စန္းရွင္း (Sanction) လိုအပ္ေသးေၾကာင္း ထပ္မံျငင္းခံုျခင္း

ျမ
န္မာျပည္ကို အေနာက္ႏုိင္ငံအစိုးရမ်ားမွ စန္းရွင္းလို႔ေခၚတဲ့ စီးပြားေရးအရ ပိတ္ဆို႔အေရးယူထားတာ ဆယ္စုႏွစ္ တခု ေက်ာ္ခဲ့ ပါၿပီ။ ဒီဆယ္ႏွစ္ေက်ာ္ ကာလေနာက္ပုိင္းမွာ အျငင္းပြားေနၾကတာေတြလဲ ေနရာအႏွံ႔မွာ ရႈ႔ေထာင့္မ်ဳိးစံုနဲ႔ ရိွေနပါတယ္။ စစ္ အစိုးရကို အခုလို စီးပြားေရးအရ ပိတ္ဆို႔တာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေထာက္ခံသူေတြရိွသလို ကန္႔ကြက္ သူေတြလည္း ရိွေနပါတယ္။

အသစ္တက္လာတဲ့ အမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး မစၥကလင္တန္က အေမရိကန္အစိုးရအေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံအေပၚ ထားရိွတဲ့ သူတို႔ရဲ့ ေပၚလစီမ်ားကို ျပန္လည္ေလ့ေလာသံုးသပ္မယ္လို႔ တေလာတံုးက ေျပာခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ အေမရိကန္ ေတြရဲ့ ေပၚလစီ ေတြဟာ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ အေရးအတြက္ အမွန္တကယ္ လက္ေတြ႔က်မက် ဆုိတာကို ျပန္လည္သံုးသပ္ မယ္လို႔ ဆိုလုိက္တာ လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ မစၥကလင္တန္က အေမရိကန္ေတြ အေနနဲ႔ စစ္အစိုးရအေပၚ စီးပြားေရးအရပိတ္ဆို႔အေရးယူတဲ့ သူတို႔ရဲ့ ေပၚလစီကို ေျပာင္းမယ္လို႔ေတာ့ အတိအလင္း မေျပာေသးပါဘူး။ အဲသလို အသံမ်ားထြက္လာတာနဲ႔ တၿပိဳင္တည္း ဆိုသလို စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈဟာ ျမန္မာျပည္အတြက္ အလုပ္မျဖစ္ဘူး ဆိုတဲ့ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားက အေမရိကန္ေတြေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သူတို႔ ေပၚလစီကို ေျပာင္းေတာ့မယ္လို႔ ဝမ္းသာ အားရျဖစ္ၾကပါတယ္။

တကယ္တန္း ေျပာရရင္ အေမရိကန္က ျမန္မာစစ္အစိုးရကို စီးပြားေရးအရ ပိတ္ဆို႔အေရးယူတဲ့ ေပၚလစီကို ခ်မွတ္ခဲ့ေပမဲ့ ဒီလို ပိတ္ဆို႔အေရးယူျခင္းဟာ ၿပီးျပည့္စံုတဲ့ ပိတ္ဆို႔မႈ မဟုတ္ခဲ့ပါဘူး။ အေျခခံအားျဖင့္ ဆိုရရင္ ေနာက္ထပ္ ရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံမႈ အသစ္ မလုပ္ဖို႔ဆိုတဲ့ ျဖစ္စဥ္ေအာက္မွပဲ သြားခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ရိွထားၿပီးသား ရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံမႈေတြ အတြက္ အၾကံဳးမဝင္ပါ။

