တုိင္း ရင္းသားျပည္သူအားလံုးက အနာဂတ္မွာ ဒီမိုကရက္တစ္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုတခု တည္ေဆာက္မွာကို သေဘာတူ ၾကမယ္ ဆိုတာ အထူးေျပာစရာပါဘူး။ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုဆိုတာ မတူကြဲျပားတဲ့ တုိင္းရင္းသားမ်ား အားလံုးၾကားမွာ တန္းတူရည္တူ ျဖစ္ေစဖို႔အတြက္ ရည္ရြယ္တာေၾကာင့္ အထူးေကာင္းမြန္တဲ့ စနစ္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ျဖစ္သင့္ ျဖစ္ထုိက္တဲ့ ကိစၥပါ။ ႏုိင္ငံေရး၊ လူမႈေရး၊ စီးပြားေရး၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး အစရိွတဲ့ အခြင့္အေရးေတြကို တတ္စြမ္းသမွ် အားလံုးသာတူညီမွ် ခံစားႏုိင္ခြင့္ ဆိုတာ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တည္ေထာင္မယ္လို႔ ဆိုတဲ့အခါမွာ ညိွႏႈိင္းရမယ့္ အရာေတြက မ်ားျပားလွတယ္၊ တခ်ဳိ႔ေနရာေတြမွာ ထင္သေလာက္ မလြယ္ကူဘူး ဆိုတာကိုလည္း သတိခ်ပ္ၾကဖို႔ လိုပါတယ္။
အခုရက္ပုိင္းမွာ အသံထြက္လာပါတယ္။ အဲတာကေတာ့ ဖက္ဒရယ္လို႔ ဆိုလုိက္တ့ဲအခါမွာ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြအတြက္ ျပည္နယ္ တခု သတ္မွတ္ေရးဆိုတဲ့ ကိစၥရပ္ပါပဲ။ သက္ဆုိင္ရာ တုိင္းရင္းသားေတြမွာ ျပည္နယ္တခုစီပဲ ရိွသလို ျမန္မာ တုိင္းရင္းသားမ်ား အတြက္လည္း ျပည္နယ္တခု သတ္သတ္မွတ္မွတ္ ရိွေရးဆိုတဲ့ အသံျဖစ္ပါတယ္။
ခ်င္းျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ ကယားျပည္နယ္၊ မြန္ျပည္နယ္၊ ရခုိင္ျပည္နယ္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္ စသျဖင့္ ရိွထားေပမယ့္ ေယဘူယ်အားျဖင့္ ၾကည္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာတုိင္းရင္းသားမ်ားကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ ျပည္နယ္ဆိုတာ အတိအက် မရိွပါဘူး။ ျမန္မာတုိင္းရင္းသားမ်ား အေနမ်ားတဲ့ ေဒသေတြကို စစ္ကုိင္းတုိင္း၊ မႏၱေလးတုိင္း၊ မေကြးတုိင္း၊ ပဲခူးတုိင္း၊ ဧရာဝတီတုိင္း၊ ရန္ကုန္တုိင္း၊ တနသၤာရီတုိင္း စသျဖင့္ အေနနဲ႔သာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ တင္ျပလိုတာက ျမန္မာတုိင္းရင္းသားမ်ား အတြက္ ျပည္နယ္တခု သတ္မွတ္ေရးဆိုတာကို မူအေနနဲ႔ မျငင္းလိုပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႔မွာ ျမန္မာတုိင္းရင္းသားမ်ား အားလံုးအတြက္ နယ္ေျမတခုကို တဆက္တစပ္ထဲ ျပည္နယ္တခုအေနနဲ႔ သတ္မွတ္မယ္ဆိုရင္ လြယ္ပါ့မလားဆိုတာ စဥ္းစားမိပါတယ္။ အထက္မွာ ေျပာခဲ့တဲ့ ျမန္မာတုိင္းရင္းသားေတြ အေနမ်ားတဲ့ တုိင္းေတြအားလံုးကို စုေပါင္းၿပီး ျမန္မာျပည္နယ္ တခုထဲ အေနနဲ႔ သတ္မွတ္မယ္ဆိုရင္ ျဖစ္ႏုိင္ပါ့မလားဆိုတာ အားလံုး ဝုိင္းဝန္းစဥ္းစားဖို႔ လိုပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာျပည္မွာ ပထဝီအေနအထားနဲ႔ ေရွးတုန္းကစလို႔ အခုအထိ လက္ရိွတည္ရိွ ေနတဲ့ လူမႈေရးႏုိင္ငံေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ပညာေရး၊ စီးပြားေရး အေျခအေနမ်ားအရ ျမန္မာတုိင္းရင္းသားခ်င္းတူေပမယ့္ အနိမ့္အျမင့္ ကြဲျပားေန တာေတြ အမ်ားႀကီး ရိွေနပါေသးတယ္။ တျခားတုိင္းရင္းသားမ်ားၾကားမွာလည္း အဲသလို မတူကြဲျပားတဲ့ အနိမ့္အျမင့္ေတြ ရိွပါတယ္။ ျမန္မာေတြက လူမ်ားစုျဖစ္ေနၿပီး ဆင္းရဲမြဲေတေနသူ အမ်ားအျပားရိွသလို တျခားတုိင္းရင္းသားအုပ္စုမ်ားထက္ ေကာင္းက်ဳိးကိုခံစားရတဲ့ လူဦးေရကလည္း ကိန္းဂဏန္းအရ ပိုမ်ားပါတယ္။
ျမန္မာတုိင္းရင္းသားမ်ားအတြက္ ျပည္နယ္တခု သတ္မွတ္ေရးဆိုတဲ့ အဆိုတင္သြင္း လာတာကို ၾကားဖူးတဲ့ အခ်ိန္က ရွစ္ေလးလံုးလႈပ္ရွားမႈအၿပီး ေက်ာင္းသားမ်ား ေတာခိုစဥ္က စၿပီးၾကားဖူးတယ္လို႔ ဆိုႏုိင္ပါတယ္။ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ အစိတ္ ေလာက္ရိွခဲ့ပါၿပီ။ နယ္စပ္ေတာတြင္း စခန္းေတြဆီကို အဲဒီအဆိုကို ဦးေဆာင္လာေရာက္တင္ျပသူက ကေနဒါ ႏုိင္ငံမွာ အေျခစုိက္ေနထုိင္တဲ့ ဦးဟန္ေညာင္ေရႊ ျဖစ္တယ္လို႔ မွတ္မိပါတယ္။ လြတ္လပ္ေရးရအၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ ပထမဆံုး သမတႀကီး ေစာ္ဘြားႀကီး စပ္ေရႊသုိက္ရဲ့ သားတဦး ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ျမန္မာတုိင္းရင္းသား ေတြအေနနဲ႔ တုိင္းေတြ အမ်ားအျပားမွာ တည္ရိွေနမယ့္အစား ျပည္နယ္တခုအေနနဲ႔ သတ္သတ္မွတ္မွတ္ရိွဖို႔ ဆိုတာကို သီအိုရီအရေရာ ႏုိင္ငံေရးမူအရေရာ ေတာခိုျမန္မာ ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ တျခားေသာတုိင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္းေတြပါ သေဘာတူခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေသးစိတ္ ဆက္လက္ေဆြးေႏြးၾကဖို႔ အထမေျမာက္ခဲ့ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ အဒီအခ်ိန္တုန္းက လက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႔အစည္း အေတာ္မ်ားမ်ား မီခိုေနရတဲ့ ေကအန္ယူတို႔ရဲ့ မာနယ္ပေလာဌာနခ်ဳပ္ကို ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ထဲမွာ အစိုးရစစ္တပ္မ်ား သိမ္းပုိက္သြားႏုိင္ တာေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ အဲတာရဲ့ အက်ဳိးဆက္အျဖစ္ ဘယ္လို ဖက္ဒရယ္ ထူေထာင္မလဲ၊ ျပည္နယ္မ်ားကို ဘယ္လိုဖြဲ႔စည္းၾကမလဲ ဆိုတဲ့ အေသးစိတ္ကိစၥမ်ားဟာ ေနာက္ကိုေရာက္သြား ရတာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း အခြင့္အလမ္းေပၚရင္ ေပၚသလို ႀကိဳၾကားႀကိဳၾကားဆိုသလိုေတာ့ ထုိင္းႏုိင္ငံ အတြင္းမွာ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ ျဖစ္ေျမာက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ယ္ျပန္႔တဲ့အသြင္ကို မေဆာင္ႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။
အဖြဲ႔ေတြအားလံုး ျပန္႔ႀကဲသြားခဲ့ တာေၾကာင့္ပါ။ ေနာက္တခ်က္က တခ်ဳိ႔လည္း အစိုးရနဲ႔ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲသြားတာ ေၾကာင့္လည္း ပါပါတယ္။
ျမန္မာတုိင္းရင္းသားေတြခ်ည္းပဲ တျပည္နယ္သတ္သတ္မွတ္မွတ္ ျဖစ္ေရးဆိုတာ အျမင္အရ၊ အေတြးအရ၊ အယူဆအရ၊ သီအိုရီအရ မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႔မွာ ဘယ္လိုေဖာ္ေဆာင္မလဲ။ အေတာ့္ကိုမလြယ္တဲ့ ကိစၥျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာေတြခ်ည္း တျပည္နယ္ထဲ ျဖစ္ေရးကို ေဆြးေႏြးတဲ့အခါမွာ ျမန္မာခ်င္းမွာေတာင္ ျပႆနာရိွလာတာကို ေတြ႔လုိက္ ရပါတယ္။ အဲတာက ဘယ္လိုျပႆနာလဲဆိုတာ တင္ျပပါ့မယ္။ ျမန္မာေတြခ်ည္း တျပည္နယ္ထဲ သတ္မွတ္ရမယ္ဆိုေတာ့ အထက္သားေတြက "ဟာ ဒီလိုဆိုရင္ ေအာက္သားေတြ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ေအာက္မွာ ငါတို႔ကေနရမွာလား" ဆိုတဲ့ မေက်နပ္တဲ့ အျမင္ကို စေတြ႔လုိက္ရပါတယ္။ ျမန္မာခ်င္းေတြ ျဖစ္ရဲ့သားနဲ႔ ဘာျဖစ္လို႔ အဲသလို ယူဆရတာလဲ။ ဆန္းစစ္ၾကည့္ဖို႔ လိုပါတယ္။
ပေဒသရာဇ္ေခတ္အၿပီး အဂၤလိပ္ကိုလိုနီလက္ထက္ ေတာက္ေလွ်ာက္ကာလမ်ားမွာ ရန္ကုန္အပါအဝင္ ေအာက္ျပည္ ေအာက္ရြာဟာ အထက္ပုိင္းေဒသ အညာေဒသေတြထက္ ပိုဖြံ႔ၿဖိဳးပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားေဒသမ်ားကေတာ့ ပိုဆိုးပါတယ္။ ကိုလိုနီရံုးစုိက္တဲ့ ေအာက္ျပည္ျဖစ္တဲ့ ရန္ကုန္နဲ႔ အနီးတဝိႈက္ဟာ ႏုိင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရး၊ ကုန္သြယ္ကူးသန္း ေရာင္းဝယ္ေရး၊ ေခတ္သစ္ပညာေရး စတာေတြမွာ ထိပ္ဆံုးက ရိွခဲ့ပါတယ္။ အဲတာေၾကာင့္ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီ လက္ထက္မွာ အာဏာရိွသူ၊ အေရးပါအေရာက္သူ ျမန္မာအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ေအာက္သားေတြျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အထက္အညာက ေျပာင္းေရႊ႔သြားလို႔ ေနာက္ပုိင္း ေအာက္သားျဖစ္သြား သူေတြလည္း အႀကံဳးဝင္ေနပါတယ္။ ဆိုလိုတာက လူမ်ဳိးခ်င္းတူ တာေတာင္မွ ပိုသိပိုတတ္ သူေတြကသာ သဘာဝအရ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရခဲ့တာကို ေထာက္ျပလိုရင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာ အခ်င္းခ်င္း အထက္သား ေအာက္သား စိတ္ဝမ္းကြဲေအာင္ ေျပာတာမ်ဳိး မဟုတ္ဘူးဆိုတာ တင္ျပလိုပါတယ္။
ေအာက္သားေတြ သို႔မဟုတ္ ေအာက္ျပည္ကို ေျပာင္းေရႊ႔အေျခစုိက္သူေတြ အဲသလို ပိုသိပိုတတ္ ခဲ့တာကလည္း ရန္ကုန္က အဂၤလိပ္ကိုလိုနီအစိုးရရဲ့ ၿမိဳ႔ေတာ္ျဖစ္ခဲ့တာေၾကာင့္ပါ။ တျခားေဒသကလူေတြ ဘယ္ေလာက္ပဲ ပညာတတ္တတ္ ေအာက္ျပည္မွာ မေနဘူးဆိုရင္ အထူးသျဖင့္ႏုိင္ငံေရးမွာ ေအာက္သားေတြကို မယွဥ္ႏုိင္ခဲ့ပါဘူး။ ပညာတတ္တာျခင္းအတူတူ ေအာက္သားမ်ားက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဗဟိုျဖစ္တဲ့ ေအာက္အရပ္မွာပဲ ဆက္လက္အေျခစုိက္ အလုပ္လုပ္ၾကတာေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ပိုၿပီးထိေတြ႔ရပါတယ္။ မ်က္ေစ့အျမင္ ပိုက်ယ္ပါတယ္။ သတင္းစာ အပါအဝင္ စာေပနဲ႔ တျခားေသာ အႏုပညာ လုပ္ငန္းအမ်ားစုဟာလည္း သဘာဝအရ ရန္ကုန္မွာပဲ အေျခစုိက္ပါတယ္။ ေျပာရရင္ ေအာက္အရပ္ဟာ တျခားေသာေဒသမ်ားနဲ႔ ႏုိင္းယွဥ္မယ္ဆိုရင္ အခုကာလအထိ အေကာင္းေတြ အညႊန္႔ေတြ စုေနတဲ့ေနရာလို႔ ေျပာလို႔ ရပါေသးတယ္။ ႏုိင္ငံေရးအရ ေျပာရရင္ လူေတာ္ေတြ ေက်ာ္ၾကားသူေတြ လူသိမ်ားသူေတြ စုေဝးေနတဲ့ ေဒသတခုလို႔လည္း ဆိုႏုိင္ပါေသးတယ္။
