ေျခေထာက္ျဖင့္ မဲေပးၾကသူမ်ား

မဲ ေပးသည္ ဆိုလွ်င္ျဖင့္ လက္ျဖင့္သာ မဲေပးၾကပါလိမ့္မည္။ မည္သည့္အတြက္ႏွင့္ ေျခေထာက္ျဖင့္ မဲေပးၾကသည္လား ေမးခြန္းထုတ္စရာ အေၾကာင္းရွိပါသည္။ အမွန္မွာေတာ့ "ေျခေထာက္ျဖင့္ မဲေပးျခင္း" (foot voting) သို႔မဟုတ္ (Vote with their feet) ဆိုသည္မွာ ႏိုင္ငံေရးသိပၸံ ပညာရပ္တြင္ ေတြးျမင္ယူဆခ်က္ တခုမွ်သာ ျဖစ္ပါသည္။ ဆိုလိုသည္မွာ ျပည္သူမ်ားက သူတို႔မႀကိဳက္သည့္ အေျခအေနတစ္ရပ္မွ သူတို႔ပို၍ အက်ဳိးရွိမည္ဟု ယူဆသည့္ အေျခအေနတရပ္သို႔ ထြက္ခြာသြားၾကျခင္း သာ ျဖစ္ပါသည္။ ဤသေဘာတရားကို အဖြဲ႔ဝင္မ်ားျဖင့္ ဖြဲ႔စည္းထားသည့္ အဖြ႔ဲအစည္းဆိုင္ရာ သီအိုရီ (theory of membership organization) အျဖစ္ မၾကာခဏ ရည္ညႊန္းသံုးစြဲေလ့ ရွိပါသည္။

တနည္းအားျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးလြတ္လပ္ခြင့္မ်ား ပို၍ ျမင့္မားလာေစရန္ အသံုးခ်ၾကသည့္ နည္းနာတခု၊ သို႔မဟုတ္ ျပည္သူလူထု မ်ားက သူတို႔ ႀကိဳက္ႏွစ္သက္သည့္၊ သူတို႔ေနထိုင္လိုသည့္ အစိုးရအုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္ (regime) တခုကို ေရြးခ်ယ္ၾကျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ကၽြန္ေတာ့္ အသိမိတ္ေဆြ တဦးကေတာ့ သမိုင္းျဖစ္ရပ္ႏွင့္ ယွဥ္၍ "သူ႔ကၽြန္ခံၿပီ" ဟုပင္ လြန္လြန္က်ဴးက်ဴးေျပာ ဆို ခဲ့ေသးသည္။ "ကိုယ့္ကို အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ဘုရင္ကမွ မေကာင္းေတာ့ သူ႔ကၽြန္သြားခံၾကရတာေပါ့" ဟု အတိတ္ျဖစ္ရပ္မ်ားကို ရည္ညႊန္း ေျပာခဲ့ဖူးသည္။