တရုတ္တို႔၊ အိႏိၵတို႔၊ ထုိင္းႏုိင္ငံတို႔၊ မေလးရွားတို႔၊ စကၤာပူတို႔နဲ႔ စီးပြားေရးအရ အခ်ိတ္အဆက္ေတြ ရိွေနတဲ့အတြက္ ျမန္မာ စစ္ အစိုးရက ဒီပိတ္ဆို႔မႈကို မမႈပါဘူးလို႔ ဆိုသူေတြလည္း ရိွပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တဖက္မွာ ျပန္တြက္ၾကည့္ျပန္ ေတာ့လည္း ျမန္မာ စစ္အစိုးရအတြက္ေတာ့ ဒီလို စီးပြါေးရးအရ ပိတ္ဆို႔ခံရျခင္းဟာ အထိနာတာေတာ့ အမွန္ပါဘဲ။ ဒါေၾကာင့္ ကုလ အထူး ကိုယ္စားလွယ္ မစၥတာဂမ္ဘာရီ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ေနာက္ဆုံးတေခါက္ လာေတာ့ ျမန္မာဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားက သူတို႔အေပၚ စီးပြားေရး အရ ပိတ္ဆို႔ထားတာေတြ ျပန္ရုပ္သိမ္းဖို႔ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြကို တိုက္တြန္းေပးပါလို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ဘာကိုျပသလဲ ဆိုရင္ အေမရိကန္ အပါအဝင္ ဥေရာပႏုိင္ငံမ်ားရဲ့ ပိတ္ဆို႔မႈဟာ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားအဖို႔ အထိနာတယ္ဆိုတာကို ျပဆိုေနတဲ့ အေထာက္အထားပါ။

ကေန႔ အေရွ႔ေတာင္အာရွမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံထက္ အလြန္႔အလြန္သာလြန္ၿပီး စီးပြားေရးေကာင္းေနတဲ့ ႏုိင္ငံမ်ား၊ အေရွ႔အာရွမွာ တရုတ္အပါအဝင္ စီးပြားေရး သိပ္တိုးတက္ သိပ္ေကာင္းေနတဲ့ႏုိင္ငံမ်ား ရိွေနၾကပါတယ္။ အဆိုပါ ႏုိင္ငံမ်ားဟာ အိမ္နီးျခင္း ကုန္သြယ္ေရးေလာက္နဲ႔ အခုလို တိုးတက္လာေနတာ မဟုတ္ပါ။ တကမၻာလံုးနဲ႔ ကုန္သြယ္ ေနလို႔သာျဖစ္ပါတယ္။ အထူး သျဖင့္ အေမရိကန္ေစ်းကြက္နဲ႔ ဥေရာပႏုိင္ငံမ်ားေစ်းကြက္မ်ားမွာ မျဖစ္မေန ကူးသန္းၿပီး ေရာင္းဝယ္ ေဖာက္ကားေနရပါ တယ္။

ဆိုလိုျခင္တာကေတာ့ ရိုးရိုးပါဘဲ။ နဂိုထက္ပိုၿပီး ခ်မ္းသာတိုးတက္ျခင္ရင္ ကိုယ့္ထက္ခ်မ္းသာတဲ့ သူမ်ားနဲ႔ ဆက္ဆံ ေရာင္း ဝယ္ ေဖာက္ကားဖို႔လိုပါတယ္။ ႏုတ္ခမ္းပဲ့ျခင္း မီးမႈတ္ေနလို႔ကေတာ့ ဒံုရင္းပဲ ရိွမွာပါ။ ႀကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ မႀကိဳက္သည္ ျဖစ္ေစ ေျပာဖို႔ တခုရိွပါတယ္။ ခ်မ္းသာျခင္ရင္ မိမိထက္ ခ်မ္းသာတိုးတက္ၿပီးသား မိမိထက္ အေျခခုိင္တဲ့ အရင္းရွင္ ႏုိင္ငံမ်ားနဲ႔ အဆင္ ေျပဖို႔လိုပါတယ္။ တရုတ္အစိုးရ သည္ပင္လွ်င္ အထက္က ေျပာခဲ့တဲ့ ေစ်းကြက္မ်ားနဲ႔ ကင္းႏုိင္ျခင္း မရိွပါဘူး။ ျပန္ေကာက္ရမယ္ ဆိုရင္ ျမန္မာစစ္အစိုးရရယ္၊ စစ္အစိုးရနဲ႔ အလြမ္းသင့္တဲ့ လူေတြရယ္ ေျပာေနသလို အိမ္နီး ျခင္းႏုိင္ငံမ်ားနဲ႔ စီးပြားေရးအရ ကုန္သြယ္ျခင္းျဖင့္ အေမရိကန္အပါအဝင္ အေနာက္ႏုိင္ငံအစိုးမ်ားကို ဂရုစုိက္စရာ မလိုဘူး ဆိုတာ တကယ္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ႏုိင္ငံေရးအရ ကစားတဲ့ေနရာမွာ (သို႔) ႏုိင္ငံတကာ အစည္းအေဝးမ်ားနဲ႔ ကြန္ဖရင့္ေတြမွာ ႏုိင္ငံေရးလက္နက္ တခုအေနနဲ႔ ထည့္သြင္း အသံုးခ်ျခင္းထက္ မပုိပါ။

