စီးဆင္းေလဦးမွာလား ဧရာ၀တီ (သတင္းေ၀ဖန္ခ်က္)

ဧ
ရာ၀တီျမစ္ဆံုကို ဆည္ဖို႔ေတာ့မည္။ ေမခ၊ ေမလိခတို႔ ဆံုစည္းရာမွ ဧရာ၀တီျမစ္ဟု စတင္ေပၚေပါက္လာရသည့္ ျမစ္ဖ်ား ပိုင္းကို ဆည္ဖို႔ေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။ ဆည္မွ ဧရာမဆည္ႀကီးမ်ဳိး ျဖစ္သည္။ ဆည္ႀကီးမ်ားတည္ေဆာက္ခဲ့၍ ႏိုင္ငံအမ်ား တြင္ ဆိုးက်ဳိးနစ္နာမႈမ်ား ၾကံဳခဲ့ၾကရသလို ဧရာမဆည္ႀကီးမ်ား တည္ေဆာက္မည္ဆိုလွ်င္ ကမၻာတလႊားတြင္ ပြက္ပြက္ညံ ကန္႔ကြက္သံမ်ား ဆူညံသြားတတ္ၾကသည္။

အခုလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အသက္ေသြးေၾကာဟု တင္စားေခၚေ၀ၚႏိုင္သည့္ ဧရာ၀တီျမစ္ႀကီးကို ဆည္တုတ္မည့္ကိစၥ ျဖစ္သည္။ ဤကိစၥကို စိုးရိမ္ပူပန္စြာ အေရးတယူ ေလ့လာတင္ျပလာၾကသည့္ ကခ်င္လူမႈဖြံ႔ၿဖိဳးေရးကြန္ယက္ကို မိမိ အလြန္ေက်းဇူးတင္ပါသည္။ သူတို႔၏ သုေတသနျပဳခ်က္မ်ားကလည္း ျပည့္စံုပီျပင္စြာ စုေဆာင္းတင္ျပခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ အႏၱရာယ္ၾကားမွ စြန္႔စား၍ ေဒသခံျပည္သူမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းမ်ား ျပဳခဲ့ၾကသည္မွာ အလြန္ခ်ီးက်ဴးထိုက္ေသာ ကိစၥျဖစ္ပါသည္။ အလြန္စိုးရိမ္ဖြယ္ေကာင္း၍ အမွန္တကယ္ သံေခ်ာင္းေခါက္တပ္လွန္႔ရမည့္ ကိစၥလည္း ျဖစ္ပါသည္။ ဤဧရာ၀တီျမစ္ဆံု ဆည္သာမက ေမချမစ္ေပၚတြင္ ေနာက္ထပ္ဆည္ ၇-ခု ထပ္တည္ေဆာက္ရန္ စစ္အစိုးရက လ်ာထားခ်က္မ်ားလည္း ရွိေနပါေသးသည္။

သို႔ေသာ္လည္း ဤအစီရင္ခံစာအေၾကာင္း သတင္းအျဖစ္ေဖာ္ျပၾကသူမ်ားက ဤသို႔ စိုးရိမ္ဖြယ္အေၾကာင္းကို ျခံဳငံုေဖာ္ျပ ခဲ့သည္ဟု မဆိုႏိုင္ပါ။ သတင္းေခါင္းစဥ္မ်ားကို ၾကည့္၍ မိမိအလြန္အားမလို အားမရ ျဖစ္လာပါသည္။ ဘီဘီစီ (ျမန္မာပိုင္း အစီအစဥ္) က ဤသတင္းကို ေဖာ္ျပသည္ ၾကားရပါသည္။ ဧရာ၀တီအြန္လိုင္းတြင္ မေတြ႔ရေသးပါ။ မဇၥ်ိမသတင္းဌာန အြန္လိုင္း ျမန္မာစာမ်က္ႏွာက “ျမစ္ဆံုေရကာေၾကာင့္ ရြာ ၅ဝ ခန္႔ ေရျမဳပ္မည္ဟု ကခ်င္အဖဲြ႔က ေျပာဆုိ” ဟုသာ သတင္း ေခါင္းစီး ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။ ေခတ္ၿပိဳင္သတင္းစာ အြန္လိုင္းစာမ်က္ႏွာကလည္း “KDNG မွ စံခ်ိန္မွီ စီမံကိန္းမ်ားျဖစ္ေစရန္ တ႐ုတ္အားတုိက္တြန္း” ဟု သာ သတင္းေခါင္းစီးေရး ေဖာ္ျပခဲ့ပါသည္။ ဤေဖာ္ျပခ်က္မ်ားကို မိမိမေက်နပ္ႏိုင္၍ ဤ ေဆာင္းပါး ေရးရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