အဲတာေၾကာင့္ ျမန္မာေတြကို တျပည္နယ္ထဲလုပ္မယ္လို႔ ဆိုေတာ့ အထက္သားေတြဖက္က ခ်က္ျခင္းတုံ႔ျပန္မႈက အထက္မွာ ေျပာခဲ့သလို ျဖစ္သြားပါတယ္။ ျမန္မာအခ်င္းခ်င္းေတာင္ ေအာက္သားအုပ္ခ်ဳပ္မွာကို အထက္သားက မႀကိဳက္ႏုိင္ဘူးဆိုတာ ဖံုးကြယ္ရမယ့္ ကိစၥမဟုတ္တာကို ျမင္ရပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အထက္သားကလည္း အထက္ေဒသရဲ့ ဝိေသသ လကၡဏာနဲ႔ ေနလိုတာေၾကာင့္ပါ။ သူတို႔ေဒသကို သူတို႔ပဲ စီမံခန္႔ခြဲအုပ္ခ်ဳပ္လိုပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ လူလားေျမာက္ခဲ့တဲ့ ကာလမ်ားအရ ေယဘူယ်ေျပာရရင္ မေကြးကေန မႏၱေလးကို ျဖတ္ၿပီး ျမစ္ႀကီးနားအထိ အဲဒီတေၾကာကလူေတြဟာ သူတို႔ကုိယ္သူတို႔ အထက္သားလို႔ သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။ မႏၱေလးတုိင္းနဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္ ေဘာလံုးကန္ရင္ သူ႔ဖက္ကုိယ့္ဖက္ သဲသဲမဲမဲ အၿပိဳင္အားေပးၾကေပမယ့္ မႏၱေလးတုိင္းက ရန္ကုန္နဲ႔ျဖစ္ျဖစ္၊ ပဲခူးတုိင္းနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္၊ ဧရာဝတီတုိင္းနဲ႔ ျဖစ္ျဖစ္ ကန္ၾကၿပီဆိုရင္ေတာ့ ေစာေစာက အထက္သားမ်ားအားလံုးဟာ မႏၱေလးတုိင္း ေဘာလံုးအသင္းရဲ့ လူေတြပရိတ္သတ္ေတြ ျဖစ္ကုန္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔တုန္းဆိုေတာ့ မႏၱေလးဆိုတာ ရိုးရာအစဥ္အလာ အရ၊ ကူးသန္းသြားလာ ဆက္ဆံမႈအရ အထက္ပုိင္းေဒသရဲ့ ထီးရိပ္ႀကီးလို႔ လူေတြက မွတ္ယူခဲ့တာေၾကာင့္လို႔ ဆိုႏုိင္ပါတယ္။ ခ်င္းျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းက လူေတြဆိုရင္လည္း အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ အထက္သားလို႔ မွတ္ယူၾကပါတယ္။
ျမန္မာတုိင္းရင္းသားမ်ားအတြက္ တျပည္နယ္သတ္သတ္မွတ္မွတ္ ထားမယ္ဆိုရင္ ပထဝီအေနအထားအရ ဘယ္လို သတ္မွတ္မွာလဲ၊ သို႔မဟုတ္ ေဒသတခုကို ျမန္မာျပည္နယ္ဆိုၿပီး နာမည္တပ္လိုက္မွာလား။ အေတာ္ခက္ခဲပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္က အထက္သားေတြက ေအာက္သားေတြ အုပ္ခ်ဳပ္မွာကို မႀကိဳက္သလို အထက္သားခ်င္း အတူတူေတာင္ စစ္ကုိင္းတုိင္းက ျမန္မာက မႏၱေလးတုိင္းကျမန္မာရဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ခံအျဖစ္ မေနလိုပါဘူး။ ဒါေတြဟာ ျမန္မာအပါအဝင္ တုိင္းရင္းသား ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ တခ်ဳိ႔ ဂရုမစုိက္မိတဲ့ အခ်က္ေတြပါ။ ဒါ့အျပင္ စစ္ကုိင္းတုိင္း၊ မႏၱေလးတုိင္း ေတြအတြင္းမွာ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြခ်ည္းပဲ ေနထုိင္ၾကတာ မဟုတ္ဘူး ဆုိတာကိုလည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖို႔လိုပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ထားဝယ္၊ ၿမိတ္စတဲ့ ေဒသေတြကို ဘယ္လိုသတ္မွတ္မွာလဲ။ ျမန္မာအႏြယ္လုိ႔ သတ္မွတ္မွာလား၊ မတူကြဲျပားတဲ့ တုိင္းရင္းသား အုပ္စုမ်ားလို႔ သတ္မွတ္မွာလား။ ျမန္မာကို တျပည္နယ္ထဲ သတ္မွတ္မယ္ဆိုရင္ ကရင္ျပည္နယ္နဲ႔ မြန္ျပည္နယ္ကိုေက်ာ္ၿပီး အဲဒီ ထားဝယ္နဲ႔ၿမိတ္ေဒသကို ျမန္မာျပည္နယ္အတြင္း ဘယ္လို႔ ပုိင္းစိတ္ၿပီး ထည့္သြင္းမွာလဲ။ တခါ ထားဝယ္နဲ႔ၿမိတ္ေဒသကို ျမန္မာေဒသလို႔ သတ္မွတ္ခဲ့ရင္ အဲဒီေဒသမွာ ကရင္၊ မြန္စတဲ့ တုိင္းရင္းသားေတြလည္း အမ်ားအျပား ေနထုိင္ၾကတယ္ ဆိုတာကို ေမ့မထားဖုိ႔ လိုလာျပန္ပါတယ္။