ေကာင္းပါၿပီ။ အေမရိကန္နဲ႔ ဥေရာပႏုိင္ငံေတြက စီးပြားေရးအရ ပိတ္ဆို႔တာကို ရုတ္သိမ္းလုိက္ၿပီ ဆိုပါစို႔။ အဲသည့္အတြက္ ျမန္မာျပည္မွာ ႏုိင္ငံျခား ကုမၸဏီေတြလိမ့္ဝင္လာၿပီ ဆိုပါစို႔။ ျမန္မာျပည္သူ ျပည္သားေတြ ထီေပါက္သလုိ အဆင္ေျပလာ မယ္လို႔ ဘယ္သူေတြက အာမခံမွာလဲ။ ႏုိင္ငံျခားကုမၸဏီေတြ အမ်ားအျပား ေရာက္လာၾကလို႔ ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္း စီးပြား ေရးဦးေမာ့လာမယ္လို႔ ဘယ္လိုေျပာႏုိင္မလဲ။

ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံမႈမ်ား ပိုမ်ားလာလို႔ ပိုၿပီးစီးပြားေရးေကာင္းလာမွာထက္ လက္ရိွတည္ရိွေနတဲ့ ျမန္မာျပည္ရဲ့ ႏုိင္ငံေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒေရး ယဥ္ေက်းမႈေတြအေပၚကေန တြက္ထုတ္လုိက္ရင္ ပိုေတာင္ဆိုးလာဦးမယ္လို႔ ရဲရဲႀကီး ေျပာလုိက္ ပါ့မယ္။

ရွင္းပါအံ့။ ျမန္မာျပည္မွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဆင့္အတန္း အလြန္နိမ့္ပါတယ္။ စစ္တပ္ကပဲ ေနရာတုိင္းမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘာလုပ္လုပ္ အုပ္ခ်ဳပ္သူလူတုိင္းကို ေၾကာက္ေနရသလို လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ မ်ားကလည္း ေၾကာက္ခမန္းလိလိ ႀကီးမားလြန္းပါတယ္။ ဥပေဒေရးရာကို ၾကည့္ျပန္ေတာ့လည္း ဥပေဒစိုးမိုးမႈ လံုးလံုးမရိွပါ။ ကိုယ္နဲ႔ မတဲ့သူမွန္သမွ် ၿပိဳင္ဖက္ မွန္သမွ်ကို အျပဳတ္တုိက္ဖို႔ ဥပေဒလက္လြတ္ ၿဖိဳခြင္းတဲ့နည္းကို သံုးပါတယ္။ ေဒၚဝင္းဝင္းႏုရဲ့ မႏၱေလးဘီယာစက္ရံုကို စစ္တပ္နဲ႔ ဝင္သိမ္းခဲ့တာကို ျပန္ၾကည့္ႏုိင္ပါတယ္။ ကိုယ္ရဲ့စီးပြားဖက္မ်ားၾကေတာ့ လိုသလို အခြင့္ထူးေတြကို ေပးထားၿပီး ႀကိဳက္တဲ့ စီးပြား ေရးကို ႀကိဳက္သလို လုပ္ခြင့္ေပးပါတယ္။ ေနာက္အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္တခုကေတာ့ ႏုိင္ငံတခုမွာ မရိွ မျဖစ္လိုအပ္တဲ့ ႏုိင္ငံ တကာ အဆင့္မီွ အေပၚထပ္အေဆာက္အဦ (လမ္း၊ တံတား၊ ေလဆိပ္၊ ေရဆိပ္၊ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ အစရိွျဖင့္) မရိွပါဘူး။ ေနာက္အဆိုးဆံုး အခ်က္ကေတာ့ တည္ၿငိမ္တဲ့ ေငြေၾကးစနစ္မရွိတဲ့ ကိစၥပါ။ အခုအထိ အေမရိကန္ (၁) ေဒၚလာရဲ့ ေပါက္ေစ်း ဟာ ေျခာက္က်ပ္ဝန္းက်င္မွာဘဲ ရိွေနပါေသးတယ္။

