၀တၳဳမ်ား၊ ဇာတ္ေကာင္မ်ား၊ ေနာက္ခံကားခ်ပ္မ်ား

( ၁ )

“အျပင္စာေတြမဖတ္နဲ႔၊ ေက်ာင္းစာပဲဖတ္”ဟု မိဘေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေျပာဆိုဆံုးမေလ့ ရွိတတ္သည္။ ေက်ာင္းစာ မလိုက္ ႏုိင္မွာ စိုးသျဖင့္ မတတ္သာ၍ လုပ္ရရွာသည့္ မိဘမ်ားအား စာနာနားလည္မိသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ႀကီးသည္အထိ အျပင္စာ မဖတ္ဘူးသည့္ ေက်ာင္းေနဖက္ တခ်ဳိ႔ကို ေတြ႔ဖူးသည္။ တခ်ဳိ႔မိဘမ်ားက်ေတာ့ အရြယ္ႏွင့္မွ်သည့္ အျပင္စာမ်ားကို ေရြးခ်ယ္ သတ္မွတ္ ေပးၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေက်ာင္းစာေရာ၊ အျပင္စာပါ တြဲဖတ္သည့္ ေက်ာင္းေနဖက္တခ်ဳိ႔ ကိုလည္း ေတြ႔ခဲ့ဖူး သည္။ တတိယအစုမွာ မိဘက မလုပ္ႏွင့္ဟုဆိုလွ်င္ လုပ္ခ်င္သည့္ လူငယ္စိတ္ေၾကာင့္ ခိုးဖတ္ၾကသည့္ လူငယ္ မ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ မည္သို႔ပင္ဆိုေစ အျပင္စာဖတ္ခြင့္ မရၾကရွာသည့္ လူငယ္မ်ား၏ ပ်ဳိႏုစဥ္္ကာလမ်ားကား ႏွေျမာစရာ ေကာင္းလွ သည္။ သူတို႔ချမာ လူမႈလက္ေတြ႔ဘ၀သည္ ေမးခြန္းေရာ၊ အေျဖပါ တြဲပါေနသည့္ ျပ႒ာန္းစာအုပ္မ်ားႏွယ္ စာမ်က္ႏွာစဥ္လိုက္ အစီအစဥ္ မက်ေၾကာင္း တကယ္တန္းသိေတာ့ အေတာ့္ကို္ ႀကီးေနၾကၿပီ။

၀တၳဳမ်ားကို ကေလးဘ၀မွစတင္ဖတ္႐ႈခဲ့ေသာ ဂ်ဴးသည္ “က်မဖတ္ခဲ့ေသာ စာအုပ္မ်ား”ဟု အမည္ရသည့္ စာအုပ္ထဲ၌ ငယ္ စဥ္က ဖတ္ခဲ့ဖူးသည့္ ၀တၳဳမ်ားကို ကေလးတဦး ခံစားရသလိုပင္ ႐ိုး႐ိုးစင္းစင္း ခံစားျပထားသည္။ ထိုမွ လူငယ္၊ လူလတ္ စသျဖင့္ အရြယ္အလိုက္ အဆင့္ဆင့္ ခံစားျပသြားသည္။ ငယ္ႏုစဥ္ကေတာ့ ဇာတ္လမ္းကိုအဓိကထား၍ ခံစားခဲ့ ၾကသလို၊ ရင့္က်က္လာေတာ့ ဇာတ္လမ္းထက္ ဇာတ္ေကာင္၊ လူ႔စ႐ိုက္၊ လူ႔သဘာ၀၊ သမိုင္းေနာက္ခံကားခ်ပ္၊ ေခတ္ၿပိဳင္ ခံစားမႈ၊ အဖြဲ႔အႏြဲ႔၊ တင္ျပပံု၊ စာေရးသူ၏ ေစတနာ၊ သက္ေရာက္မႈ စသျဖင့္ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ခံစားျပသြားသည္။