ျမန္မာလူ႔ယဥ္ေက်းမႈ၏ အသက္ေသြးေၾကာ
ဧရာ၀တီျမစ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အခ်က္အခ်ာေနရာမ်ားကို ျဖတ္သန္း စီးဆင္းသြားၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႏွလံုးသည္းပြတ္ဟု ပင္ ေခၚႏိုင္ပါသည္။ ဧရာ၀တီျမစ္က ျမန္မာလူထုမ်ားအတြက္ ေသာက္သံုးေရ ေပးသလို၊ ဆန္စပါးမ်ား စိုက္ပ်ဳိးရန္အတြက္ ေရ၊ ႏံုးတင္ေျမႏု၊ သားငါး ေတာေကာင္မ်ား က်က္စားရာ လြင္ျပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာ့သမိုင္းကို ျပန္ၾကည့္လွ်င္ ဧရာ၀တီ ႏွင့္ ကင္းကြာ၍ မရပါ။ ၁၁-ရာစု ပုဂံအင္ပိုင္ယာမွသည္၊ ျမင္စိုင္း၊ ပင္းယ၊ အင္း၀၊ ကုန္းေဘာင္ အဆက္ဆက္ေသာ ျမန္မာ့ ထီးနန္း အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ား လူထုမ်ား မွီခိုရွင္သန္ခဲ့ၾကသည္မွာ ဤျမစ္ႀကီးဧရာ၀တီပင္ ျဖစ္ပါသည္။ တနည္းဆိုရလွ်င္ ဧရာ၀တီသည္ ျမန္မာလူ႔အဖြဲ႔အစည္း၏ ယဥ္ေက်းမႈကို ဖြံ႔ၿဖိဳးေစခဲ့ေသာ လြင္ျပင္လည္း ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာမ်ားက ဤေျမကို ကာကြယ္ခဲ့ၾကၿပီး၊ ဤေျမတြင္ ႀကီးထြားခဲ့ၾကပါသည္။ ဤျမစ္ႏွင့္ ဤေျမကို ခံုမင္တပ္မက္ခဲ့ၾကပါသည္။ ေရွးအဆိုေတာ္မ်ား သာမက ေခတ္အဆိုေတာ္မ်ားျဖစ္သည့္ ခင္၀မ္း၏ ဧရာ၀တီ၊ ထူးအိမ္သင္၏ ဧရာ၀တီ၊ စသျဖင့္ ဧရာ၀တီသည္ အႏုပညာ ရွင္ တို႔၏ အိပ္မက္မ်ားကို ဖြားျမင္ေစရာလည္း ျဖစ္ပါသည္။
ဧရာ၀တီ ျမစ္၀ွမ္းက (၄၁၃, ၆၇၄) စတုရန္းကီလိုမီတာ က်ယ္၀န္းၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ စုစုေပါင္းအက်ယ္အ၀န္း၏ (၆၁) % ကို လႊမ္းျခံဳထားပါသည္။ ဧရာ၀တီျမစ္သည္ ျမစ္ေၾကာင္းအလ်ားက (၂, ၁၇၀) ကီလိုမီတာနီးပါး ရွည္လ်ားၿပီး၊ တိုင္းျပည္၏ အေရးအႀကီးဆံုး ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး ေရေၾကာင္းလမ္းလည္း ျဖစ္သည္။ ဧရာ၀တီ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသသည္ လူဦးေရ (၃) သန္းေက်ာ္ မွီတင္းေနထိုင္ရာျဖစ္ၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဆန္စပါးအထြက္၏ (၆၀%) ကို ဤေဒသကထုတ္လုပ္ ျဖည့္ဆည္း ေပးေနပါသည္။