အခုလက္ရိွ အေျခအေနမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ ဥပေဒေရးတို႔ ျဖစ္ျခင္သလို ျဖစ္ေနေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားနဲ႔ အလြမ္းသင့္တဲ့ စီးပြားေရး ကုမၸဏီေတြက လုပ္ျခင္သလို လုပ္ပါတယ္။ အရွည္ကိုမၾကည့္ပါ။ ဥပမာတခုအေနနဲ႔ တင္ျပရရင္ ေတဇရဲ့ သစ္ကုမၸဏီကို ရွမ္း ျပည္အတြင္း သစ္တန္တသိန္း ခုတ္ခြင့္ေပးလုိက္ျခင္းပါဘဲ။ သဘာဝအရင္းအျမစ္ေတြကို စနစ္တက် ဘယ္လို ထုတ္ယူသံုးစြဲ ရမလဲဆိုတာကို ဂရုစုိက္ျခင္းမရိွပါ။ မိမိနဲ႔ အဆင္ေျပတဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား အုပ္ခ်ဳပ္ေနစဥ္၊ အာဏာ ရိွေနစဥ္မွာ ရသေလာက္ ညွစ္ယူထားဖို႔က စီးပြားေရးသမားမ်ားရဲ့ အျမင္ပါ။ သူတို႔ဖက္က ၾကည့္ရင္လည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြ အခ်င္းခ်င္း အာဏာလုလို႔ သူတို႔ဖက္ကဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြ ရံႈးနိမ့္ခဲ့ရင္ အရင္လက္ထက္ မွာတံုးက ရထားတဲ့ အခြင့္အေရးေတြ ပိတ္သြားႏုိင္ပါတယ္။ အဲသည္ ေတာ့ မိုးရြာတံုးေရခံၾကေဟ့ ဆိုတဲ့မူကို လက္ကုိင္ထားၿပီး စီးပြားေရးသမားမ်ားကလည္း လုပ္ၾကပါတယ္။

အဲသည္ေတာ့ အခုလိုအခ်ိန္မွာ အေမရိကန္နဲ႔ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြက သူတို႔ရဲ့ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈ ေပၚလစီေတြကို ျပန္လည္ရုပ္ သိမ္းၿပီး သူတို႔ရဲ့ကုမၸဏီမ်ား ျမန္မာျပည္ကို သြားေစလုပ္ေစဆိုၿပီး ခြင့္ျပဳလုိက္တယ္ဆိုပါစို႔။

အရင္ဆံုး အျမတ္မရဘဲ ႏွစ္နာမွာက ျမန္မာျပည္သားေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။ လာသမွ် ႏုိင္ငံျခားကုမၸဏီေတြ အရည္ ညႇစ္သြား တာကို တုိင္းျပည္ကခံရမွာပါ။ ဒါဟာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးႏွင့္ ဥပေဒေရးတို႔ ျဖစ္ျခင္သလိုျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနေၾကာင့္ပါ။ စနစ္ ပ်က္ေနတဲ့ တုိင္းျပည္မွာ ဘယ္လိုႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံ႔မႈေတြ လာလာ လူတစုကလြဲလို႔ တိုင္းသူျပည္သားမ်ား အက်ဳိးခံစား ရမွာ မဟုတ္ပါ။ ေျပာရရင္ ေလးငါးႏွစ္ေလာက္အတြင္းမွာ ျမန္မာျပည္ရဲ့ သဘာဝရင္းျမစ္ေတြ ကုန္ခမ္း သြား ပါလိမ့္မယ္။ ရတုန္းယူထားတဲ့ဆို႔ ေခတ္ႀကီးမွာ လုပ္ရတဲ့ စီးပြားေရးမို႔ ဘယ္စီးပြားေရး သမားကမွ သဘာဝအရင္းအျမစ္ ေတြကို ထိန္း သိမ္း ၿပီး စနစ္တက်လုပ္မယ္လို႔ မထင္လုိက္ပါနဲ႔။ စီးပြားေရးသမား ဆိုတာ ဗမာျဖစ္ျဖစ္ ႏုိင္ငံျခားသားျဖစ္ျဖစ္ အတူတူပါဘဲ။ လူတစုအတြက္ ေကာင္းေပမဲ့ လူမ်ားစုအဖို႔ အက်ဳိးထိခုိက္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ ေျပာလိုတာက ႏုိင္ငံေရးမဟုတ္ပါ။ အတုိက္ခံဒီမိုကေရစီ အုပ္စုမ်ားကို ေထာက္ခံလို႔ သူတို႔ေပၚလစီကို ႀကိဳက္လို႔ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔ျခင္းကို ေထာက္ခံေနျခင္း မဟုတ္ပါ။ ကိုယ့္ျပည္သူေတြအတြက္ ဘယ္ေလာက္ အက်ဳိးရိွမလဲ။ အေကာင္း ထက္ အပ်က္ကပိုမ်ားလာႏုိင္သလား (သို႔) အပ်က္ထက္ အေကာင္းေတြဘဲ ေပၚလာ မလားဆိုတာကို ႀကိဳတင္တြက္ခ်က္ဖို႔ လိုတာမို႔ တင္ျပျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။

