အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ေက်ာင္းပညာေပး သင္ခန္းစာ

က်ေနာ့္သမီးက ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ မူလတန္းေက်ာင္းတက္ေနတယ္။ နယ္ၿမိဳ႔ကေလးတၿမိဳ႔မွာ။ တရက္ေတာ့ က်ေနာ္ တို႔ ပြဲေစ်း ေလွ်ာက္ၾကတယ္။ က်ေနာ္က ဒီဗြီဒီေတြ၊ စီဒီေတြ ဆိုင္ေတြ႔ေတာ့ ႀကိဳက္တဲ့သီခ်င္းေခြေတြ ရွာေန မိတယ္။ က်ေနာ္သမီး ကေတာ့ မ၀ယ္နဲ႔၊ မ၀ယ္နဲ႔လို႔ မ်က္ရိပ္မ်က္ကဲလည္းျပ၊ အေဖ့လက္ကိုလည္း ဆြဲေခၚ ေနတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ သူကေျပာ တယ္။ "ဒီခိုးကူးေခြ (Pirated CDs) ေတြကို မ၀ယ္နဲ႔တဲ့။ အဲဒါဥပေဒ ခ်ဳိးေဖာက္ ရာက်တယ္" လို႔ ေျပာလာတယ္။ က်ေနာ္ ကေတာ့ ခပ္ျပံဳးျပံဳး ျဖစ္သြားမိသလို၊ သူတို႔ကေလးေတြကို ပညာေပး ထားတဲ့နည္းကိုလည္း အထင္ႀကီးမိသြားတယ္။
တခါ တကၠသိုလ္တခုက ပါေမာကၡတေယာက္က သူ႔လုပ္ငန္းအေၾကာင္းေတြ ရွင္းျပေတာ့ သူတို႔က အခု မူလတန္း ေက်ာင္း နဲ႔ အလယ္တန္းေက်ာင္း သင္ခန္းစာေတြမွာ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးကိစၥ သင္ရိုးညႊန္းတန္း ထဲမွာ ထည့္သြင္းၿပီး ကေလးေတြကို ပညာေပးဖို႔ စမ္းသပ္လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့အေၾကာင္း ေျပာျပတယ္။ ဒီကိစၥ အတြက္ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႔ေတာ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဌာန (Bangkok Metropolitan Administration) က ရန္ပံုေငြ ေထာက္ပံ့ေပးတယ္လို႔ ေျပာတယ္။ သူတို႔က ပညာရွင္ေတြနဲ႔ တိုင္ပင္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းေရးဆြဲၾကတယ္။ အႏုပညာရွင္ေတြ၊ ပန္းခ်ီပညာရွင္ေတြ၊ ကာတြန္းဆရာေတြ၊ သီခ်င္းဆိုတဲ့ အဆိုေတာ္ေတြ၊ သရုပ္ေဆာင္ေတြနဲ႔ ေပါင္းၿပီး လူအား၊ ေငြအားသံုးလို႔ ကေလးေတြကို မပ်င္းရေလေအာင္ ေသခ်ာ အားထုတ္ၾကတယ္။ အခုတခ်ဳိ႔ ေက်ာင္းေတြမွာ စမ္းသပ္စီမံခ်က္ေတြနဲ႔ စတင္လုပ္ေဆာင္ေနၾကၿပီ ေျပာတယ္။ သူတို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ထိုင္းလူမႈအဖြဲ႔အစည္းထဲမွာ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူကိစၥကို ကေလးငယ္ငယ္ေလး ဘ၀ထဲက သြန္သင္ၿပီး စတင္ ျပဳျပင္ႏိုင္ေအာင္လို႔ ဆိုတယ္။ အဲသည္ေတာ့ ေ၀ဖန္သူတခ်ဳိ႔က မေသခင္လူေတြလည္း ျပဳျပင္ႏိုင္ေအာင္ ပညာ ေပးပါဦးလို႔ ေနာက္ေျပာင္ၾကတယ္။