အခုတင္ျပေနတာက မတူတာေတြ ရိွေနတယ္ဆိုတာကို ေထာက္ျပလိုရင္းပါ။ ေသြးကြဲတဲ့စကား ေသြးခြဲတဲ့စကားကို ေျပာျခင္းမဟုတ္ပါ။ လက္ေတြ႔တည္ရိွေနတဲ့ မ်က္ျမင္အေျခအေနေတြကို ပစ္ပယ္ၿပီး ေဆာင္ရြက္လို႔ ရႏုိင္မရႏုိင္ ဆိုတာကို စဥ္းစားႏုိင္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာကို တျပည္နယ္ထဲ သတ္မွတ္မယ္ဆိုရင္ ဧရာဝတီတုိင္းလို ျမန္မာ၊ ကရင္အပါအဝင္ လူမ်ဳိးေပါင္းစံု ေရာယွက္ေနတဲ့ ေဒသမ်ဳိးကိုေကာ ဘယ္လို စဥ္းစားၾကမလဲ။ လူမ်ဳိးနာမည္ကို အေျခခံတဲ့ ျပည္နယ္ သက္သက္ေတြပဲ သတ္မွတ္ၾကမွာလား။ ပထဝီအေနအထားနဲ႔ ျဖစ္တည္လာခဲ့တဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ လူမႈေပါင္းစည္းမႈအရ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ျပည္နယ္မ်ဳိးေတြေကာ အနာဂတ္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု အတြင္းမွာ မရိွထုိက္ဘူးလား။
ႏုိင္ငံတကာက ဖက္ဒရယ္စနစ္ေတြ ဖက္ဒရယ္ျပည္နယ္ေတြကိုလည္း ေလ့လာဖို႔ လုိအပ္တယ္လို႔ အႀကံေပးလိုပါတယ္။ ဥပမာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွာ လူမ်ဳိးနာမည္ကို အေျခခံတဲ့ ျပည္နယ္တခုမွ မရိွပါ။ အဲသလို ဆိုလုိက္လို႔ ျမန္မာျပည္မွာလည္း မရိွရဘူးလို႔ ဆိုလုိတာ မဟုတ္ပါ။ အေလွ်ာ့အတင္းေတြ၊ အလုိအပိုေတြကို သင္ခန္းစာယူႏုိင္ေအာင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေခတ္အဆက္ဆက္က တုိင္းနဲ႔ျပည္နယ္ဆိုၿပီး ခြဲထုတ္ထားတာေၾကာင့္ တုိင္းအဆင့္က ျပည္နယ္ဆိုတဲ့ အဆင့္ထက္ ျမင့္သေယာင္ေယာင္ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ထားခဲ့ပါတယ္။ အမွန္ျဖစ္သင့္တာက ျပည္နယ္ဆိုရင္လည္း အားလံုးျပည္နယ္ေပါ့။ တုိင္းဆိုရင္လည္း အားလံုးတုိင္းေပါ့။ အေမရိကန္မွာလည္း ေဒသအားလံုးကို ျပည္နယ္ သို႔မဟုတ္ State လို႔သတ္မွတ္ထားတာ အားလံုးအသိပါ။ တုိင္းနဲ႔ျပည္နယ္လို႔ ခြဲျခားမထားပါ။ တရုတ္မွာ ဆိုရင္လည္း ျပည္နယ္ေတြကို Province ဆိုၿပီး တသမတ္ထဲ သတ္မွတ္ပါတယ္။ သူ႔မွာလည္း တုိင္းနဲ႔ျပည္နယ္ ခြဲျခားတာမ်ဳိး မရိွပါ။
ျမန္မာတုိင္းရင္းသားမ်ားအတြက္ ျမန္မာျပည္နယ္ တခုထဲပဲ ရိွရမယ္လို႔ သတ္မွတ္မယ္ဆိုရင္ လက္ေတြ႔အေျခအေနနဲ႔ ကိုက္ညီပါ့မလား ဆိုတာကို အရင္ဆံုး အားလံုးဝုိင္းၿပီး ေဆြးေႏြးၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ျဖစ္တည္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေရး ျပႆနာေတြေၾကာင့္ တုိင္းရင္းသားမ်ားဖက္က ျမန္မာေတြအေပၚမွာ မယံုၾကည္တဲ့ အပုိင္းေတြ ရိွေနတာဟာ လက္ေတြ႔ကိစၥပါ။ ဒါကို မ်က္ကြယ္ျပဳလို႔မရပါဘူး။ အဲသလို အေျခအေနမွာ ျမန္မာေတြက တုိင္းခုႏွစ္တုိင္းမွာ ရိွတယ္ဆိုေတာ့ ႏုိင္ငံေတာ္အတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ခ်မွတ္မယ္ဆိုရင္ တုိင္းရင္းသားတစုစီက တမဲပဲ ေပးႏုိင္ေပမယ့္ ျမန္မာေတြဖက္က မဲအားျဖင့္ ခုႏွစ္မဲ ျဖစ္ေနလိမ့္မယ္။ ဒါဆိုရင္ တုိင္းျပည္ကို စီမံအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ေနရာမွာ ျမန္မာေတြဖက္က အၿမဲတန္းအသာစီးရေနလိမ့္မယ္ ဆိုတဲ့ စိုးရိမ္ခ်က္ေတြ ရိွပါတယ္။ ဒီစိုးရိမ္ခ်က္ေၾကာင့္ ျမန္မာဆိုတဲ့ တုိင္းရင္းသားေတြလည္း တျပည္နယ္ပဲ ရိွသင့္တယ္ဆိုတဲ့ အျမင္အယူအဆ ေပၚေပါက္လာရပါတယ္။
ျမန္မာတုိင္းရင္းသားေတြ တျပည္နယ္ထဲသာ ရိွသင့္တယ္ မရိွသင့္ဘူး ဆိုတာကို ျငင္းခုန္ေနတာနဲ႔ ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပံု ျပင္ဆင္ဖို႔ ကိစၥေတြ ေနာက္ေရာက္သြားမွာကို စိုးရိမ္မိပါတယ္။ ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပံုကို မျပင္ဆင္ႏုိင္ေသးဘူးဆိုရင္ ဒီမိုကရက္တစ္ ဖက္ဒရယ္ ႏုိင္ငံျဖစ္လာဖို႔ ေဝးေနဦးမွာပါ။ ႏုိင္ငံတခုအတြင္းမွာ လူမ်ဳိးအုပ္စုေတြရဲ့ အစုအေဝးလုိက္ အခြင့္အေရးတည္ရိွဖို႔ အေရးႀကီး ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ဘယ္လူမ်ဳိးျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္ဘာသာပဲ ကိုးကြယ္သူျဖစ္ျဖစ္ ႏုိင္ငံသားတဦးခ်င္းရဲ့ အေျခခံ ရပုိင္ခြင့္ေတြကို အာမမခံႏုိင္ ေသးဘူးဆိုရင္ ေရွ႔ဆက္ဖို႔ ခက္ပါလိမ့္မယ္။ ပိုဆိုးတာက ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပံုကို မျပင္ဆင္ႏုိင္သေရြ႔ ေရြးခ်ယ္ခံအရပ္သား အစိုးရဟာ ျပည္ေထာင္စု (ဗဟို) အဆင့္မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ျပည္နယ္နဲ႔တုိင္းအဆင့္မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ တပ္မေတာ္အပါအဝင္ လက္နက္ကုိင္ထားတဲ့ အုပ္စုေတြရဲ့ မ်က္ႏွာကိုၾကည့္ၿပီးမွ အလုပ္လုပ္ရတဲ့ ဘဝကိုေရာက္ေနပါလိမ့္မယ္။ အဲသလိုသာ ျဖစ္လာခဲ့ရင္ ျမန္မာျပည္ဟာ စစ္ဘုရင္ဝါဒနဲ႔ အရပ္သား အစိုးရႏွစ္ရပ္အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ အေျခအေနကို ဆုိက္ေရာက္သြားမွာပါ။ ဒီမိုကေရစီလို႔ဆိုေပမယ့္ One country Two syatems စနစ္ႏွစ္မ်ဳိးနဲ႔အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ႏုိင္ငံတခု သဖြယ္ ျဖစ္သြားႏုိင္ပါတယ္။ အခ်ဳပ္ေျပာရရင္ ျမန္မာတုိင္းရင္းသားမ်ား အတြက္ ျမန္မာျပည္နယ္တခုသာ တည္ရိွဖို႔ ဆိုတဲ့ ကိစၥကို အားလံုးအေနနဲ႔ စိတ္မဆိုးအမ်က္မသိုဘဲ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဆြးေႏြးၾကဖို႔ အႀကံျပဳလိုပါေၾကာင္း။