ထပ္မံျဖည့္စြက္လိုတဲ့ အျခားအခ်က္မ်ားလည္း ရိွပါေသးတယ္။ ဒါကေတာ့ ဥပမာအားျဖင့္ ေတဇကုမၸဏီဟာ ျမန္မာ ကုမၸဏီ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာကုမၸဏီတခုက ရွမ္းျပည္အတြင္းက ရွမ္းလူထုေတြ ႏွစ္အတီအေတ ကတည္းက ပုိင္ဆုိင္လာတဲ့ သစ္ေတာ ေတြကို ဝင္ၿပီးခုတ္ျခင္သလို ခုတ္သြားတာ မတရားပါဘူး။ ကိုယ္က်င့္သိကၡာအရ မွားယြင္းပါတယ္။ ရွမ္းလူထုရဲ့ သဘာဝအရင္း အျမစ္ကို ရွမ္းလူထုကသာ အဆံုးအျဖတ္ ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ ဥပေဒေရး ေတြ ျဖစ္ခ်င္သလို ျဖစ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ရွမ္းလူထုဟာ လက္မိႈင္ျခၿပီး ထုိင္ၾကည့္ ေနရတာကလဲြလို႔ ဘာမ်ားတတ္ႏုိင္ပါ့မလဲ။ ဥပမာ တခုအေနနဲ႔ ရွမ္းကုမၸဏီတခုက ႏုိင္ငံျခားမွာ ေရာင္းရင္ ဝင္ေငြေကာင္းလို႔ဆိုၿပီး ျမန္မာျပည္အလယ္ပုိင္းက ကုကၠိဳပင္ ေတြကို အလံုးအရင္းနဲ႔ ခုတ္ခ်င္သလို လာခုတ္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာေတြ ဘယ္လိုခံစားရမလဲ။ ကုိယ္ခ်င္းစာတတ္ဖို႔လိုပါတယ္။ အဲသလိုပါပဲ က်န္ေနတဲ့ တုိင္းရင္းသား ျပည္နယ္မ်ားက အရင္းအျမစ္ေတြကို ထုတ္ယူ၊ သံုးစြဲ၊ ေရာင္းျခမယ္ဆိုရင္ အဆိုပါ တုိင္းရင္းသားလူထုရဲ့ အဆံုး အျဖတ္နဲ႔သာ ျပဳလုပ္ျခင္းက ေရရွည္အနာဂတ္ ျပည္ေထာင္စုအတြက္ ပိုေကာင္းပါလိမ့္မယ္။

ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ စြမ္းအင္ကိစၥပါ။ အခုရေနတဲ့ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ကို ႏုိင္ငံျခားအကုန္ထုတ္ၿပီး ေရာင္းတာထက္ ႏုိင္ငံ သားေတြ အလုပ္လုပ္ဖို႔ ကုန္ထုတ္လုပ္ဖို႔ သံုးစြဲခြင့္ေပးဖို႔လိုပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ ငါးလုပ္ငန္းက ႏုိင္ငံျခားကို ငါးေတြတင္ပို႔ မယ္ ဆိုပါစို႔။ မတင္ပို႔ခင္စပ္ၾကား ငါးေတြပုတ္မကုန္ေအာင္ အေအးခန္းႀကီးေတြနဲ႔ ထားရပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လွ်ပ္စစ္စြမ္းအင္ကို လံုေလာက္ေအာင္ မစီမံေပးႏုိင္လို႔ ဒီဇယ္အင္ဂ်င္ႀကီးမ်ားနဲ႔ အဲသည့္ အေအးခန္းမ်ားကို လည္ပတ္ရပါ တယ္။ ဒီဇယ္ဖိုး ထပ္ကုန္တဲ့အတြက္ ထိုငါးမ်ားပုဇြန္မ်ားကို ႏုိင္ငံျခားပို႔တဲ့အခါမွာ ျမတ္သင့္သေလာက္ အျမတ္ မက်န္ ေတာ့ပါ။ ဒီၾကားထဲမွာလည္း အုပ္ခ်ဳပ္စီမံခန္႔ခြဲေရး ပ်က္စီးယိုယြင္း ေနတဲ့အတြက္ ငါးေတြ ႏုိင္ငံျခား မပို႔ခင္မွာ ဟိုေပး သည္ကမ္း လုပ္ရတဲ့အတြက္ ကုန္ၾကစရိတ္ ထပ္တက္လာပါတယ္။