တကယ္ေတာ့ ထိုင္းႏိုင္ငံဟာ၊ က်ေနာ္တို႔ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းလိုပဲ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ အေတာ္ႀကီးႀကီးမားမား ရွိတယ္။ မူလ က ဘုရင္စနစ္မွာ ၿမိဳ႔စား-နယ္စားစနစ္နဲ႔ စတင္လာရေတာ့ ဒီကိစၥက ရိုးရာစဥ္လာလို ျဖစ္ေနခဲ့တယ္လို႔ ေ၀ဖန္ၾကတယ္။ ၿမို႔စား-ရြာစားလုပ္သူက လူထုဆီက အခြန္ေကာက္၊ ေနာက္ေတာ့ ဘုရင္ကိုဆက္၊ သူ႔အတြက္ တဖို႔ကိုလည္း အုပ္ခ်ဳပ္ထိန္း သိမ္းခ လစာအျဖစ္ယူေတာ့ ပိုၿပီးယူထားတယ္-စားတယ္ဆိုတာ "ရွိမွာေပါ့" ဆုိတာမ်ဳိး လူေတြက လက္ခံေနၾကတယ္။ အခု လက္ရွိမွာတင္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၁၆ ဦးကို ျခစားမႈနဲ႔ အေရးယူခဲ့ရၿပီး၊ အမတ္ေတြရဲ႔ အမႈ ၂၆-ခုက တို႔လို႔တန္းလန္း က်န္ ေနေသးတယ္။ ဒီကိစၥေတြမွာ ၀န္ႀကီး ၆ ပါးပါတယ္။ ခရိုင္၀န္ ၂၀ ပါတယ္။ ဗဟိုဘဏ္ အႀကီးအကဲနဲ႔ လက္ေထာက္ ၄ ဦး ပါေသးတယ္။ ABAC Poll လို႔ေခၚတဲ့ ေအဘက္တကၠသိုလ္က ေကာက္ယူထုတ္ျပန္ေလ့ရွိတဲ့ စစ္တမ္းမွာလည္း ထိုင္းလူမ်ဳိး ေတြရဲ႔ သေဘာထားကို ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္၊ ႏို၀င္ဘာလထဲမွာ ေမးျမန္းၾကည့္ေတာ့ ၇၆। ၁% က တိုင္းျပည္ ႀကီးပြားေနသမွ် "အိုေကပါ"တဲ့။ သက္ေတာင့္သက္သာပဲ ျခစားမႈကို လက္ခံထားၾကတယ္။ လူဦးေရ ၆၃ သန္းေက်ာ္ ရွိတဲ့ ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ဒီလိုအက်င့္ဆိုးေတြရွိေန ရင္ တိုင္းျပည္မႀကီးပြားႏိုင္ဘူးဆိုတာ လူ ၇၆. ၁% က မသိေသးတဲ့၊ သေဘာမေပါက္ေသးတဲ့ အေနအထား ရွိေနပါတယ္။