စာဖတ္သူတေယာက္အေနႏွင့္သာမက စာေရးသူတေယာက္ အေနႏွင့္ပါ ၀င္၍ ဖတ္ျပသြားပံုမွာ ဤစာအုပ္ကို ေရးသားသည့္ ဂ်ဴး၏ ရည္ရြယ္ရင္းပင္ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ ထို႔ေၾကာင့္ပင္ ထင္၏။ က်ေနာ္သည္ က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္ စာဖတ္ေနသည္ကိုပင္ ေမ့သြားၿပီး ဂ်ဴးဖတ္သြားပံုကို အမွတ္မဲ့ လိုက္ၾကည့္ေနမိလ်က္သား ျဖစ္သြားသည္။ ဂ်ဴး ဟူသည့္ ဇာတ္လိုက္ အမ်ဳိးသမီး တဦး ျမန္မာ၀တၳဳေတြ အၾကားေရာက္သြားလိုက္၊ အာရွ၀တၳဳေတြ အၾကား ေရာက္သြားလိုက္၊ အဂၤလိပ္၀တၳဳေတြ အၾကား ေရာက္ သြားလိုက္၊ အေမရိကန္၀တၳဳေတြအၾကားေရာက္သြားလိုက္၊ အီတာလ်ံ၊ ျပင္သစ္၀တၳဳေတြ အၾကား ေရာက္သြား လိုက္ႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈေတြအၾကား ဟိုမွသည္ ကူးလူးသြားလာေနျခင္းကို စိတ္၀င္တစား ၾကည့္ေနမိေတာ့သည္။

( ၂ )
က်ေနာ္တို႔အေနႏွင့္ ဖတ္ခဲ့ၿပီးသည္မ်ားကို ျပန္ဖတ္ျဖစ္ၾကမည္။ သို႔တည္းမဟုတ္ မဖတ္ရေသးသည္မ်ားကို ရွာေဖြဖတ္႐ႈ မိၾက မည္။ မည္သို႔ပင္ဆိုေစ ဟိုစဥ္က ခံစားမႈမ်ဳိးႏွင့္ေတာ့ ထပ္တူထပ္မွ် တူႏိုင္ေတာ့ဦးမည္မထင္။ ပံုမွန္အားျဖင့္ဆိုလွ်င္ ဖတ္ၿပီး သား စာအုပ္တအုပ္ကို ေတာ္ေတာ္ႏွင့္ ျပန္ဖတ္ျဖစ္ၾကမည္ မဟုတ္တာ ေသခ်ာသည္။ အနည္းဆံုး သံုးေလးငါးႏွစ္ ေလာက္ ၾကာမွ မွတ္မွတ္ရရ ျပန္ဖတ္ျဖစ္လွ်င္ျဖစ္မည္။ သို႔တည္းမဟုတ္ အခ်က္အလက္ရွာေဖြရန္၊ ကိုးကားရန္ ျပန္ဖတ္ျဖစ္ လွ်င္ ျဖစ္မည္။ သို႔တည္းမဟုတ္ စကားစပ္မိ၍ျဖစ္ေစ၊ ျပန္လည္ပံုႏွိပ္၍ ျဖစ္ေစ အေၾကာင္းကိစၥတိုက္ဆိုင္၍သာလွ်င္ ဖတ္မိေကာင္း ဖတ္မိၾကေပမည္။ ထိုအခါ မူလဖတ္စဥ္က ခံစားမႈမ်ဳိးႏွင့္ အလံုးစံု မတူႏိုင္ေတာ့။ မူလဖတ္စဥ္က ၾကည့္ျမင္ပံု မ်ဳိးႏွင့္ အလံုးစံု မတူႏိုင္ေတာ့။ ေတြးေဒါင့္သစ္တခုမွ ေတြးမိ၍၊ ျမင္ေဒါင့္သစ္တခုမွ ျမင္မိႏိုင္သည္။ အသက္အရြယ္ႏွင့္ အေတြ႔အၾကံဳ တို႔ ေၾကာင့္ေပလား။ သို႔တည္းမဟုတ္ သမိုင္းေနာက္ခံ ကားခ်ပ္၏ လႈပ္ရွားမႈ၊ အလ်ဥ္သေဘာ ေၾကာင့္ ေပလား။ ဤသည္ကပင္ ေလးနက္သည့္ ခံစားမႈသစ္ကို ေပးစြမ္းႏိုင္စြမ္းရွိသည့္ ရသစာေပ၏ ထူးျခားမႈတခုဟု ဆို၍ ရမည္ထင္သည္။