ေဇာ္မင္း
၂ဝ ရက္၊ ဇန္နဝါရီလ၊ ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္
အခုရက္ပုိင္းမွာ အသံထြက္လာပါတယ္။ အဲတာကေတာ့ ဖက္ဒရယ္လို႔ ဆိုလုိက္တ့ဲအခါမွာ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြအတြက္ ျပည္နယ္ တခု သတ္မွတ္ေရးဆိုတဲ့ ကိစၥရပ္ပါပဲ။ သက္ဆုိင္ရာ တုိင္းရင္းသားေတြမွာ ျပည္နယ္တခုစီပဲ ရိွသလို ျမန္မာ တုိင္းရင္းသားမ်ား အတြက္လည္း ျပည္နယ္တခု သတ္သတ္မွတ္မွတ္ ရိွေရးဆိုတဲ့ အသံျဖစ္ပါတယ္။
ခ်င္းျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ ကယားျပည္နယ္၊ မြန္ျပည္နယ္၊ ရခုိင္ျပည္နယ္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္ စသျဖင့္ ရိွထားေပမယ့္ ေယဘူယ်အားျဖင့္ ၾကည္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာတုိင္းရင္းသားမ်ားကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ ျပည္နယ္ဆိုတာ အတိအက် မရိွပါဘူး။ ျမန္မာတုိင္းရင္းသားမ်ား အေနမ်ားတဲ့ ေဒသေတြကို စစ္ကုိင္းတုိင္း၊ မႏၱေလးတုိင္း၊ မေကြးတုိင္း၊ ပဲခူးတုိင္း၊ ဧရာဝတီတုိင္း၊ ရန္ကုန္တုိင္း၊ တနသၤာရီတုိင္း စသျဖင့္ အေနနဲ႔သာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ တင္ျပလိုတာက ျမန္မာတုိင္းရင္းသားမ်ား အတြက္ ျပည္နယ္တခု သတ္မွတ္ေရးဆိုတာကို မူအေနနဲ႔ မျငင္းလိုပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႔မွာ ျမန္မာတုိင္းရင္းသားမ်ား အားလံုးအတြက္ နယ္ေျမတခုကို တဆက္တစပ္ထဲ ျပည္နယ္တခုအေနနဲ႔ သတ္မွတ္မယ္ဆိုရင္ လြယ္ပါ့မလားဆိုတာ စဥ္းစားမိပါတယ္။ အထက္မွာ ေျပာခဲ့တဲ့ ျမန္မာတုိင္းရင္းသားေတြ အေနမ်ားတဲ့ တုိင္းေတြအားလံုးကို စုေပါင္းၿပီး ျမန္မာျပည္နယ္ တခုထဲ အေနနဲ႔ သတ္မွတ္မယ္ဆိုရင္ ျဖစ္ႏုိင္ပါ့မလားဆိုတာ အားလံုး ဝုိင္းဝန္းစဥ္းစားဖို႔ လိုပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာျပည္မွာ ပထဝီအေနအထားနဲ႔ ေရွးတုန္းကစလို႔ အခုအထိ လက္ရိွတည္ရိွ ေနတဲ့ လူမႈေရးႏုိင္ငံေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ပညာေရး၊ စီးပြားေရး အေျခအေနမ်ားအရ ျမန္မာတုိင္းရင္းသားခ်င္းတူေပမယ့္ အနိမ့္အျမင့္ ကြဲျပားေန တာေတြ အမ်ားႀကီး ရိွေနပါေသးတယ္။ တျခားတုိင္းရင္းသားမ်ားၾကားမွာလည္း အဲသလို မတူကြဲျပားတဲ့ အနိမ့္အျမင့္ေတြ ရိွပါတယ္။ ျမန္မာေတြက လူမ်ားစုျဖစ္ေနၿပီး ဆင္းရဲမြဲေတေနသူ အမ်ားအျပားရိွသလို တျခားတုိင္းရင္းသားအုပ္စုမ်ားထက္ ေကာင္းက်ဳိးကိုခံစားရတဲ့ လူဦးေရကလည္း ကိန္းဂဏန္းအရ ပိုမ်ားပါတယ္။
ျမန္မာတုိင္းရင္းသားမ်ားအတြက္ ျပည္နယ္တခု သတ္မွတ္ေရးဆိုတဲ့ အဆိုတင္သြင္း လာတာကို ၾကားဖူးတဲ့ အခ်ိန္က ရွစ္ေလးလံုးလႈပ္ရွားမႈအၿပီး ေက်ာင္းသားမ်ား ေတာခိုစဥ္က စၿပီးၾကားဖူးတယ္လို႔ ဆိုႏုိင္ပါတယ္။ အႏွစ္ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ အစိတ္ ေလာက္ရိွခဲ့ပါၿပီ။ နယ္စပ္ေတာတြင္း စခန္းေတြဆီကို အဲဒီအဆိုကို ဦးေဆာင္လာေရာက္တင္ျပသူက ကေနဒါ ႏုိင္ငံမွာ အေျခစုိက္ေနထုိင္တဲ့ ဦးဟန္ေညာင္ေရႊ ျဖစ္တယ္လို႔ မွတ္မိပါတယ္။ လြတ္လပ္ေရးရအၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ ပထမဆံုး သမတႀကီး ေစာ္ဘြားႀကီး စပ္ေရႊသုိက္ရဲ့ သားတဦး ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ျမန္မာတုိင္းရင္းသား ေတြအေနနဲ႔ တုိင္းေတြ အမ်ားအျပားမွာ တည္ရိွေနမယ့္အစား ျပည္နယ္တခုအေနနဲ႔ သတ္သတ္မွတ္မွတ္ရိွဖို႔ ဆိုတာကို သီအိုရီအရေရာ ႏုိင္ငံေရးမူအရေရာ ေတာခိုျမန္မာ ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ တျခားေသာတုိင္းရင္းသား အဖြဲ႔အစည္းေတြပါ သေဘာတူခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေသးစိတ္ ဆက္လက္ေဆြးေႏြးၾကဖို႔ အထမေျမာက္ခဲ့ပါဘူး။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုေတာ့ အဒီအခ်ိန္တုန္းက