သူဆိုလိုသည္က ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ ေႏွာင္းပိုင္းကာလမ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ အဂၤလိပ္က အဂၤလိပ္-ျမန္မာ ပထမစစ္ပြဲ (၁၈၂၅) တြင္ ရခိုင္၊ တနသၤာရီကမ္းရိုးတန္း တို႔ကို သိမ္းပိုက္ခဲ့ၿပီ။ ဒုတိယ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ စစ္ပြဲ (၁၈၅၂) အၿပီး တြင္ေတာ့ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚေဒသ အပါအဝင္ ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံ တဝွမ္းကို သိမ္းပိုက္ထားခဲ့ၿပီ။ တခ်ိန္တည္းမွာ ပင္ ေအာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို စီးပြားျဖစ္ ဆန္စပါးစိုက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္ရာ ေဒသႀကီး အျဖစ္လည္း အသြင္ေျပာင္းခဲ့သည္။ ဆူးအက္တူးေျမာင္း ေပါက္လာသည့္အတြက္ေၾကာင့္လည္း ဥေရာပႏွင့္ ကုန္ကူးသန္း ေရာင္းဝယ္ေရး ပို၍ ေခ်ာေမြ႔လာခဲ့သည္။ ဤအေျခအေန တြင္ အထက္ျမန္မာႏိုင္ငံ (ျမန္မာမင္းအုပ္ခ်ဳပ္ရာ ေဒသ) မွ ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ လူအေျမာက္ အမ်ား ေျပာင္းေရႊ႔အေျခခ် ၾကသည္။ ၿဗိတိသွ်တို႔ကလည္း လုပ္သားမလံုေလာက္၍ အိႏၵိယႏိုင္ငံမွ လယ္ကူလီ အလုပ္သမား အမ်ားအျပားပင္ တင္သြင္းေနရေသး သည္။ ေဝၚလင္းစကီး ေရးသားသည့္ "ျမန္မာႏိုင္ငံ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ (၁၉၅၁-၆၀)" စာအုပ္တြင္ ထိုစဥ္က အေျခအေနမ်ားကို ရွင္းျပထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ယခင္က ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စစ္ပြဲ ရွိေနခဲ့သည္။ သတ္ျဖတ္မႈမ်ား၊ တနယ္ရပ္ေက်းသို႔ ထြက္ေျပးရမႈမ်ား ရွိေနရာမွ ယခုအခါ စိုက္ပ်ဳိးေရးျဖစ္ထြန္းတိုးတက္လာမႈေၾကာင့္ ေျပာင္းေရႊ႔အေျခခ်မႈမ်ား ရွိလာသည္ဟု ဆိုထားသည္။ ၁၈၃၅ ခုႏွစ္မွစ၍ ၁၇ ႏွစ္အတြင္း တနသၤာရီတိုင္း၏ လူဦးေရမွာ ၂ ဆ တိုးတက္လာခဲ့သည္။ J. Russell Andrus ၏ အဆုိအရ ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လူဦးေရသည္ ၁၈၅၆ ခုႏွစ္တြင္ ခန္႔မွန္း ၁.၅ သန္းသာ ရွိရာမွ ၁၈၈၅ ခုႏွစ္တြင္ ၄ သန္းအထိ တိုးတက္လာသည္ဟု ဆိုထားပါသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာမင္း အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ အထက္ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ နန္းတြင္းအာဏာလုပြဲမ်ား ျဖစ္ေနခဲ့သည္။ သီးႏွံ ၂ ႏွစ္ဆက္တိုက္ ပ်က္ၿပီး၊ ဆန္ပိုလွ်ံ သည္ဟူ၍ မရွိေတာ့။ ငတ္မြတ္ေဘးႀကီး ဆိုက္ေနသည္။ မင္းၾသဇာ မသက္ေရာက္ႏိုင္သည့္ ေဒသမ်ားတြင္ သူခိုးဓားျပ မ်ား ေသာင္းက်န္းၾကသည္။ ျပည္သူမ်ား ဆင္းရဲတြင္းနက္ေနသည့္ ကာလ၌ ထီဖြင့္ပြဲမ်ားလည္း ၿခိမ့္ၿခိမ့္သဲသဲ က်င္းပေနၾက သည္။ ပို၍တိုးၿပီး ႂကြယ္ဝလာသည့္ ေအာက္ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဆြဲေဆာင္အားေၾကာင့္ မိသားစုေသာင္းႏွင့္ ခ်ီ၍ နယ္စပ္ျဖတ္ကာ ၿဗိတိသွ် ပိုင္နက္အတြင္း ဝင္လာခဲ့ၾကသည္ဟု ဦးသန္႔ျမင့္ဦး၏ သူ၏ "ေျခရာေပ်ာက္ျမစ္- ကိုယ္တိုင္ေရး ျမန္မာ့သမိုင္း" စာအုပ္တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ဖူးသည္။ ေရၾကည္ရာ-ျမက္ႏုရာ သို႔ ဤနည္းအားျဖင့္ ေရႊ႔လာၾကသည္မွာ အဆန္းေတာ့ မဟုတ္လွေပ။ လူတို႔၏ သဘာဝပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ယခုလည္း ဤသို႔ ေျခေထာက္ျဖင့္ မဲေပးေနသလား ထင္စရာ အေၾကာင္းရွိလာသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးေနာက္၊ အစိုးရအသစ္က ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား တိုးတက္လုပ္ေဆာင္လာ ခဲ့သည္။ လြတ္လပ္မႈမ်ားလည္း သိသိသာသာ တိုးတက္လာခဲ့သည္။ ယခုေရတြင္းတူး၊ ေရၾကည္ေသာက္၍ မျဖစ္ႏိုင္ ေၾကာင္းလည္း အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းက ေဖာ္ျပထားၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ သို႔တိုင္ေအာင္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးက ဦးေမာ့မလာ သလို၊ မေျပာင္းလဲေသးသည့္ အေျခအေနမ်ားလည္း ရွိေနခဲ့ျပန္သည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ လုပ္သားလူရြယ္မ်ားစြာ လွိမ့္၍ ထြက္ေနေသးသည္ကို ေတြ႔ျမင္ေနရေသာေၾကာင့္ပင္။