“ဆံုး႐ႈံးမႈေတြ မ်ားၿပီး ေရြးခ်ယ္ရန္ လိုအပ္လာေသာအခါ အစားထိုးမရေသာ ဆံုး႐ံႈးမႈကို တန္ဖိုးထားကာကြယ္ရန္ က်မကို ဤစာအုပ္က သင္ေပးခဲ့ပါသည္။ ဘ၀တြင္ လူတို႔သည္ အရာမ်ားစြာကို ဆံုးရံႈးရႏိုင္သည္။ ေရြးခ်ယ္ရန္အေၾကာင္းမ်ားစြာ ေပၚေပါက္လာႏိုင္သည္။ ထိုအထဲမွ ဘာကိုေရြးခ်ယ္မလဲ။ ထိုအခ်က္သည္ လူ႔ဘ၀တြင္ အလြန္အေရးႀကီးေသာ အခ်က္ ျဖစ္ပါ သည္။ လူတေယာက္သည္ သူ႔ဘ၀တြင္ အေရးႀကီးဆံုး အရာ၊ အဆံုးအရံႈးမခံႏိုင္ဆံုးေသာအရာကို က်ဳိးေၾကာင္း ဆင္ျခင္တတ္ စြာ သိတတ္ဖို႔လိုသည္ဟု က်မထင္ပါသည္။ စာအုပ္မ်ားသည္ က်မကို ေၾကာင္းက်ဳိးဆင္ျခင္ဆက္စပ္မႈ ေပးခဲ့႐ံုသာ မကဘဲ ခြန္အားမ်ားစြာကိုလည္း ေပးခဲ့ေသးသည္” ဟူ၍ တကၠသိုလ္ဘုန္းႏုိင္၏ ခ်စ္ေသာဤကမၻာ ၀တၳဳကို ဖတ္စဥ္က သူခံစားခဲ့ရ သည့္ ခံစားမႈကို ရင္ဖြင့္ျပသည္။

( ၃ )
စာဖတ္ျခင္း၏ အဓိပၸာယ္ကို ေကာင္းစြာခြဲျခားသိရွိရန္ ခဲယဥ္းမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ခံုခံုမင္မင္ဖတ္ၾကသည္ကား အမွန္ပင္။ သို႔ေသာ္ စာဖတ္သူခ်င္း တူၾကေသာ္ျငား စာဖတ္ပံုခ်င္းကား မတူ၊ ရည္ရြယ္ခ်က္ခ်င္းကား မတူၾက။ တခ်ဳိ႔က ဦးေႏွာက္ အာဟာရအတြက္ ဖတ္ၾကသည္။ တခ်ဳိ႔က ႏွလံုးသား အာဟာရအတြက္ ဖတ္ၾကသည္။ အမ်ားစုမွာ ကိုးကားၾကရန္၊ ေျပာဆို ေဆြးေႏြးၾကရန္၊ ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္ၾကရန္ ဖတ္ၾကသည္။ တိတိက်က်ေျပာရလွ်င္ စာကို အသံုးခ်ရန္ ဖတ္ၾကျခင္း။ သို႔ေသာ္ “ရသစာေပ”ကိုမူ ႏွလံုးသားႏွင့္မွ ဖန္တီး၍ ရႏိုင္ေပသည္။

“ကံေကာင္းေသာလူငယ္မ်ားသည္ သူ႔ဘ၀တြင္ ဘယ္စာကိုဖတ္၊ ဘယ္စာကို မဖတ္နဲ႔ဟူေသာ အၾကံေပးခ်က္မ်ဳိး ရရွိခဲ့၏။ ကံဆိုးေသာလူငယ္မ်ားသည္ ဘာအႀကံေပးခ်က္မွ မရရွိပါ။ ထိုအမ်ဳိးအစားထဲမွ စိတ္ဓာတ္အင္အားျပည့္စံုေသာ လူငယ္ မ်ား၊ ႀကိဳးစားလိုေသာလူငယ္မ်ား၊ ရွာေဖြစူးစမ္းလိုေသာ လူငယ္မ်ားသည္ မည္သူ႔အကူအညီမွ် မပါ၀င္ဘဲ မိမိတို႔ဘာသာ သင့္ေတာ္ ရာရာကို ေရြးခ်ယ္သြားတတ္ၾကသည္။ တခ်ဳိ႔ကေတာ့ သူတို႔ဘာလိုခ်င္မွန္း သူတို႔ကိုယ္တိုင္ မသိသူမ်ား ျဖစ္ၾက ပါသည္။ ေလာက တြင္ မိမိဘာလိုခ်င္သည္ဟု မွန္ကန္စြာသိ၍ မိမိလိုခ်င္ေသာအရာကို ရေအာင္ယူႏိုင္ေသာ လူငယ္မ်ား လည္း ရွိၾကပါသည္။ လူတေယာက္ မိမိဘ၀တြင္ ဘာလိုခ်င္သည္ဟု အတိအက်သိလာရန္ စာအုပ္မ်ားစြာက တြန္းအား ေပးႏိုင္ သည္ဟု က်မထင္ပါသည္” ဟူ၍ လူငယ္ႏွင့္ စာေပ၏ အခန္းက႑ကို တင္ျပထားပါသည္။