လက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႔အစည္း အေတာ္မ်ားမ်ား မီခိုေနရတဲ့ ေကအန္ယူတို႔ရဲ့ မာနယ္ပေလာဌာနခ်ဳပ္ကို ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ထဲမွာ အစိုးရစစ္တပ္မ်ား သိမ္းပုိက္သြားႏုိင္ တာေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ အဲတာရဲ့ အက်ဳိးဆက္အျဖစ္ ဘယ္လို ဖက္ဒရယ္ ထူေထာင္မလဲ၊ ျပည္နယ္မ်ားကို ဘယ္လိုဖြဲ႔စည္းၾကမလဲ ဆိုတဲ့ အေသးစိတ္ကိစၥမ်ားဟာ ေနာက္ကိုေရာက္သြား ရတာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း အခြင့္အလမ္းေပၚရင္ ေပၚသလို ႀကိဳၾကားႀကိဳၾကားဆိုသလိုေတာ့ ထုိင္းႏုိင္ငံ အတြင္းမွာ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ ျဖစ္ေျမာက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ယ္ျပန္႔တဲ့အသြင္ကို မေဆာင္ႏုိင္ေတာ့ပါဘူး။
အဖြဲ႔ေတြအားလံုး ျပန္႔ႀကဲသြားခဲ့ တာေၾကာင့္ပါ။ ေနာက္တခ်က္က တခ်ဳိ႔လည္း အစိုးရနဲ႔ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲသြားတာ ေၾကာင့္လည္း ပါပါတယ္။
ျမန္မာတုိင္းရင္းသားေတြခ်ည္းပဲ တျပည္နယ္သတ္သတ္မွတ္မွတ္ ျဖစ္ေရးဆိုတာ အျမင္အရ၊ အေတြးအရ၊ အယူဆအရ၊ သီအိုရီအရ မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႔မွာ ဘယ္လိုေဖာ္ေဆာင္မလဲ။ အေတာ့္ကိုမလြယ္တဲ့ ကိစၥျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာေတြခ်ည္း တျပည္နယ္ထဲ ျဖစ္ေရးကို ေဆြးေႏြးတဲ့အခါမွာ ျမန္မာခ်င္းမွာေတာင္ ျပႆနာရိွလာတာကို ေတြ႔လုိက္ ရပါတယ္။ အဲတာက ဘယ္လိုျပႆနာလဲဆိုတာ တင္ျပပါ့မယ္။ ျမန္မာေတြခ်ည္း တျပည္နယ္ထဲ သတ္မွတ္ရမယ္ဆိုေတာ့ အထက္သားေတြက "ဟာ ဒီလိုဆိုရင္ ေအာက္သားေတြ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ေအာက္မွာ ငါတို႔ကေနရမွာလား" ဆိုတဲ့ မေက်နပ္တဲ့ အျမင္ကို စေတြ႔လုိက္ရပါတယ္။ ျမန္မာခ်င္းေတြ ျဖစ္ရဲ့သားနဲ႔ ဘာျဖစ္လို႔ အဲသလို ယူဆရတာလဲ။ ဆန္းစစ္ၾကည့္ဖို႔ လိုပါတယ္။
ပေဒသရာဇ္ေခတ္အၿပီး အဂၤလိပ္ကိုလိုနီလက္ထက္ ေတာက္ေလွ်ာက္ကာလမ်ားမွာ ရန္ကုန္အပါအဝင္ ေအာက္ျပည္ ေအာက္ရြာဟာ အထက္ပုိင္းေဒသ အညာေဒသေတြထက္ ပိုဖြံ႔ၿဖိဳးပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားေဒသမ်ားကေတာ့ ပိုဆိုးပါတယ္။ ကိုလိုနီရံုးစုိက္တဲ့ ေအာက္ျပည္ျဖစ္တဲ့ ရန္ကုန္နဲ႔ အနီးတဝိႈက္ဟာ ႏုိင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရး၊ ကုန္သြယ္ကူးသန္း ေရာင္းဝယ္ေရး၊ ေခတ္သစ္ပညာေရး စတာေတြမွာ ထိပ္ဆံုးက ရိွခဲ့ပါတယ္။ အဲတာေၾကာင့္ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီ လက္ထက္မွာ အာဏာရိွသူ၊ အေရးပါအေရာက္သူ ျမန္မာအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ေအာက္သားေတြျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အထက္အညာက ေျပာင္းေရႊ႔သြားလို႔ ေနာက္ပုိင္း ေအာက္သားျဖစ္သြား သူေတြလည္း အႀကံဳးဝင္ေနပါတယ္။ ဆိုလိုတာက လူမ်ဳိးခ်င္းတူ တာေတာင္မွ ပိုသိပိုတတ္ သူေတြကသာ သဘာဝအရ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရခဲ့တာကို ေထာက္ျပလိုရင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာ အခ်င္းခ်င္း အထက္သား ေအာက္သား စိတ္ဝမ္းကြဲေအာင္ ေျပာတာမ်ဳိး မဟုတ္ဘူးဆိုတာ တင္ျပလိုပါတယ္။
ေအာက္သားေတြ သို႔မဟုတ္ ေအာက္ျပည္ကို ေျပာင္းေရႊ႔အေျခစုိက္သူေတြ အဲသလို ပိုသိပိုတတ္ ခဲ့တာကလည္း ရန္ကုန္က အဂၤလိပ္ကိုလိုနီအစိုးရရဲ့ ၿမိဳ႔ေတာ္ျဖစ္ခဲ့တာေၾကာင့္ပါ။ တျခားေဒသကလူေတြ ဘယ္ေလာက္ပဲ ပညာတတ္တတ္ ေအာက္ျပည္မွာ မေနဘူးဆိုရင္ အထူးသျဖင့္ႏုိင္ငံေရးမွာ ေအာက္သားေတြကို မယွဥ္ႏုိင္ခဲ့ပါဘူး။ ပညာတတ္တာျခင္းအတူတူ ေအာက္သားမ်ားက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဗဟိုျဖစ္တဲ့ ေအာက္အရပ္မွာပဲ ဆက္လက္အေျခစုိက္ အလုပ္လုပ္ၾကတာေၾကာင့္ ႏုိင္ငံတကာနဲ႔ပိုၿပီးထိေတြ႔ရပါတယ္။ မ်က္ေစ့အျမင္ ပိုက်ယ္ပါတယ္။ သတင္းစာ အပါအဝင္ စာေပနဲ႔ တျခားေသာ အႏုပညာ လုပ္ငန္းအမ်ားစုဟာလည္း သဘာဝအရ ရန္ကုန္မွာပဲ အေျခစုိက္ပါတယ္။ ေျပာရရင္ ေအာက္အရပ္ဟာ တျခားေသာေဒသမ်ားနဲ႔ ႏုိင္းယွဥ္မယ္ဆိုရင္ အခုကာလအထိ အေကာင္းေတြ အညႊန္႔ေတြ စုေနတဲ့ေနရာလို႔ ေျပာလို႔ ရပါေသးတယ္။ ႏုိင္ငံေရးအရ ေျပာရရင္ လူေတာ္ေတြ ေက်ာ္ၾကားသူေတြ လူသိမ်ားသူေတြ စုေဝးေနတဲ့ ေဒသတခုလို႔လည္း ဆိုႏုိင္ပါေသးတယ္။
