္ မခံရဖို႔၊ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာနဲ႔ အညီေနႏုိင္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲသလို လိုအပ္တဲ့ အကူအညီမ်ားကို ႏုိင္ငံတကာစံနဲ႔ေျပာရရင္ လူသားခ်င္းစာနာ သည့္ အကူအညီ အေထာက္အပံ့မ်ား Humanitarian assistance (သို႔မဟုတ္) Humanitarian Aid လို႔ ဆိုပါ တယ္။

သို႔ေသာ္လည္း ေလယာဥ္ကြင္း ေဖာက္တာမ်ဳိး၊ ဆည္ေတြတည္ ေဆာက္တာမ်ဳိး၊ ေျမရုိင္းေတြကို စုိက္ပ်ဳိး လယ္ေျမအျဖစ္ ေဖၚထုတ္တာေတြမ်ဳိးေတြ အပါအ၀င္ အလားတူတဲ့ ကိစၥမ်ဳိးေတြ အတြက္ ေငြအပါအ၀င္ အျခား အကူအညီမ်ားကို ႏုိင္ငံျခား တုိင္းျပည္မ်ားကေန ေတာင္းခံရင္ လူသားခ်င္း စာနာတဲ့ အကူအညီ အေထာက္အပံ့ မ်ား အေနနဲ႔ ေခါင္းစဥ္တပ္ၿပီး ေတာင္းလို႔ မရပါဖူး။ ဒါမ်ဳိးက ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳတ္ႏွံမႈ ေခါင္းစဥ္ ေအာက္မွာပဲ အက်ဳံး ၀င္ပါတယ္။

လူသားခ်င္းစာနာတဲ့ အကူအညီအေထာက္အပံ့မ်ား ကိုေပးေတာ့မယ္ဆိုရင္ (သို႔) ကုိယ္က ေတာင္းေတာ့မယ္ ဆုိရင္ ႏုိင္ငံ တကာ အဆင့္အတန္းအရ သတ္မွတ္ထားတဲ့ က်င့္၀တ္ေတြကို လုိက္နာေစာင့္စည္းရပါတယ္။ အဲသလို က်င့္၀တ္ ေတြထဲမွာ အဓိကလုိက္နာရတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ Principles of Impartiality ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆိုလိုတာကေတာ့ အကူအညီလိုအပ္ေနတဲ့ ေနရာမွာ အကူအညီလိုအပ္ေနသူမ်ားကို လိုအပ္သလို ကူညီ ေထာက္ပံ့ဖို႔ ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံေရးေၾကာင့္၊ လူမ်ဳိးေရးေၾကာင့္ ဘယ္သူ႔ကိုေတာ့ မေပးဖူး၊ ဘယ္သူကိုေတာ့ ပိုေပးတယ္၊ ဘယ္သူကေတာ့ ဒီလုပ္ငန္းျဖစ္စဥ္ေတြထဲမွာ မပါရဖူး၊ ဘယ္သူေတြေတာ့ျဖင့္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ႏုိင္တယ္ အစရိွသျဖင့္ ကန္႔သတ္မထားဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။

တကယ္လိုအပ္ေနတဲ့ ျပည္သူ ေတြဆီကို ေရာက္ေအာင္ေဆာင္ရြက္ ေပးဖို႔တာ ၀န္ရိွပါတယ္။ ဘယ္ေဒသကရြာေတြကေတာ့ သူပုန္နဲ႔ အဆက္အဆံရိွလို႔၊ ဘယ္ရြာေတြကေတာ့ အတုိက္ခံဖက္သား ေတြမို႔ အကူအညီကို ေလွ်ာ့ေပးတာမ်ဳိး မလုပ္ရပါ။ ဒုကၡ ေရာက္ေနသူေတြကို ဘာအေၾကာင္းေၾကာင့္မွ ခြဲျခား ဆက္ဆံတာမ်ဳိး၊ တားျမစ္တာမ်ဳိး မလုပ္ရပါဖူး။

အခုမုန္တုိင္းလြန္ အေျခအေနမွာ စစ္အစိုးရဟာ ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရး ေအဂ်င္စီေတြကို လြတ္လြတ္ လပ္လပ္ ေဆာင္ရြက္ ႏုိင္ဖို႔ အကူအညီ ေပးရပါလိမ့္မယ္။ ဟို၀င္စြက္ဖက္ သည္၀င္စြက္ဖက္တာမ်ဳိး မလုပ္သင့္ပါဖူး။ ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရး အဖြဲ႔အစည္းေတြဟာ သည္လို သဘာ၀ေဘးအႏၱရာယ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ကယ္ဆယ္ ေရးလုပ္ငန္းေတြမွာ အေတြ႔အၾကံဳမ်ားတဲ့ သူေတြျဖစ္ပါတယ္။ ႏုိင္ငံျခား အဖြဲ႔အစည္း ဆိုရင္ သံသယနဲ႔ ၾကည့္တတ္တဲ့ အျမင္ကို သည္ေနရာမွာ ခ၀ါခ်ဖို႔ လိုပါတယ္။ ျပည္သူေတြ ကိုယ္တုိင္လည္း သည္အေရးမွာ လိုအပ္သလို ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ အားေပးရပါလိမ့္မယ္။ မင္းတို႔ကိုမယံုဖူး ဒို႔ၾကံ့ဖြံ႔နဲ႔ စြမ္းအားရွင္ ေတြနဲ႔ပဲ လုပ္မယ္ဆိုၿပီး သေဘာထား တင္းမာ တာမ်ဳိးကိုလည္း ေရွာင္ရွားဖို႔လိုပါတယ္။

ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ တတုိင္းျပည္လံုး ႀကိမ္မီးအံုးသလို ျဖစ္ေနတဲ့ ကာလမ်ဳိးမွာ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအတြက္ ျပဳလုပ္မဲ့ ဆႏၵခံယူပြဲကို ေခတၱဆုိင္းထားသင့္ပါတယ္။ တပ္မေတာ္ဟာ သေဘာထား ႀကီးတယ္ဆိုတာကို သည္ေနရာမွာ ျပသဖို႔ အခြင့္ ေကာင္းပါပဲ။

ပ်က္စီးေသေၾက ဆံုးရံႈးရတဲ့ ေဒသမ်ားအတြင္း ကယ္တင္ေရးလုပ္ငန္းေတြ ေဆာင္ရြက္တဲ့ေနရာမွာလည္း ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႔ အစည္းမ်ား သာမက၊ တပ္မေတာ္သားမ်ား၊ ရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား၊ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္မွအဖြဲ႔၀င္မ်ားဟာ လူထုနဲ႔အတူ လက္တြဲ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရခဲ့ရင္ အလြန္မဂၤလာရိွတဲ့ အခ်က္လို႔ဆိုရမွာပါပဲ။ ဒါ့အျပင္ တပ္မေတာ္က ေခါင္းေဆာင္မ်ား အေနနဲ႔ မုန္တုိင္းဒဏ္ခံရတဲ့ ေဒသမ်ားမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အတူတကြ လွည့္လွည္ၿပီး အားေပး မယ္ဆိုရင္ လူထုအတြက္လည္းအားရိွ၊ ႏိုင္ငံတကာ မ်က္ႏွာစာမွာလည္း အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ တိုးတက္မႈတရပ္ အျဖစ္ ျမင္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲတာရဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ အျဖစ္ အေျခခံလူတန္းစားေတြ ျဖစ္တဲ့ မုန္တုိင္းဒဏ္ခံ လယ္သမားမ်ား အတြက္လည္း သူတို႔ရဲ့ဘ၀မ်ား ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရးအတြက္ ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီမ်ား အေထာက္အပံ့ မ်ား ထိထိ ေရာက္ေရာက္ ရရိွလာႏုိင္မွာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

သည္မုန္တုိင္းရဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲ ျဖစ္စဥ္ေတြ လုပ္ရပ္ေတြကို ၾကည့္ၿပီး ဘယ္ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ တုိင္းျပည္ အေပၚမွာ အမွန္တကယ္ ေစတနာရိွမရိွဆိုတာ ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္း သိလာရေတာ့မွာပါ။ ေစတနာလည္းမရိွ၊ ငါမွငါဘဲ ဆိုတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ရိွေနေသးရင္ ေစတနာအရင္းခံတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေစတနာမဲ့တဲ့ ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို အၿငိမ္းစား ယူၾကဖို႔၊ ရာထူးေတြကေန ႏုတ္ထြက္ဖို႔ ဖိအားေပးသင့္ပါၿပီ။

သည္ေန႔ကမၻာရြာေခတ္ႀကီးမွာ ကုိယ္တေယာက္တည္း အခန္းေအာင္းၿပီး တံခါးပိတ္ေနလို႔မရေတာ့ပါ။ တုိင္းျပည္ ဖြံ႔ၿဖိဳး တုိး တက္ဖို႔ တခုတည္းသာ မဟုတ္ပါ အခုလို သဘာ၀ ေဘးအႏၱရာယ္မ်ားကို ရင္ဆုိင္ရတဲ့ အခါမွာလည္း ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ လက္တြဲ လုပ္ကုိင္ရသလို မိမိတို႔ျပည္သူ ျပည္သားခ်င္းလည္း လက္တြဲလုပ္ ၾကရပါတယ္။ ငုတ္တုတ္ ႀကီးထုိင္ၿပီး စိတ္ေကာက္ေနလို႔ ကေတာ့ ဘာတုိးတက္မႈမွ ျဖစ္ထြန္းမည္မဟုတ္။

ေစတနာကို အရင္းခံၿပီး လုပ္ခ်င္တဲ့စိတ္ဆႏၵကို ေရွ႔တန္းတင္ဖို႔သာ လုိပါတယ္။

ေဇာ္မင္း (လူ႔ေဘာင္သစ္)
၆၊ ၀၅၊ ၂၀၀၈