ထိုမွ်မက ေနာက္ျပန္မဆုတ္သည့္ ေရရာသည့္ အေျခအေန မရွိေသး။ ဤသို႔ျဖင့္ ၾသစေၾတလ် အေျခစိုက္ ျမန္မာ့စီးပြားေရး ေလ့လာေနသူ ပညာရွင္ ေရွာင္တာနဲ (Sean Turnell) ကပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို "ၾကက္ဥမွ ေပါက္၍ ၾကက္ကေလး အျဖစ္ မေခၚႏိုင္ေသး" (Don't Count Burma Chicken yet) ဟူ၍ သံုး သပ္ထားသည္ကို ေတြ႔ရေသးသည္။ ျမန္မာ့ အေျပာင္း အလဲမ်ားက အကန္႔အသတ္ ရွိေနေသးသည္။ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ ႏိုင္ေသးသည္။ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကလည္း မ်ားစြာ ေနာက္က်န္ေနေသးသည္ ဟု သံုးသပ္ထားသည္။

တေလာက ေမာ္လၿမိဳင္ ပြဲရံုတန္းသို႔ေရာက္၍ ကုန္သည္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ျဖစ္သည္။ သူတို႔ေဒသ စီးပြားေရးအေျခအေနကို စူးစမ္းမိသည္။ သူတို႔က ကားအဝင္အထြက္ ရွင္းေနသည့္ အေျခအေနကို ၾကည့္ပါဟု ညႊန္းသည္။ သိပ္လႈပ္ရွား သက္ဝင္ ရွိ မေနသည့္သေဘာ။ ျမန္မာျပည္ဖက္က ထိုင္းသို႔ ပို႔ကုန္က မ်ားမ်ားစားစား မရွိလွပါ။ ၾကက္သြန္နီ၊ ဆန္၊ ငရုပ္ အနည္းငယ္ မွ်သာ။ ဤထြက္ကုန္မ်ားကလည္း ထိုင္းတို႔ စားသည္မဟုတ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံေရာက္ ျမန္မာမ်ား ဝယ္ယူစားသံုးၾကသည္သာ။ အကန္႔အသတ္ ရွိသည္။ ရာဘာထြက္ကုန္ဆိုလွ်င္ တရုတ္တို႔က ေအာက္ေျခအထိ လက္ဝါးႀကီးအုပ္၍ လိုက္လံဝယ္ယူေန သည္။ "ခင္ဗ်ားတို႔ဗ်ာ ကားတန္း အတက္ေန႔ဆိုရင္ လာၾကည့္ေစခ်င္တယ္" ကုန္သည္ႀကီး တဦးက ေျပာျပသည္။ ျမဝတီ ႏွင့္ ေမာ္လၿမိဳင္က ကားတန္း အတက္တရက္၊ အဆင္းတရက္ ျပဳထားသည့္ အေျခအေနကို ရည္ညႊန္းျခင္း ျဖစ္သည္။ "အတက္ေန႔မွာ က်ေနာ္တု႔ိကားေတြမွာ ျပည့္ေနတာက လူေတြ၊ (အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံတြင္ အလုပ္သြားလုပ္ၾကမည့္ လူမ်ားကို ရည္ညႊန္းျခင္း ျဖစ္သည္) အိပ္မက္ေတြနဲ႔ ျပံဳးေပ်ာ္ၿပီး တက္သြားေနလိုက္ၾကတာ။ ျပန္ဆင္းလာေတာ့ ကားေတြမွာ ထိုင္းက ထုတ္ကုန္ပစၥည္းေတြ၊ ဘိလပ္ေျမ၊ ဂတ္စ္အိုး၊ လူသံုးကုန္ အစုံပဲ" ကုန္သည္တဦးက ေျပာျပပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔က လူ ေတြ တင္ပို႔ေနရသည့္ အေျခအေနပင္။ မဲေဆာက္ရွိ မိမိ အသိတဦးကလည္း ဤသတင္းကို အတည္ျပဳပါသည္။ "အခု ႏိုင္ငံ ကူး လက္မွတ္ေတြ အလြယ္ရေတာ့ သြားသူေတြ ပိုမ်ားလာတယ္။ မဲေဆာက္မွာ ျမန္မာလုပ္သားေတြကို ေနရာအႏွံ႔ပို႔ဖို႔ ဗင္ ကားငယ္ (လူ ၁၄ ဦးခန္႔ဆန္႔သည္) အစင္း ၄၀ ေလာက္၊ ဘတ္စ္ကားႀကီး ၂၀ ေလာက္ရွိတယ္။ အတက္ေန႔ဆိုရင္ ျမန္မာ လုပ္သားေတြနဲ႔ မေလာက္ဘူး။ ကားေစာင့္ေနၾကရတဲ့ လူေတြပါ ရွိတယ္" ဟု ဆိုပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ေရးမ်ား ျဖစ္ေပၚေနေသာ္လည္း ဤမွ်တိုင္ ေရႊ႔ေျပာင္းလုပ္သားမ်ား စြန္႔စားထြက္ေနျခင္းမွာ မည္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ပါ နည္း။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကိုယ္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျပန္၍ ေမးခြန္းထုတ္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။