အဲတာေၾကာင့္ ျမန္မာေတြကို တျပည္နယ္ထဲလုပ္မယ္လို႔ ဆိုေတာ့ အထက္သားေတြဖက္က ခ်က္ျခင္းတုံ႔ျပန္မႈက အထက္မွာ ေျပာခဲ့သလို ျဖစ္သြားပါတယ္။ ျမန္မာအခ်င္းခ်င္းေတာင္ ေအာက္သားအုပ္ခ်ဳပ္မွာကို အထက္သားက မႀကိဳက္ႏုိင္ဘူးဆိုတာ ဖံုးကြယ္ရမယ့္ ကိစၥမဟုတ္တာကို ျမင္ရပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အထက္သားကလည္း အထက္ေဒသရဲ့ ဝိေသသ လကၡဏာနဲ႔ ေနလိုတာေၾကာင့္ပါ။ သူတို႔ေဒသကို သူတို႔ပဲ စီမံခန္႔ခြဲအုပ္ခ်ဳပ္လိုပါတယ္။
က်ေနာ္တို႔ လူလားေျမာက္ခဲ့တဲ့ ကာလမ်ားအရ ေယဘူယ်ေျပာရရင္ မေကြးကေန မႏၱေလးကို ျဖတ္ၿပီး ျမစ္ႀကီးနားအထိ အဲဒီတေၾကာကလူေတြဟာ သူတို႔ကုိယ္သူတို႔ အထက္သားလို႔ သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။ မႏၱေလးတုိင္းနဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္ ေဘာလံုးကန္ရင္ သူ႔ဖက္ကုိယ့္ဖက္ သဲသဲမဲမဲ အၿပိဳင္အားေပးၾကေပမယ့္ မႏၱေလးတုိင္းက ရန္ကုန္နဲ႔ျဖစ္ျဖစ္၊ ပဲခူးတုိင္းနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္၊ ဧရာဝတီတုိင္းနဲ႔ ျဖစ္ျဖစ္ ကန္ၾကၿပီဆိုရင္ေတာ့ ေစာေစာက အထက္သားမ်ားအားလံုးဟာ မႏၱေလးတုိင္း ေဘာလံုးအသင္းရဲ့ လူေတြပရိတ္သတ္ေတြ ျဖစ္ကုန္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔တုန္းဆိုေတာ့ မႏၱေလးဆိုတာ ရိုးရာအစဥ္အလာ အရ၊ ကူးသန္းသြားလာ ဆက္ဆံမႈအရ အထက္ပုိင္းေဒသရဲ့ ထီးရိပ္ႀကီးလို႔ လူေတြက မွတ္ယူခဲ့တာေၾကာင့္လို႔ ဆိုႏုိင္ပါတယ္။ ခ်င္းျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပုိင္းက လူေတြဆိုရင္လည္း အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ အထက္သားလို႔ မွတ္ယူၾကပါတယ္။
ျမန္မာတုိင္းရင္းသားမ်ားအတြက္ တျပည္နယ္သတ္သတ္မွတ္မွတ္ ထားမယ္ဆိုရင္ ပထဝီအေနအထားအရ ဘယ္လို သတ္မွတ္မွာလဲ၊ သို႔မဟုတ္ ေဒသတခုကို ျမန္မာျပည္နယ္ဆိုၿပီး နာမည္တပ္လိုက္မွာလား။ အေတာ္ခက္ခဲပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္က အထက္သားေတြက ေအာက္သားေတြ အုပ္ခ်ဳပ္မွာကို မႀကိဳက္သလို အထက္သားခ်င္း အတူတူေတာင္ စစ္ကုိင္းတုိင္းက ျမန္မာက မႏၱေလးတုိင္းကျမန္မာရဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ခံအျဖစ္ မေနလိုပါဘူး။ ဒါေတြဟာ ျမန္မာအပါအဝင္ တုိင္းရင္းသား ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ တခ်ဳိ႔ ဂရုမစုိက္မိတဲ့ အခ်က္ေတြပါ။ ဒါ့အျပင္ စစ္ကုိင္းတုိင္း၊ မႏၱေလးတုိင္း ေတြအတြင္းမွာ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြခ်ည္းပဲ ေနထုိင္ၾကတာ မဟုတ္ဘူး ဆုိတာကိုလည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖို႔လိုပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ထားဝယ္၊ ၿမိတ္စတဲ့ ေဒသေတြကို ဘယ္လိုသတ္မွတ္မွာလဲ။ ျမန္မာအႏြယ္လုိ႔ သတ္မွတ္မွာလား၊ မတူကြဲျပားတဲ့ တုိင္းရင္းသား အုပ္စုမ်ားလို႔ သတ္မွတ္မွာလား။ ျမန္မာကို တျပည္နယ္ထဲ သတ္မွတ္မယ္ဆိုရင္ ကရင္ျပည္နယ္နဲ႔ မြန္ျပည္နယ္ကိုေက်ာ္ၿပီး အဲဒီ ထားဝယ္နဲ႔ၿမိတ္ေဒသကို ျမန္မာျပည္နယ္အတြင္း ဘယ္လို႔ ပုိင္းစိတ္ၿပီး ထည့္သြင္းမွာလဲ။ တခါ ထားဝယ္နဲ႔ၿမိတ္ေဒသကို ျမန္မာေဒသလို႔ သတ္မွတ္ခဲ့ရင္ အဲဒီေဒသမွာ ကရင္၊ မြန္စတဲ့ တုိင္းရင္းသားေတြလည္း အမ်ားအျပား ေနထုိင္ၾကတယ္ ဆိုတာကို ေမ့မထားဖုိ႔ လိုလာျပန္ပါတယ္။
အခုတင္ျပေနတာက မတူတာေတြ ရိွေနတယ္ဆိုတာကို ေထာက္ျပလိုရင္းပါ။ ေသြးကြဲတဲ့စကား ေသြးခြဲတဲ့စကားကို ေျပာျခင္းမဟုတ္ပါ။ လက္ေတြ႔တည္ရိွေနတဲ့ မ်က္ျမင္အေျခအေနေတြကို ပစ္ပယ္ၿပီး ေဆာင္ရြက္လို႔ ရႏုိင္မရႏုိင္ ဆိုတာကို စဥ္းစားႏုိင္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာကို တျပည္နယ္ထဲ သတ္မွတ္မယ္ဆိုရင္ ဧရာဝတီတုိင္းလို ျမန္မာ၊ ကရင္အပါအဝင္ လူမ်ဳိးေပါင္းစံု ေရာယွက္ေနတဲ့ ေဒသမ်ဳိးကိုေကာ ဘယ္လို စဥ္းစားၾကမလဲ။ လူမ်ဳိးနာမည္ကို အေျခခံတဲ့ ျပည္နယ္ သက္သက္ေတြပဲ သတ္မွတ္ၾကမွာလား။ ပထဝီအေနအထားနဲ႔ ျဖစ္တည္လာခဲ့တဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ လူမႈေပါင္းစည္းမႈအရ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ျပည္နယ္မ်ဳိးေတြေကာ အနာဂတ္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု အတြင္းမွာ မရိွထုိက္ဘူးလား။
