လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ယေန႔ကမၻာ (အပုိင္း ၁)

၁
၉၇၅ ခုႏွစ္မွာ ကေမၻာဒီးယားႏုိင္ငံကို လက္ဝဲကြန္ျမဴနစ္ အုပ္စုျဖစ္တဲ့ ပိုေပါ့ ေခါင္းေဆာင္တဲ့ ခမာနီမ်ားက သိမ္းပုိက္ ႏုိင္လုိက္ပါ တယ္။ ခမာနီမ်ား ကေမၻာဒီးယားကို သိမ္းပုိက္အၿပီးမွာ အဲသည့္ႏုိင္ငံထဲမွာ ရိွေနတဲ့ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ားကို ႏွင္ထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘာသာေရးဆုိင္ရာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ သတင္းေထာက္မ်ား အစရိွတဲ့ ႏုိင္ငံျခားသားမ်ား ကေမၻာဒီးယား ႏုိင္ငံကေန ထြက္ ခြာခဲ့ၾကရပါတယ္။

အဲသလို ကေမၻာဒီးယားကေန ထြက္လာခဲ့ရတဲ့ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားထဲမွာ ျပင္သစ္လူမ်ဳိး ခရစ္ယန္ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဖရန္ဆြာ ပြန္ရိႈး လည္း တဦးအပါအဝင္ ျဖစ္ပါတယ္။

ခမာနီတို႔ အာဏာရၿပီး ဆက္တုိက္ဆိုသလိုပဲ လုပ္အားေပးစခန္းေတြ တည္ေထာင္ပါတယ္။ အဆိုပါ လုပ္အားေပး စခန္းေတြမွာ ေသာင္းသိန္းခ်ီတဲ့ ကေမၻာဒီးယားလူမ်ဳိးမ်ား မိမိဆႏၵအေလ်ာက္ မဟုတ္ဘဲ လုပ္အားေပးခဲ့ရပါတယ္။ ဘံုလယ္ယာေတြ ဆည္ ေျမာင္းေတြ ေဖါက္လုပ္တဲ့ ေနရာမ်ားမွာ လုပ္အားေပးခဲ့ၾကရပါတယ္။ အစားအစာ ေကာင္းေကာင္း မြန္မြန္ မစားရတဲ့အျပင္ ေဆးကုသခြင့္ေတြလည္း မရိွတဲ့အတြက္ အစုလုိက္အျပံဳလုိက္ ေသဆံုးခဲ့ရပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ခမာနီတို႔ရဲ့ အာဏာကို အံတုမယ္လို႔ ထင္ျမင္ယူဆခံရတဲ့ သူေတြကိုလည္း အက်ဥ္းစခန္းေတြမွာ စစ္ေဆးရင္း ႏိွပ္စက္ သတ္ျဖတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ပညာတတ္ မွန္သမွ် ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ့ အႀကီးဆံုး ရန္သူလို႔ သတ္မွတ္ခံရတဲ့ အတြက္ တုိင္းျပည္ တည္ေဆာက္ရာမွာ အေရးပါတဲ့ ပညာတတ္မ်ား အေျမာက္အမ်ား အသတ္ခံခဲ့ရပါတယ္။

ထိုထိုေသာ အက်ဳိးဆက္ အေၾကာင္းဆက္ေတြေၾကာင့္ ကေမၻာဒီးယား ႏုိင္ငံသား ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ဒုကၡသည္မ်ား အျဖစ္ ႏုိင္ငံကေန ထြက္ေျပးခဲ့ ၾကရပါတယ္။

ထိုကဲ့သို႔ ထြက္ေျပးလာတဲ့ ကေမၻာဒီးယား ႏုိင္ငံသား ဒုကၡသည္ေတြကို လူကိုယ္တုိင္ေတြ႔ဆံုၿပီး ခရစ္ယန္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ပြန္ရိႈး က အင္တာဗ်ဴးမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ကေမၻာဒီးယား ႏုိင္ငံမွာ ကမၻာပ်က္သလို ျဖစ္ေနတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို ဘုန္းေတာ္ႀကီး ပြန္ရိႈးက ကမၻာ့အစိုးရမ်ားကို သိသာေအာင္ တင္ျပခဲ့ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ထိုအခိ်န္က ယဥ္ေက်းပါ သည္ဟု ဆိုေသာ ႏုိင္ငံ တကာ အစိုးရမ်ားက ထိုအျဖစ္အပ်က္ေတြဟာ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ပြန္ရိႈး တင္ျပသေလာက္ ျဖစ္ေန တယ္လို႔ မယူဆခဲ့ၾကပါဘူး။ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ပြန္ရိႈးက ဇတ္နာေအာင္ ပိုပိုသာသာ တင္ျပေနတယ္လို႔လည္း ယူဆခဲ့ၾကပါ တယ္။

တဆက္တည္း ဆိုသလိုပဲ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ပြန္ရိႈးက စာအုပ္တအုပ္ ထုတ္ေဝျဖန္႔ခ်ီၿပီး ကေမၻာဒီးယား ႏုိင္ငံမွာ ဘာေတြ ျဖစ္ေန သလဲဆိုတာကို ထပ္မံတင္ျပ ျပန္ပါတယ္။ အဲသည့္ စာအုပ္ကေတာ့ Year Zero လို႔ေခၚတဲ့ စာအုပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း ဝမ္းနည္းစရာ ေကာင္းတာက ကမၻာႀကီးဟာ ကေမၻာဒီးယား ႏုိင္ငံမွာ အမွန္တကယ္ ဘာေတြ ျဖစ္ေနခဲ့သလဲ ဆိုတာကို သတိ မထားသလို စိတ္လည္း မဝင္စားခဲ့ၾကပါဘူး။ ႏုိင္ငံေရးက လူ႔အခြင့္ အေရးထက္ အေရးႀကီးေနသလိုမ်ဳိး ျဖစ္ေနခဲ့ပါတယ္။