အေၾကာင္းမ်ားစြာ ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးက မတက္လာေသး။ သို႔မဟုတ္ အလုပ္အကိုင္ေနရာခ်ထားမႈ မလံုေလာက္ေသး။ သို႔မဟုတ္ ေနရာကြက္က်ား ဖိႏွိပ္မႈမ်ား ရွိေနေသးသည္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ သို႔မဟုတ္ အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံမ်ား၏ မက္လံုးမ်ားက ပို၍ ဆြဲေဆာင္မႈ ရွိေသာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အနိမ့္ဆံုးလုပ္ခ တစ္လ လွ်င္ က်ပ္ (၅၈၀၀၀) မွ်သာ ရွိေနသည့္ အခ်ိန္တြင္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၌ တေန႔လုပ္ခ ဘတ္ (၃၀၀) [၁၀-ေဒၚလာမွ်] ေပးေနပါ သည္။ သို႔မဟုတ္ အိမ္ျပန္ပို႔ေငြ (remittance) မ်ားကလည္း အလုပ္ျဖစ္ေနႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ၾသစေၾတလ် မွ ေဒါက္တာ ေရွာင္တာနဲ ႏွင့္ အဖြဲ႔ ၂၀၀၂/၂၀၀၃ တြင္ ေလ့လာခ်က္အရ ျမန္မာေရႊ႔ေျပာင္းလုပ္သားမ်ားက ျမန္မာျပည္သို႔ အိမ္ျပန္ပို႔ေငြသည္ တစ္ႏွစ္လွ်င္ ေဒၚလာသန္း ၃၀၀ ခန္႔ ရွိမည္ဟု ခန္႔မွန္းထားပါသည္။ ထိုပမာဏမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဂ်ီဒီပီ တန္ဖိုး၏ ၅% မွ်ပင္ ရွိေနသည္။ ဤသို႔ အိမ္ျပန္ပို႔ေငြမ်ားျဖင့္ပင္ ရွင္သန္ အသက္ဆက္ေနၾကရသူ အမ်ားအျပားလည္း ရွိ ေနၾကပါသည္။ အိမ္ျပန္ပို႔ေငြမ်ားအတြက္ ေကာင္းက်ဳိးမ်ား ရွိသလို၊ ဆိုးက်ဳိးမ်ားလည္း ရွိေနပါသည္။ ဦးေဏွာက္၊ လုပ္သား အင္အားစုမ်ား ဆံုးရႈံးၾကရပါသည္။ ယာယီမဟုတ္၊ ေရရွည္ ဆံုးရႈံးသြားမႈမ်ားပင္ ျဖစ္ရန္ အေၾကာင္းရွိပါသည္။