မည္သည့္ စာအမ်ဳိးအစားမ်ားကို ဖတ္သနည္းဟူသည့္အခ်က္သည္ အေရးႀကီးသည္ဟုယူဆပါက၊ မည္သို႔ဖတ္သည္ ဟူသည့္ အခ်က္သည္လည္း အေရးပါေၾကာင္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားရေပမည္။ ေသခ်ာသည့္အခ်က္မွာ မေကာင္းသည့္ စာဟူ၍မရွိႏိုင္၊ မႀကိဳက္သည့္စာ ဟူ၍သာ ရွိႏိုင္ပါသည္။ ရင့္က်က္သည့္ စာဖတ္သက္က စာကို သမၻာႏွင့္ယွဥ္ကာ ေရြး၍ ေရြး၍ သြားေပလိမ့္ မည္။ စာကို မ်ားမ်ားႏွင့္ စံုေအာင္ ဖတ္ဖို႔သာ လိုသည္ဟုထင္ပါသည္။

( ၄ )
ရသစာေပတြင္ ၀တၳဳသည္ ေအးေအးေဆးေဆးႏွင့္ အခ်ိန္ယူ၍ နားလည္ေအာင္ ေျပာျပသည့္ သေဘာမ်ဳိးေဆာင္သည္ဟု ထင္သည္။ ၀တၳဳတပုဒ္ကို အခ်ိန္မေပးဘဲ ဖတ္၍မရ။ ထို႔ေၾကာင့္ စာဖတ္သူသည္ ေအးေအးေဆးေဆးႏွင့္ အခ်ိန္ယူ၍ တစိမ့္ စိမ့္ ခံစားဖတ္႐ႈရေပမည္။ စာေရးဆရာသည္ သူ႔ေခတ္ကို သူ မ်က္ကြယ္မျပဳႏုိင္။ သူ႔ခံစားခ်က္သည္ပင္ သူ ျဖစ္တည္ေန သည့္ သမိုင္းေခတ္မွ ေပါက္ဖြားလာရသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သူ႔ေခတ္ကို သူ သ႐ုပ္ေဖာ္ေတာ့သည္။ သူ႔ေခတ္ၿပိဳင္ ခံစားမႈသည္ သူ႔ဇာတ္ၫႊန္း။ သူ႕ဇာတ္အိမ္သည္ သူ႕တိုင္းျပည္၊ သူ႕ကမၻာ။ သူ႕အတူေနလူသားမ်ားသည္ သူ႕ဇာတ္ေကာင္မ်ား စသျဖင့္ ျဖစ္လာၾကသည္။ သက္၀င္လႈပ္ရွား လာၾကသည္။ သုိ႕ႏွင့္ သူသည္ မင္ျဖင့္ မေရးျဖစ္၊ ရင္ႏွင့္ ေရးျဖစ္သြားေတာ့သည္။

“ပါရီၿမိဳ႕ႀကီး ကိုယ္တျခမ္းေသေနၿပီ”ဟု အီလ်ာအာရင္ဘတ္က ေျပာသည္။ တကယ္လည္း ထို႔ထက္မက ဆံုး႐ံႈးခဲ့ပါသည္။ သို႔ေသာ္ က်မတို႔ သူ႔ကို ျပန္လည္ ေဆးကုသေပးရမည္။ မည္သည့္ေဆး၀ါးျဖင့္ ကုသခဲ့သလဲဆိုတာကိုေတာ့ သမိုင္းမွာ ဘယ္လိုမွ လိမ္ညာ၍မရေသာ အခန္းက႑ျဖစ္ပါသည္။ ၿမိဳ႕ႀကီးတၿမိဳ႕၊ ႏိုင္ငံႀကီးတႏုိင္ငံ ျပန္လည္က်န္းမာလာဖို႔ ၿမိဳ႕သူ ၿမိဳ႕ သား၊ ႏုိင္ငံသူႏိုင္ငံသားမ်ား၏ ကိုယ္က်င့္သိကၡာ၊ ေျဖာင့္မွန္ႀကိဳးစားမႈ၊ ဇြဲသတၱိႏွင့္ ေခါင္းမာမႈမ်ားလိုအပ္ပါသည္။ ထို႔အျပင္ အခ်ိန္ကာလလည္း မ်ားစြာလုိပါသည္။ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ ျပန္လည္ က်န္းမာလာဖို႔ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ကုသမႈေပးရမလဲ ဟူသည့္ ေမးခြန္းမွာ ေမးစရာပင္မလိုပါ။ လက္ရွိအေျခအေန၊ လက္ရွိအခ်ိန္အခါသည္ အေကာင္းဆံုးျဖစ္သည္ ဟူ၍ ပါရီက်ဆံုးခန္း ၀တၳဳထဲတြင္ အီလ်ာအာရင္ဘတ္က ေဖာ္ျပထားသည္ကို က်မရင္ထဲ ခုထိစြဲေနဆဲရွိပါသည္။