ထိုမွ်မက ဧရာ၀တီျမစ္သည္ ကုလသမဂၢ ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး အစီအစဥ္ (UN Environment Programme) ႏွင့္ ကမၻာ့ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းမႈ ေစာင့္ၾကည့္ေရးဌာန (World Conservation Monitoring Center) တို႔က ၎၏ဇီ၀သတၱ စံုလင္ႂကြယ္၀မႈေၾကာင့္ ဦးစားေပး ထိန္းသိမ္းထားအပ္သည့္ ျမစ္ (၃၀) စာရင္းတြင္ ထည့္သြင္းထားေသာ ျမစ္ႀကီးတစင္း လည္း ျဖစ္ပါသည္။ ဧရာ၀တီျမစ္တြင္ ငါးမ်ဳိးစိတ္ (၇၉) မ်ဳိး ရွိေနၿပီး ရွားပါးသည့္ ဧရာ၀တီလင္းပိုင္ငါးႀကီးမ်ားလည္း အပါ အ၀င္ ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔အျပင္ ဧရာ၀တီျမစ္၀ွမ္းေလွ်ာက္၌ ငွက္မ်ားအတြက္ စားက်က္ေဘးမဲ့ေျမ ၄-ခု လည္း တည္ရွိေနပါ ေသးသည္။

ယခုကိစၥက ဤျမစ္ကို ဆည္တုတ္မည့္ကိစၥ ျဖစ္ပါသည္။
စစ္အစိုးသည္ ဧရာ၀တီျမစ္ေပၚရွိ ပင္မဆည္ႀကီးအျပင္၊ ျမစ္ဆံုေျမာက္ဘက္ရွိ အင္မိုင္ခေခၚ (ေမခ) ျမစ္ေပၚ၌လည္း ေနာက္ထပ္ဆည္ (၇) ခု တည္ေဆာက္ရန္ လ်ာထားေသာ စီမံကိန္းမ်ား ရွိေနပါေသးသည္။ ဧရာ၀တီျမစ္ စီးဆင္းႏိုင္ပါ ဦးေတာ့မည္ေလာ။

စစ္အစိုးရ သက္ဆိုးရွည္ေစမည့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား
ဤဆည္တည္ေဆာက္ေရး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားေၾကာင့္ စစ္အစိုးရ ၀င္ေငြရကာ သက္ဆိုးရွည္ေစပါဦးမည္။ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ပမာဏကို အတိအက်မသိရေသာ္လည္း အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃. ၆ ဘီလီယံ ခန္႔ရွိမည္ဟု KDNG က ခန္႔မွန္းတြက္ခ်က္ ေဖာ္ျပပါသည္။ ထို႔အျပင္ ဤဆည္မ်ားတည္ေဆာက္ၿပီးစီးပါက လွ်ပ္စစ္ေရာင္းခ်ေငြျဖင့္ စစ္အစိုးရက တႏွစ္လွ်င္ ေဒၚလာ သန္း (၅၀၀) ခန္႔ ႏွစ္စဥ္ ေငြ၀င္လမ္းေျဖာင့္ေနပါဦးမည္။