ဤသို႔ အိမ္ျပန္ပို႔ေငြမ်ားကလည္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အသစ္မ်ား ျဖစ္လာေစရန္အထိတိုင္ မျဖစ္ေသးပါ။ က်န္ေနသည့္ မိသားစု အသက္ဆက္ရံုမွ်၊ တဲအိမ္ကို သြပ္မိုးရံုမွ်အဆင့္သာ ျဖစ္ႏိုင္ပါေသးသည္။ ပါေမာကၡ ေရွာင္တာနဲ တို႔၏ ေလ့လာခ်က္တြင္ အိမ္ျပန္ပို႔ေငြကို မည္သို႔ သံုးစြဲၾကပံုကိုလည္း ေဖာ္ျပထားပါသည္။ အသက္ရွင္သန္ ရပ္တည္ေရးအတြက္ အသံုးခ်ရသည္က မ်ားပါသည္။ ေၾကြးဆပ္ရန္၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး သံုးၾကရသည္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း ျပန္ထူေထာင္ႏိုင္သည္က နည္းပါသည္။

အဖြဲ႔အစည္း သီအိုရီ (Theory of membership organization) တြင္ အဖြဲ႔အစည္းတခု၏ တိုးတက္မႈ၊ က်ရႈံးမႈကို တိုင္းတာ ရန္ Exit (ထြက္ေပါက္)၊ Voice (ေျပာေရးဆိုခြင့္)၊ Royality (သစၥာရွိစြာ ဆက္လက္တည္ျမဲေနျခင္း) တို႔ျဖင့္ တိုင္းတာၾကပါ သည္။ ထြက္ခြာသြားျခင္း (Exit) တခုတည္းကိုသာ ေရြးခ်ယ္ေနၾကမည္ဆိုလွ်င္ အက်သေဘာကို ျပသေနပါသည္။ သတိ ျပဳရမည့္ အႏၱရာယ္ အခ်က္ေပးခ်က္လည္း ျဖစ္သည္။ သို႔အတြက္ေၾကာင့္ Voice (ေျပာေရးဆိုခြင့္) ကို ျမႇင့္ေပးမည့္ တုံ႔ျပန္ မႈ ယႏၱယား (feedback)၊ ေဝဖန္မႈမ်ားကိုလည္း ခြင့္ျပဳရန္ လိုအပ္ပါသည္။

အစိုးရသစ္ တက္လာၿပီးေနာက္ပိုင္းမွ ေျပာင္းေရႊ႔လုပ္သား မည္မွ်ထြက္ခြာသြားၾကသည္ကို ကိန္းဂဏန္း အတိအက်ျဖင့္ မသိရွိရပါ။ သို႔ေသာ္ လက္ေတြ႔မ်က္ျမင္ အေနအထားမ်ားအရ မရပ္စဲသြားသလို၊ ပို၍ တိုးတက္ေနသည့္ႏွယ္ ထင္ျမင္ရ သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ အစိုးရအဖို႔ ေျပာင္းေရႊ႔လုပ္သားမ်ားအတြက္ တိုး၍ ကူညီေပးေနသည္ကို ျမင္ေတြ႔ရသလို၊ ဤျပႆနာ ကိုလည္း အသိအမွတ္ျပဳ၍ ေဆာင္ရြက္ေနသည္ကို ျမင္ေတြ႔ေနရပါသည္။ အခ်ဳိ႔ေသာ ျပည္နယ္/တိုင္းတို႔က ေရႊ႔ေျပာင္း အလုပ္သမားမ်ား ျပန္လာႏိုင္ေရးကို ဦးစားေပး ႀကိဳးပမ္းမည္ဟု ဆိုပါသည္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္ ကိုယ္၌ကပင္လွ်င္ လာမည့္ က်န္ရွိလ ၃၀ စီမံကိန္းမ်ားတြင္ လူအမ်ား အလုပ္အကိုင္ ပိုမိုရရွိႏိုင္ေရးကို ဦးစားေပးလုပ္ငန္းတရပ္အျဖစ္ ထည့္သြင္းထား သည္ကို ေတြ႔ရွိရပါသည္။ အမွန္ဆိုလွ်င္ ထိုသူမ်ားကို လက္ျဖင့္သာ မဲဆႏၵေပးေစလိုပါသည္။ ေျခေထာက္ျဖင့္ မဲေပးေနသူ မ်ား မျဖစ္ေစလိုေၾကာင္း။

ေအာင္သူၿငိမ္း
ေအာက္ ၂၊ ၂၀၁၃။ 
The Voice Daily တြင္ ေဖာ္ျပၿပီး ျဖစ္ပါသည္။