အဲသည္ေတာ့ ဘန္ေကာက္ပို႔စ္ ႏို၀င္ဘာလ ၁၄ ရက္ေန႔ထုတ္သတင္းစာက "တည္ရွိေနတဲ့ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ အေျခ အေန" ဆိုတဲ့ေဆာင္းပါးမွာ ေၾကာက္စရာအေျခအေနကေတာ့ လူထုေတြက ဦးေဏွာက္မရွိသလို ျဖစ္ေနၿပီ။ အမ်ားညီရင္ "ဤကို ကၽြဲဖတ္" အမွားကို လက္ခံေနၾကၿပီလို႔ သံုးသပ္ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ တကယ္ ကေတာ့ လူအမ်ားလက္ခံေနေပမယ့္ မွန္တယ္လို႔ မဆိုႏိုင္တဲ့ က်င့္၀တ္ဆိုင္ရာ အမွားပါ။ ထိုင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ရဲ႔ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ထက္ပ္ထိုင္း ဆန္ေပါင္ (Thepthai Senpong) ကေတာ့ ယဥ္ေက်းမႈ၀န္ႀကီးဌာနကို ညႊန္ၾကားလို႔ ထိုင္းလူမႈ အဖြဲ႔အစည္းအတြက္ "ယဥ္ေက်းမႈ အသစ္တရပ္" ထူေထာင္ဖို႔ လိုအပ္ေနတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ထိုင္း လူမႈအဖြဲ႔အစည္းတခုလံုးကို အင္ဂ်င္နီယာဆန္ဆန္ ျပန္ တည္ေဆာက္ခ်င္တဲ့ သေဘာပါ။ ဒါေပမယ့္ ABAC Poll စစ္တမ္းေကာက္ယူမႈက ခရိုင္ ၁၇ ခုမွာ ေမးျမန္းစစ္တမ္းေကာက္ခဲ့ တဲ့အခါမွာ အခု အဖိခ်စ္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္အစိုးရလက္ထက္မွာ အရင္ တက္ဆင္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္လုပ္တဲ့ ကာလထက္ ျခစားမႈ ပိုမ်ား တယ္လို႔ ေျဖၾကားခဲ့ၾကပါတယ္။ ေကာင္းေသးေရာ။

ထိုင္း၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အဖိခ်စ္ ၀ိခ်ာခ်ိ၀ ကေတာ့ ခုခံကာကြယ္ေျပာပါတယ္။ အခုအစိုးရ ဦးေဆာင္မႈမွာ အက်င့္ ပ်က္ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးအတြက္ ထိုင္းလုပ္ငန္းရွင္ ကုမၸဏီႀကီး ၂၇ ခုက ပူးေပါင္းပါ၀င္ပါမယ္လို႔ ကတိေပး လက္မွတ္ေရးထိုးထား ၿပီလို႔ ေျပာပါတယ္။

အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္က ျမန္မာျပည္ဖက္ ျပန္လွည့္ၾကည့္ပါတယ္။ အရင္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ညြန္႔ကို အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈနဲ႔ အေရးယူၿပီးတဲ့ေနာက္ တက္လာတဲ့ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္စိုး၀င္း လက္ထက္မွာ Clean government လို႔ေခၚတဲ့ သန္႔ရွင္းတဲ့ အစိုးရျဖစ္ေရး မူ၀ါဒေတြ ခ်မွတ္တာ ၾကားခဲ့ရပါေသးတယ္။ မသမာမႈ ေတြကို တိုင္ၾကားဖို႔ ဖုန္း၊ ဖက္စ္နံပါတ္ေတြကိုေတာင္ ထုတ္ျပန္ ေၾကညာခဲ့ပါေသးတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီမူ၀ါဒ ကလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္စိုး၀င္းကြယ္လြန္တဲ့အခ်ိန္မွာ တခါတည္း ထည့္ၿပီး ျမႇဳပ္ႏွံလိုက္ပံု ရပါတယ္။ မၾကားရ ေတာ့ပါဘူး။ တေလာက ၾကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီက အမတ္အျဖစ္အေရြးခံရသူေတြ အစည္း အေ၀းေခၚၾကတဲ့အခါ အက်င့္ပ်က္ ျခစားတဲ့အမတ္ကို အေရးယူမယ္ဆိုတဲ့ စည္းမ်ဥ္းျပဌာန္းတာေတြ ၾကားရေတာ့ အနည္းေလး အားတက္မိပါေသးတယ္။ အစိုးရသစ္ေအာက္မွာေတာ့ ဒီမူ၀ါဒကို ျပန္လည္ျပဌာန္းလာမလားလို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရ ပါေသးတယ္။ ဒီလိုဆိုရင္ အက်င့္ပ်က္ လာဘ္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရး အတြက္ ထိုင္းႏိုင္ငံလို ထိပ္တန္းစီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ႀကီး ေတြျဖစ္တဲ့ ဦးေတဇတို႔၊ မက္စ္ ေဇာ္ေဇာ္တို႔၊ ေရႊသံလြင္ တို႔၊ ေအရွားေ၀ါတို႔ကို ပူးေပါင္း ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ကတိျပဳ လက္မွတ္ေတြပဲ ထိုးခိုင္းေလမလားေပါ့။ က်ေနာ္စိတ္ကူးယဥ္ၾကည့္ မိပါေသးတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ရင္လည္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႔ေတာ္ စည္ပင္သာယာေရး ေကာ္မီတီက အခု ဦးေအာင္သိန္းလင္းတို႔က အခု ဘန္ေကာက္မွာ ၿမိဳ႔ေတာ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက ရန္ပံုေငြ ခ်ေပးၿပီး ေက်ာင္းသင္ရိုးညႊန္းတမ္းမွာ ထည့္သင္ေစေအာင္ စမ္းသပ္ လုပ္ေဆာင္တာမ်ဳိးေတြ လုပ္ေနသလို စီမံခ်က္ေတြ ရွိလာေလမလားေပါ့... စဥ္းစားေနမိပါတယ္။ က်ေနာ္ပဲ အေတာ္ စိတ္ကူးယဥ္တတ္တဲ့သူ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