(၂၀၀၇) ခုႏွစ္၊ ေမလ အစိုးရထုတ္ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာပါ ေဆာင္းပါးတပုဒ္က ေအာက္ပါအတိုင္း ေဖၚျပထားပါသည္။
အမွတ္ (၁) လွ်ပ္စစ္စြမ္းအား ၀န္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္ရွိ၊ ေရအားလ်ပ္စစ္ အေကာင္အထည္ေဖၚေရးဌာနႏွင့္ တရုတ္ႏိုင္ငံ လ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေကာ္ပိုေရးရွင္း (China Power Investment Corporation--CPI) တို႔သည္ ေရအား လွ်ပ္စစ္လုပ္ငန္း စီမံခ်က္ (၇) ခု (ဧရာ၀တီျမစ္ဆံု၌ ၃,၆၀၀- မီဂါ၀ပ္ စီမံခ်က္၊ ခ်ီေဗြ၌ ၂,၀၀၀-မီဂါ၀ပ္ စီမံခ်က္၊ ပါရွီး၌ ၁,၆၀၀-မီဂါ၀ပ္ စီမံခ်က္၊ လာကင္၌ ၁,၄၀၀-မီဂါ၀ပ္ စီမံခ်က္၊ ဖီေဇာ၌ ၁,၅၀၀-မီဂါ၀ပ္ စီမံခ်က္၊ ေခါင္ဂလန္ဖူ၌ ၁,၇၀၀-မီဂါ၀ပ္ စီမံခ်က္၊ လိုင္ဇာ၌ ၁,၅၆၀-မီဂါ၀ပ္စီမံခ်က္) ကို ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း၌ တည္ေဆာက္သြားမည္ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုထားပါသည္။ ဆည္အားလံုး တည္ေဆာက္ၿပီးစီးသြားပါက စုစုေပါင္း မီဂါ၀ပ္ (၁၃,၃၆၀) ကို ထုတ္လႊတ္ေပးႏိုင္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ထားပါ သည္။ ဤစီမံခ်က္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ အႀကီးဆံုး ေရအားလ်ပ္စစ္လုပ္ငန္းျဖစ္ၿပီး တိုင္းျပည္၏ အႀကီးဆံုး ေရအားလွ်ပ္စစ္ လုပ္ငန္းစီမံခ်က္ျဖစ္ေသာ ရွမ္းျပည္နယ္ရွိ (၇,၁၀၀) မီဂါ၀ပ္ထုတ္ေပးႏိုင္သည့္ တာဆန္းဆည္၏ အင္အား ထက္သာလြန္ ေနပါသည္။
ဤဆည္မ်ားမွ ထြက္လာေသာ ေရအားလွ်ပ္စစ္မ်ားက ျမန္မာျပည္သူလူထု ခံစားရဖြယ္ မရွိပါ။ အေၾကာင္းမွာ ထိုင္းႏိုင္ငံရွိ ပညာရွင္တဦးေလ့လာခ်က္အရ ထိုဆည္မ်ားမွ လွ်ပ္စစ္ကို သယ္ပို႔ေပးမည့္ ေကာင္းကင္ႀကိဳးတန္းစနစ္ မရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။ ဤလွ်ပ္စစ္မ်ားက တရုတ္ႏိုင္ငံကို ေရာင္းစားရန္သက္သက္သာ ျဖစ္ပါသည္။

စီမံခ်က္တြင္ အဓိက ပါ၀င္လုပ္ေဆာင္မည့္သူ တဦးျဖစ္ေသာ တရုတ္ႏိုင္ငံ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ေကာ္ပိုေရးရွင္း (CPI) ၏ အဆိုအရ၊ ယူနန္ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ကြန္ရက္ကုမၸဏီ (Yunnan Power Grid Company) က ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ထုတ္လႊတ္ေပးမည့္ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားမ်ားကို ယူနန္လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ကြန္ရက္စနစ္ျဖင့္ တရုတ္ႏိုင္ငံသို႔ ပို႔လႊတ္ေပးမည္ ျဖစ္သည္။ တရုတ္ႏိုင္ငံသည္ ၎၏ “အေနာက္မွအေရွ႕သို႔ လွ်ပ္စစ္ ဓါတ္အား ပို႔လႊတ္ေပးေရးအစီအစဥ္” (West to East Power Transmission Policy) အရ လုပ္ေနျခင္းျဖစ္သည္။ ဤဆည္မ်ားတည္ေဆာက္မႈက ဤစီမံခ်က္၏ အစိတ္အပိုင္း သာ ျဖစ္ပါသည္။