အခုေနအခါမွာ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈေတြ မရိွေတာ့ဘူး ဆိုပါစို႔။ ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီး ျမဳတ္ႏွံမႈေတြလည္း တျပံဳႀကီးဝင္လာ ၾကၿပီ ဆိုပါစို႔။ သူတို႔အရင္လုပ္မွာက ဘယ္လိုစီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ဳိး ျဖစ္မယ္ထင္ပါသလဲ။ ေခတ္မီွစက္ရံုေတြ ေထာင္ၿပီးလုပ္မယ္ လို႔ ထင္ပါသလား။ မထင္ပါခင္ဗ်ားလို႔သာ ျပန္ေျပာရမွာပါ။ ျမန္မာျပည္ဟာ ဘာမွအဆင္သင့္ မျဖစ္ေသးတဲ့ ႏုိင္ငံျဖစ္တာမို႔ စက္မႈလုပ္ငန္းေထြထက္ သဘာဝ အရင္းအျမစ္ေတြကို တုိက္ရိုက္ ထုတ္ယူ ေရာင္းစားလိုတဲ့ ကုမၸဏီေတြကသာ အမ်ားစု ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ အဲတာက အရင္းနည္းၿပီး အခိ်န္တိုတိုအတြင္းမွာ အျမတ္မ်ားလို႔ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သဘာဝ အရင္းအျမစ္ေတြ ျဖစ္တဲ့ သစ္ေတာမ်ားကို ခုတ္ယူျခင္း ေရာင္းျချခင္း၊ ေရနံနဲ႔ သဘာဝ ဓာတ္ေငြ႔မ်ားကို ထုတ္ယူျခင္း၊ ငါးမ်ားအလြန္ အကၽြံ ဖမ္းျခင္း၊ ပတ္ဝန္းက်င္ကို ညွစ္ညမ္းေစတဲ့ သတၳဳမုိင္း လုပ္ငန္းမ်ား တုိင္းျပည္အႏွံ႔ေပၚလာျခင္း၊ ျမစ္ေတြကိုပိတ္ၿပီး ဆည္ ေဆာက္ျခင္း၊ သစ္ေတာမ်ားကို ဧကေပါင္း သိန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ခုတ္ထြင္၍ ေငြအျဖစ္ျမန္တဲ့ ေရာ္ဘာလို ဆီအုန္းလို အပင္မ်ား စုိက္ပ်ဳိးျခင္း စတာေတြအျပင္ ေျမာက္မ်ားလွတဲ့ ေငြရလြယ္တဲ့ လုပ္ငန္းမ်ားကိုသာ လုပ္ၾကမွာပါ။

စက္မႈလုပ္ငန္းမွာ လာေရာက္ျမဳတ္ႏွံမယ့္ ႏုိင္ငံျခားကုမၸဏီေတြလည္း အနည္းအက်ဥ္း ရိွေကာင္းရိွပါလိမ့္မယ္။ သို႔ေသာ္ ဘယ္လုိစက္မႈ လုပ္ငန္းမ်ားကို ထူေထာင္မွာလည္းဆိုတာ ဒီေနရာမွာ ေမးစရာရိွပါတယ္။ ဥပမာ အားျဖင့္ ၁၉၉ဝ ခုႏွစ္မ်ား တံုးက ဘဂၤလားဒက္ရွ္ ႏုိင္ငံမွာ ႏုိင္ငံျခား အထည္ခ်ဳပ္စက္ရံုေတြ မိႈလိုေပါက္ခဲ့ပါတယ္။ အက်ဳိးဆက္ အားျဖင့္လည္း ဘဂၤလား ေအာက္ေျခ ျပည္သူေတြ အလုပ္မ်ားရခဲ့ပါတယ္။