ႏုိင္ငံတကာက ဖက္ဒရယ္စနစ္ေတြ ဖက္ဒရယ္ျပည္နယ္ေတြကိုလည္း ေလ့လာဖို႔ လုိအပ္တယ္လို႔ အႀကံေပးလိုပါတယ္။ ဥပမာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွာ လူမ်ဳိးနာမည္ကို အေျခခံတဲ့ ျပည္နယ္တခုမွ မရိွပါ။ အဲသလို ဆိုလုိက္လို႔ ျမန္မာျပည္မွာလည္း မရိွရဘူးလို႔ ဆိုလုိတာ မဟုတ္ပါ။ အေလွ်ာ့အတင္းေတြ၊ အလုိအပိုေတြကို သင္ခန္းစာယူႏုိင္ေအာင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ေခတ္အဆက္ဆက္က တုိင္းနဲ႔ျပည္နယ္ဆိုၿပီး ခြဲထုတ္ထားတာေၾကာင့္ တုိင္းအဆင့္က ျပည္နယ္ဆိုတဲ့ အဆင့္ထက္ ျမင့္သေယာင္ေယာင္ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ထားခဲ့ပါတယ္။ အမွန္ျဖစ္သင့္တာက ျပည္နယ္ဆိုရင္လည္း အားလံုးျပည္နယ္ေပါ့။ တုိင္းဆိုရင္လည္း အားလံုးတုိင္းေပါ့။ အေမရိကန္မွာလည္း ေဒသအားလံုးကို ျပည္နယ္ သို႔မဟုတ္ State လို႔သတ္မွတ္ထားတာ အားလံုးအသိပါ။ တုိင္းနဲ႔ျပည္နယ္လို႔ ခြဲျခားမထားပါ။ တရုတ္မွာ ဆိုရင္လည္း ျပည္နယ္ေတြကို Province ဆိုၿပီး တသမတ္ထဲ သတ္မွတ္ပါတယ္။ သူ႔မွာလည္း တုိင္းနဲ႔ျပည္နယ္ ခြဲျခားတာမ်ဳိး မရိွပါ။
ျမန္မာတုိင္းရင္းသားမ်ားအတြက္ ျမန္မာျပည္နယ္ တခုထဲပဲ ရိွရမယ္လို႔ သတ္မွတ္မယ္ဆိုရင္ လက္ေတြ႔အေျခအေနနဲ႔ ကိုက္ညီပါ့မလား ဆိုတာကို အရင္ဆံုး အားလံုးဝုိင္းၿပီး ေဆြးေႏြးၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ျဖစ္တည္ခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေရး ျပႆနာေတြေၾကာင့္ တုိင္းရင္းသားမ်ားဖက္က ျမန္မာေတြအေပၚမွာ မယံုၾကည္တဲ့ အပုိင္းေတြ ရိွေနတာဟာ လက္ေတြ႔ကိစၥပါ။ ဒါကို မ်က္ကြယ္ျပဳလို႔မရပါဘူး။ အဲသလို အေျခအေနမွာ ျမန္မာေတြက တုိင္းခုႏွစ္တုိင္းမွာ ရိွတယ္ဆိုေတာ့ ႏုိင္ငံေတာ္အတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ခ်မွတ္မယ္ဆိုရင္ တုိင္းရင္းသားတစုစီက တမဲပဲ ေပးႏုိင္ေပမယ့္ ျမန္မာေတြဖက္က မဲအားျဖင့္ ခုႏွစ္မဲ ျဖစ္ေနလိမ့္မယ္။ ဒါဆိုရင္ တုိင္းျပည္ကို စီမံအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ေနရာမွာ ျမန္မာေတြဖက္က အၿမဲတန္းအသာစီးရေနလိမ့္မယ္ ဆိုတဲ့ စိုးရိမ္ခ်က္ေတြ ရိွပါတယ္။ ဒီစိုးရိမ္ခ်က္ေၾကာင့္ ျမန္မာဆိုတဲ့ တုိင္းရင္းသားေတြလည္း တျပည္နယ္ပဲ ရိွသင့္တယ္ဆိုတဲ့ အျမင္အယူအဆ ေပၚေပါက္လာရပါတယ္။
ျမန္မာတုိင္းရင္းသားေတြ တျပည္နယ္ထဲသာ ရိွသင့္တယ္ မရိွသင့္ဘူး ဆိုတာကို ျငင္းခုန္ေနတာနဲ႔ ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပံု ျပင္ဆင္ဖို႔ ကိစၥေတြ ေနာက္ေရာက္သြားမွာကို စိုးရိမ္မိပါတယ္။ ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပံုကို မျပင္ဆင္ႏုိင္ေသးဘူးဆိုရင္ ဒီမိုကရက္တစ္ ဖက္ဒရယ္ ႏုိင္ငံျဖစ္လာဖို႔ ေဝးေနဦးမွာပါ။ ႏုိင္ငံတခုအတြင္းမွာ လူမ်ဳိးအုပ္စုေတြရဲ့ အစုအေဝးလုိက္ အခြင့္အေရးတည္ရိွဖို႔ အေရးႀကီး ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ဘယ္လူမ်ဳိးျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္ဘာသာပဲ ကိုးကြယ္သူျဖစ္ျဖစ္ ႏုိင္ငံသားတဦးခ်င္းရဲ့ အေျခခံ ရပုိင္ခြင့္ေတြကို အာမမခံႏုိင္ ေသးဘူးဆိုရင္ ေရွ႔ဆက္ဖို႔ ခက္ပါလိမ့္မယ္။ ပိုဆိုးတာက ၂ဝဝ၈ ဖြဲ႔စည္းပံုကို မျပင္ဆင္ႏုိင္သေရြ႔ ေရြးခ်ယ္ခံအရပ္သား အစိုးရဟာ ျပည္ေထာင္စု (ဗဟို) အဆင့္မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ျပည္နယ္နဲ႔တုိင္းအဆင့္မွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ တပ္မေတာ္အပါအဝင္ လက္နက္ကုိင္ထားတဲ့ အုပ္စုေတြရဲ့ မ်က္ႏွာကိုၾကည့္ၿပီးမွ အလုပ္လုပ္ရတဲ့ ဘဝကိုေရာက္ေနပါလိမ့္မယ္။ အဲသလိုသာ ျဖစ္လာခဲ့ရင္ ျမန္မာျပည္ဟာ စစ္ဘုရင္ဝါဒနဲ႔ အရပ္သား အစိုးရႏွစ္ရပ္အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ အေျခအေနကို ဆုိက္ေရာက္သြားမွာပါ။ ဒီမိုကေရစီလို႔ဆိုေပမယ့္ One country Two syatems စနစ္ႏွစ္မ်ဳိးနဲ႔အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ႏုိင္ငံတခု သဖြယ္ ျဖစ္သြားႏုိင္ပါတယ္။ အခ်ဳပ္ေျပာရရင္ ျမန္မာတုိင္းရင္းသားမ်ား အတြက္ ျမန္မာျပည္နယ္တခုသာ တည္ရိွဖို႔ ဆိုတဲ့ ကိစၥကို အားလံုးအေနနဲ႔ စိတ္မဆိုးအမ်က္မသိုဘဲ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဆြးေႏြးၾကဖို႔ အႀကံျပဳလိုပါေၾကာင္း။
ေဇာ္မင္း
၂ဝ ရက္၊ ဇန္နဝါရီလ၊ ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္