The Voice ဂ်ာနယ္၏ သတင္းတခုအရ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းႀကီးမ်ားေၾကာင့္ တရုပ္ႏိုင္ငံက FDI ေခၚ ႏိုင္ငံျခား တိုက္ရိုက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈတြင္ ႏိုင္ငံမ်ားအနက္ ဆဌမေနရာယူလာေၾကာင္း ဖတ္ရပါသည္။ (၂၀၀၅-၆) ဘ႑ာေရးႏွစ္တြင္ တရုပ္ႏိုင္ငံက အဆင့္ ၉ သာရွိခဲ့ေသာ္လည္း၊ ေရႊလီေရအားလွ်ပ္စစ္တြင္ တရုပ္ႏိုင္ငံက ေဒၚလာ ၂၈၁ သန္း ထပ္မံျမႇဳပ္ႏွံခဲ့ ေသာေၾကာင့္ (၂၀၀၆-၂၀၀၇) တြင္ အဆင့္ ၆ ျဖစ္လာခဲ့ပါသည္။ ယခု ဧရာ၀တီျမစ္ဆံုဆည္ကိစၥမ်ား မလာေသးပါ။
(၂၀၀၇) ခု၊ ေဖေဖၚ၀ါရီလ စာရင္းမ်ားအရ ေရအားလွ်ပ္စစ္လုပ္ငန္းက ျမန္မာႏိုင္ငံ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈတြင္ (၄၃. ၈%) အထိ တက္လာၿပီး၊ ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႔က ၂၀% သာ ရွိေနပါသည္ဟု ၎ဂ်ာနယ္တြင္ပင္ ဖတ္ခဲ့ရပါသည္။

ဆည္ႀကီးမ်ား၏ ဆိုးက်ဳိး
ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ ပမာဏ အတိုင္းအတာကို တြက္ၾကည့္ပါ။
သစ္ေတာမ်ား၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္မ်ား အႀကီးအက်ယ္ပ်က္စီးရပါလိမ့္မည္။ ဆည္တည္ေဆာက္သည့္ ကန္ထိရိုက္မ်ား အတြက္ ေငြတြင္းႀကီးျဖစ္ေသာ္လည္း ေဒသေနျပည္သူအမ်ား အိုးအိမ္စြန္႔ခြါ ေျပာင္းေရႊ႔ၾကရပါလိမ့္မည္။ စစ္တပ္မ်ား လံုျခံဳေရးအတြက္ ပိုမိုတိုးျမႇင့္ခ်ထားလာေသာေၾကာင့္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား၊ မုဒိမ္းမႈမ်ား၊ အဓမၼလုပ္အားခိုင္းေစ မႈ၊ အဓမၼေရႊ႔ေျပာင္းေစမႈမ်ား ပုိ၍ၾကံဳလာရဖြယ္ ရွိေနပါသည္။ ေဒသေနလူမ်ားလည္း ေဒသမ်ားေရလႊမ္းေသာေၾကာင့္ ေနထိုင္ေရး၊ သြားလာေရးခက္ခဲၾကရမည္။ ေရႊတူးျခင္း၊ အမဲလိုက္၊ ငါးဖမ္းျခင္း စသည့္ သက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္း လုပ္ငန္းမ်ား ဆံုးရႈံးရၿခိမ့္မည္။ မိသားစု အသိုက္အျမံဳမ်ား ၿပိဳကြဲမည္။