အလားတူပင္ စနစ္ဆိုးတခု၏ ၀ါးမ်ဳိမႈသည္ ေရာဂါကပ္တခု၏ ၀ါးမ႔်ဳိမႈကဲ့သို႔ပင္ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္း၏။ ေရာဂါကပ္ကို တြန္းလွန္ရန္ ၾကာေသာ အခ်ိန္ထက္၊ စနစ္ဆိုးတခုကို တြန္းလွန္ရန္ ၾကာေသာအခ်ိန္က အဆေပါင္းမ်ားစြာ ပိုပါသည္။

၀တၳဳမ်ားကို ဖတ္ၾကသည့္အခါ ဇာတ္လိုက္ေနရာမွ ၀င္၍ လိုက္ပါခံစားရင္း ႐ုပ္ရွင္ၾကည့္ပရိတ္သတ္တဦးႏွယ္ ဇာတ္လမ္း ေနာက္ တေကာက္ေကာက္လိုက္တတ္ၾကသည္မွာ လူ႔သဘာ၀ပင္။ ၾကာေတာ့ ဇာတ္လိုက္သည္ မိမိ၏ “စံ” ျဖစ္လာသည္။ ျဖစ္ႏုိင္လွ်င္ မိမိကိုယ္တိုင္ ထို “စံ”ႏွင့္ ကိုက္ညီခ်င္သည္။ မကိုက္ညီလွ်င္လည္း မိမိႏွင့္ ရင္းႏွီးသူတဦးဦးကို ကိုက္ညီ ေစခ်င္ သည္။ အေၾကာင္းမွာ ၀တၳဳထဲမွ ဇာတ္လိုက္ကို အျပင္၌ တကယ္ေတြ႔ခ်င္ ျမင္ခ်င္စိတ္ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ဤဇာတ္လိုက္ မ်ဳိး တကယ္ရွိသည္ဟူသည့္ ထင္မွတ္စိတ္ကို ယံုၾကည္မႈအျဖစ္သို႔ ေျပာင္းလဲလိုျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

သို႔ေသာ္ က်ေနာ္တုိ႕သည္ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ ဇာတ္လိုက္အျဖစ္ သ႐ုပ္ေဆာင္ေနရသည့္ ေလာကဇာတ္ခံုကို ေမ့ေလ်ာ့ေနၾက သည္။ ထို႔ထက္မက က်ေနာ္တို႕သည္ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ကုိယ္၌က သမိုင္းေရးသူမ်ားလည္း ျဖစ္ေနၾကျပန္သည္ ဟူသည့္ အခ်က္ကိုပါ ေမ့ေလ်ာ့ေနၾကပံုရေပသည္။

ေအာင္ေမာ္ဦး
(၂၀၀၄ ႏွစ္တြင္ ေခတ္ၿပိဳင္အြန္လုိင္း၌ ဗဟုလိႈင္းဟူသည့္ ဘံုအမည္ျဖင့္ ေဖာ္ျပခဲ့ဖူးပါသည္)

စာအုပ္အမည္ က်မဖတ္ခဲ့ေသာ စာအုပ္မ်ား
စာေရးသူ ဂ်ဴး
ထုတ္ေ၀ ဂ်ဴးစာေပ
ပံုႏွိပ္ ပထမအႀကိမ္၊ ၁၉၉၉၊ ဒီဇင္ဘာ။
မ်က္ႏွာဖံုးပံုႏွိပ္ ဦးျမသိန္း (၀၁၄၂၇) သိန္းျမင့္၀င္းေအာ့ဖ္ဆက္၊ အမွတ္(၉၆)၊ ၁၁ လမ္း၊ ရန္ကုန္။
အတြင္းပံုႏွိပ္ ကလ်ာေအာဖ့္ဆက္၊ (၁၅၂) ကၽြန္းေရႊၿမိဳင္လမ္း၊ သု၀ဏၰ၊ ရန္ကုန္။
ထုတ္ေ၀သူ ဦးမိုးၾကည္ (မိုးၾကည္စာေပ)၊ အမွတ္-၃၈၇၊ (၇) ရပ္ကြက္၊ ဖ်ာပံုလမ္း။