သို႔ေသာ္ ၁၉၉၄ ေနာက္ပုိင္းမွာ ကမၻာ႔အထည္ေစ်းကြက္ အေျပာင္းအလဲမ်ားလိႈင္းမ်ားက ႏုိင္ငံတကာ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္း ကို ေကာင္းေကာင္းႀကီး ဒုကၡေပးပါတယ္။ ဘဂၤလားဒက္ရွ္ႏုိင္ငံကိုလည္း ခ်န္မထားခဲ့ပါဘူး။ (ဘဂၤလားဒက္ရွ္ အတုိက္ခံမ်ား ေၾကာင့္ မဟုတ္ပါ) ဘဂၤလားဒက္ရွမွာလည္း အထည္ခ်ဳပ္စက္ရံုေတြ တရံုၿပီးတရံု ပိတ္ကုန္ပါတယ္။ အဲသည္ေတာ့ အလုပ္လက္မဲ့ေတြ ၿမိဳ႔ေပၚမွာ ေသာင္တင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဆိုးဆံုးကေတာ့ အထည္ခ်ဳပ္စက္ရံု ရင္းႏွီးျမဳတ္ႏွံမႈက ဘဂၤလား ဒက္ရွ္ ႏုိင္ငံအတြက္ ဘာနည္းပညာမွ ခ်န္မထားခဲ့ႏုိင္ပါဘူး။ သူလည္းထြက္ ကိုယ္လည္း လက္မဲ့က်န္ ဆိုတာမ်ဳိးဆိုသလို ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ တခ်က္ သတိထားဖို႔ကလည္း အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္းဆိုတာ ဆင္းရဲတဲ့ႏုိင္ငံမ်ားမွာ ခ်မ္းသာတဲ့ ႏုိင္ငံ ေတြက လာေထာင္စားတဲ့ လုပ္ငန္းျဖစ္ပါတယ္။ အလုပ္ရွင္ေငြရွင္ ျပန္ထြက္သြားတဲ့အခါမွာ ဆင္းရဲသားဟာ လက္ခ်ည္းပဲ က်န္ရစ္ပါတယ္။ အနည္းဆံုး တူတူတန္တန္ နည္းပညာ ေလးေလာက္ေတာ့ က်န္ရစ္ခဲ့သင့္တာေပါ့။ အဝတ္အထည္ပဲ ခ်ဳပ္တတ္တဲ့ နည္းပညာေလာက္သာ က်န္ရစ္ခဲ့တာေတာ့ ရင္နာစရာပါ။ အခုလည္း တရုပ္ျပည္မွာ အထည္ခ်ဳပ္လုပ္ငန္း ေတြ၊ အရုပ္စက္ရံုေတြ ပိတ္ရေတာ့ တရုတ္ လုပ္သား သန္းေပါင္းမ်ားစြာ အလုပ္လက္မဲ့ ျဖစ္တာကို ရင္ဆုိင္ေနရပါတယ္။

လက္ရိွ စီးပြြါးေရးပိတ္ဆို႔ခံထားရတဲ့ အေျခအေနမွာေတာင္ သဘာဝအရင္းအျမစ္ေတြကို လုပ္ျခင္သလို လုပ္ေနၾကတာ စီးပြား ေရး ပိတ္ဆို႔မႈ မရိွလို႔ကေတာ့ အခ်ိန္တုိတိုအတြင္း ကုန္ပါေပါ့လားဆိုတဲ့ ဘဝကိုရင္ဆုိင္ရမွာပါ။ နိဂံုးခ်ဳပ္ရရင္ေတာ့ ႏုိင္ငံေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒေရး ပ်က္ျပားေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ၊ တနည္းဆိုရရင္ ေျခာက္လံုးပူး ေသနတ္ကို ခါးထိုးၿပီး အရက္မူးေနတဲ့ ေကာင္းဘြိဳင္ေတြ ဗိုလ္က်အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံကို အခုေနအခါ အေနာက္ ႏုိင္ငံမ်ားက စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔တာကို ျပန္ဖြင့္ လုိက္ရင္ ေကာင္းက်ဳိးထက္ ဆုိးက်ဳိးသာ ပိုမိုမ်ားျပား လာလိမ့္ဆိုတာ အတပ္ေျပာရဲပါတယ္။

ေဇာ္မင္း (လူ႔ေဘာင္သစ္)
၁၈ ရက္ မတ္လ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္