ကမၻာ့ ဆည္မ်ားေကာ္မရွင္ (World Commission on Dams) ၏ ခန္႔မွန္းခ်က္အရ ကမၻာတ၀ွမ္းလံုးတြင္ ဆည္မ်ား ေဆာက္လုပ္မႈ ေၾကာင့္ လူဦးေရ သန္း (၄၀) မွ (၈၀) အထိ ေနရပ္ရင္းစြန္႔ခြါ ေျပာင္းေရႊ႔ခဲ့ၾကရေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားပါသည္။ ဤသို႔ ေျပာင္းေရႊ႔ၾကရမႈေၾကာင့္ အမ်ဳိးသမီးမ်ားႏွင့္ ဌာေနတိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားမွာ အထူးနစ္နာ ခံစားခဲ့ၾကရပါသည္။ ေကာ္မရွင္၏ေဖာ္ျပခ်က္အရ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာအရ ေျပာင္းေရႊ႔ အေျခခ်ၾကရမႈႏွင့္ သက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း၊ ေနထိုင္မႈဘ၀မ်ား ေျပာင္းေရႊ႔ၾကရေသာေၾကာင့္ “ေျမယာမဲ့မ်ား ျဖစ္ရျခင္း၊ အလုပ္လက္မဲ့မ်ား ျဖစ္ရျခင္း၊ အိမ္ေျခယာမဲ့မ်ား ျဖစ္ရျခင္း၊ ခြဲျခားဖိႏွိပ္ခံရျခင္း၊ စားေရရိကၡာ မဖူလံုျဖစ္ရျခင္း၊ ေသႏႈန္းျမင့္မ်ားျခင္းႏွင့္ လူအမ်ားပိုင္ ရင္းျမစ္မ်ား ဆံုးရႈံးရျခင္း၊ လူမႈေရး ႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈအရ ျပန္လည္ ထူေထာင္ႏိုင္ေသာသတၱိမ်ား ဆံုးရႈံးရျခင္း” တို႔ကိုလည္း ျဖစ္ပြားေစပါသည္။ ဖြဲ႔စည္း တည္ေဆာက္ထားေသာ လူေနမႈစနစ္ ၿပိဳကြဲရျခင္းႏွင့္အတူ စီးပြားေရးအရ စြမ္းအားမ်ား ပ်က္စီးဆံုးရႈံးရျခင္းတို႔ေၾကာင့္ “မ်ားေသာအားျဖင့္ ျပန္လည္ ျပဳျပင္၍ မရႏိုင္ေတာ့ေလာက္ေအာင္ လူေနမႈအဆင့္အတန္း ဆင္းရဲနိမ့္က်ရျခင္းမ်ား” ကို လည္း ျဖစ္ေစပါသည္။

ဤမွ်မကေသးပါ။
မစီးဆင္းပဲေနေသာ ေရေသေၾကာင့္ ရွစ္ဆိုစတိုမီေယးဆစ္ (Schistosomiasis) ေခၚ ကပ္ပါးသံေကာင္မ်ား ပိုေပါက္ဖြားႏိုင္ ျခင္း၊ ျပဒါးဓါတ္စုပံုလာ၍ ျပဒါးဆိပ္သင့္ျခင္း စသည့္ က်န္းမာေရးျပႆနာမ်ားလည္း ရွိေနပါသည္။ ငါးမ်ဳိးစိတ္အခ်ဳိ႔ ျမစ္ညာ တက္၍ သားမေပါက္ႏိုင္ေတာ့ေသာေၾကာင့္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားမည္။ လူအမ်ား ေျပာင္းေရႊ႔အေျခခ်ရမႈေၾကာင့္ က်န္းမာေရး ျပႆနာမ်ားလည္း ပိုဆိုးလာဖြယ္ ရွိေနပါသည္။

ျမစ္ေအာက္ပိုင္းရွိ ေရသြင္းစိုက္ပ်ဳိးခင္းမ်ား၊ ႏံုးတင္ကၽြန္းမ်ား၊ စိုက္ပ်ဳိးေရးႏွင့္ တံငါလုပ္ငန္း၊ ခရီး ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္မႈ ေသာက္သံုးေရကိစၥမ်ားတြင္လည္း ထိခုိက္မႈ အႀကီးအက်ယ္ ရွိလာေစေတာ့မည္ ျဖစ္ပါသည္။ အေပၚမွ ျမစ္ေရဆုတ္ယုတ္ အားေလွ်ာ့လာေသာေၾကာင့္ ပင္လယ္ေရငံ အထက္တက္လာကာ ေျမမ်ား ဆားငံဓါတ္ေပါက္ျခင္းလည္း ၾကံဳၾကရပါဦးမည္။