တကယ္ေတာ့ အင္ဒိုနီးရွား၊ ဘူလ္ေဂးရီးယား၊ လစ္သူအားနီးယား စသျဖင့္ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားမွာ ေက်ာင္း သင္ရိုးညႊန္းတန္းေတြမွာ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး၊ လာဘ္စားမႈကို အားမေပးတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈတရပ္ ျဖစ္ေပၚလာ ေစေရးအတြက္ ကေလးဘ၀ေတြထဲက စၿပီး သင္ၾကားေပးေနၾကပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ ၿပီးခဲ့တဲ့ အပတ္ထုတ္ Living color မဂၢဇင္းမွာေဆာင္းပါး တပုဒ္ ဖတ္ရေတာ့ အေတာ္လည္း စိတ္ဓာတ္က် ရျပန္ပါတယ္။ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကို ထိန္းသိမ္း ခ်စ္ခင္တတ္ဖို႔ ကေလးေတြကို သင္ရိုးညႊန္းတန္းထဲမွာ ထည့္သြင္း ပညာေပးေရးအတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ပညာေရး ၀န္ႀကီး ဌာနနဲ႔ UNICEF တို႔က ပူးတြဲေဆာင္ရြက္ လာတာ ႏွစ္အေတာ္ၾကာပါၿပီ။ ျမန္မာျပည္မွာ နာဂစ္လို မုန္တိုင္းၾကံဳတာ၊ အင္းေလးကန္ႀကီး ေရခမ္းသလို ျဖစ္တာ၊ မႏၱေလးၿမိဳ႔ႀကီး ေရျမဳပ္တာ၊ အခု ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္းမွာ ႏွင္းမုန္တိုင္း က်တာေတြသာ ၾကံဳခဲ့ရတယ္။ အခုအခ်ိန္အထိ ေက်ာင္းသင္ရိုးညႊန္းတန္းေတြထဲမွာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းဖို႔ ကိစၥ ထည့္သြင္းျပဌာန္း ႏိုင္ျခင္း မရွိေသးဘူး ဆိုတာ အဲဒီေဆာင္းပါးမွာ ဖတ္ခဲ့ရပါတယ္။ က်ေနာ္ ဘယ္လိုဆက္ေျပာလို႔ ရေတာ့မွာလဲ ခင္ဗ်ား။

ေအာင္သူၿငိမ္း
ဇန္ ၂၀၊ ၂၀၁၁။

ကိုးကား
၁။ An Existential horror, The Bangkok Post, November 14th, 2010.
၂။ Ellie Keen, Fighting Corruption through Education, Constitutional and Legal Policy Institute/ OSI, Hungary, Published date: Unknown.
၃။ Fighting corruption through the bottom, available online at http://www.article2.org/mainfile.php/0901/370/
၄။ Anti corruption education, Center for Study Democracy, available online at http://www.csd.bg/artShow.php?id=३००