ထို႔အျပင္ ဆည္က်ဳိးေပါက္မႈမ်ား အတြက္လည္း အႏၱရာယ္ရွိေနပါသည္။ ကခ်င္ျပည္နယ္၌ပင္ ၀ါေရွာင္ဆည္၊ ႀကိမ္ခရမ္ ဆည္မ်ား ေရလွ်ံက်ဳိးေပါက္ခဲ့ၿပီး လူအမ်ားအသက္အိုးအိမ္ ဆံုးရႈံးခဲ့ရပါသည္။ ဤသတင္းမ်ားကို စစ္အစိုးရက အေမွာင္ခ် ထားခဲ့ပါသည္။

လူထုကို အသိေပးတိုင္ပင္မႈ မရွိျခင္း
ပိုဆိုးသည္မွာ ဤသို႔ဆိုးက်ဳိးမ်ား ခံစားရဖြယ္ရွိသည့္ လူထုအမ်ားကို အသိေပးအေၾကာင္းၾကားမႈ မရွိျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ စစ္အစိုးရ ရွိသမွ် ထုတ္ေရာင္းစားေနၿပီး၊ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားကလည္း ဘာရရ အျမတ္ထုတ္ဖို႔သာ ေခ်ာင္းေနၾကပါသည္။ လူထုအမ်ားက မစားရ ၀မခန္း “သတင္းစာကိုင္လွ်င္ပင္ ဓါတ္လိုက္ရမည့္” ႂကြားလံုးမ်ားႏွင့္သာ ၾကံဳေနၾကရပါသည္။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ရာတြင္လည္း ပါ၀င္ခြင့္မရွိ။ ဤစီမံခ်က္မ်ားကလည္း ေလ့လာႏိုင္ခြင့္လည္း မရွိ။ ဒုကၡအႀကီးအက်ယ္ၾကံဳရ ေစမည့္ အေျခအေနျဖစ္ေနလွ်င္ေသာ္မွ ႀကိဳတင္သိထားခြင့္ မရွိၾကပါ။ အျခားအိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ဆည္တည္ေဆာက္ ေရးကိစၥမ်ားႏွင့္ လူထုအမ်ားက ဆူညံစြာ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပမႈမ်ား ျဖစ္ေနၾကေသာ္လည္း၊ ျမန္မာျပည္သူမ်ားက ေမတၱာသုတ္ ပင္ က်ယ္က်ယ္ မရြတ္၀ံ့သည့္ အေျခအေန ျဖစ္ေနပါသည္။

သံလြင္ျမစ္ကို ဆည္တည္သည့္ကိစၥကို ေထာက္ခံလိုျခင္း မဟုတ္ပါ။ သံလြင္ႏွင့္ ဧရာ၀တီယွဥ္လွ်င္ သံလြင္စီးဆင္းရာ တေလွ်ာက္တြင္ ေတာေတာင္ပိုမ်ားၿပီး၊ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚသဖြယ္ လြင္ျပင္က အနည္းအက်ဥ္းသာ ရွိပါသည္။ ဧရာ၀တီျမစ္က ေတာ့ ဤသို႔မဟုတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္ကို ျဖတ္စီး၍ ေသြးေၾကာႀကီးသဖြယ္ ျဖစ္ေနေသာ ျမစ္ျဖစ္ပါသည္။ ဆိုးက်ဳိးမ်ားက ပိုမ်ားမည္မွာ ေျပာဖြယ္ မရွိပါ။ ဆင္ျခင္ၾကည့္လွ်င္ ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။

ဤကိစၥအတြက္ အစီရင္ခံစာျပဳစု ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ KDNG ကို ေက်းဇူးတင္ေၾကာင္း ထပ္ဆိုပါရေစ။ သတင္းမီဒီယာမ်ား အေနျဖင့္လည္း ထိခိုက္နစ္နာရမည့္ တန္ဖိုးကို အေလးအနက္ထား၍ ၀ိုင္း၀န္းတားဆီးၾကပါရန္ မီးသံေခ်ာင္းလွန္႔လိုက္ ရပါသည္။

ေအာင္သူၿငိမ္း
(ဆည္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို KDNG အစီရင္ခံစာမွ ရယူပါသည္။)