၁၉၇၇ ခုႏွစ္မွာ အေမရိကန္ႏုိင္ငံမွာ သမတ ဂ်င္မီကာတာ အာဏာရလာခဲ့ပါတယ္။ သူအာဏာ မရခင္က မဲဆြယ္စည္းရံုး တဲ့ ကာလေတြမွာ သူသာ အာဏာရလာရင္ ကမၻာတလႊားမွာ လူ႔အခြင့္အေရးအတြက္ ဦးစားေပး လုပ္ေဆာင္မယ္လို႔ ကတိ ကဝတ္ ေတြ ေပးခဲသူလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ကေမၻာဒီးယားက အျဖစ္အပ်က္ေတြကို သမတ ဂ်င္မီကာတာလည္း မၾကားဘဲမဟုတ္ ၾကား သိခဲ့ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း သူအာဏာရတဲ့ ၁၉၇၇ ခုႏွစ္မွာ ကေမၻာဒီးယား ႏုိင္ငံရဲ့ လူ႔အခြင့္ အေရးကို အႀကီးအက်ယ္ ခ်ဳိး ေဖာက္ေနတဲ့ ခမာနီအစိုးရကို ေဝဖန္ရႈံ႔ခ်ဖို႔ ျပင္ဆင္ခဲ့ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ေနာက္ထပ္ (၁၅) လအထိ ၾကာမွသာ ေဝဖန္ျပစ္တင္ ရံႈ႔ခ်တာကို စတင္လုပ္ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္ကစလို႔ ထိုအေတာအတြင္း ကေမၻာဒီးယား ႏုိင္ငံမွာ ႏိွပ္စက္မႈ၊ ညႇဥ္းပမ္းမႈ၊ သုတ္သင္မႈ၊ အငတ္ေဘးတို႔ေၾကာင့္ လူဦးေရ ႏွစ္သန္းေက်ာ္ ေသဆံုးခဲ့ ရၿပီးျဖစ္ပါတယ္။

၁၉၇၈ ခုႏွစ္ ကုန္ခါနီးေလာက္မွာ ဗီယက္နမ္တပ္ေတြ ကေမၻာဒီးယားကုိ ဝင္လာၿပီး ခမာနီအစိုးကို ျဖဳတ္ခ် လိုက္ပါတယ္။ ခမာနီ အစိုးရလည္း ထုိင္းနယ္စပ္နဲ႔ ကပ္ေနတဲ့ ေတာေတာင္ေတြဖက္ကို ဆုတ္ခြာ ထြက္ေျပး သြားရပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာလည္း ကုလသမဂၢမွာ ကေမၻာဒီးယား ထုိင္ခံုက ႏွစ္လံုးျဖစ္လာပါတယ္။ ခမာနီကိုယ္စားျပဳ အဖြဲ႔နဲ႔ ဗီယက္နမ္အားကိုးနဲ႔ ေနာက္တက္ လာတဲ့ အဖြဲ႔ျဖစ္ေနပါတယ္။ ကုလသမဂၢဟာ အဲသည့္ အခ်ိန္မွာ ဘယ္သူ႔ကို ကုလအတြင္း ထုိင္ခံုေပးသင့္သလဲ ဆိုၿပီး ေဝဝါး ေနပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာ လူေတြသတ္ခဲ့တဲ့ ခမာနီကို ဆက္ၿပီး ကုလသမဂၢမွာ ကာလတခုအထိ ထုိင္ခံုေပးခဲ့ အသိအမွတ္ ျပဳ ခဲ့ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔တံုးဆိုေတာ့ ဗီယက္နမ္တို႔ ဆိုဗီယက္တို႔ဟာ အဲသည့္အခ်ိန္ စစ္ေအးတုိက္ပြဲ ကာလအတြင္းက ေနာက္ တက္လာတဲ့ ဖႏြမ္းပင္အစိုးရနဲ႔ မဟာမိတ္ေတြ ျဖစ္ေနခဲ့လုိ႔ပါ။ ေနတိုးနဲ႔ ဝါေဆာရဲ့ အားၿပိဳင္မႈ အထြဋ္အထိပ္ကို ေရာက္ေနတဲ့ ကာလဆိုလည္း မမွားပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ စစ္ေအးတုိက္ပြဲ အရိပ္မဲႀကီးရဲ့ အက်ဳိးဆက္လို႔ ဆိုႏုိင္ပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုတာ ဟိုးေနာက္အေဝးႀကီးမွာသာ ရိွခဲ့ပါတယ္။

ဘုန္းေတာ္ႀကီး ပြန္ရိႈးက ကေမၻာဒီးယားမွာ လူသားမ်ဳိးႏြယ္တို႔ကို မ်ဳိးတံုးလုေအာင္ သတ္ျဖတ္ေနပါတယ္လို႔ ကနဦးမွာ တင္ျပ ခဲ့တာေတြကို ကမၻာႀကီးက ဂရုမစုိက္ခဲ့ပါ။ လက္အေတာ္လြန္ၿပီး ေနာက္ပုိင္းကာလ မ်ားၾကမွသာ ကမၻာႀကီးက ကေမၻာဒီးယား ကိစၥကို ဂ်ီႏုိစုိက္ (သို႔) မ်ဳိးတံုးသတ္ျဖတ္မႈ ဆိုၿပီး အေလးေပး ေျပာလာၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေအာ္စကာ ဆုရတဲ့ Killing Field ဆိုတဲ့ ရုပ္ရွင္ဇတ္ကားဟာ အျဖစ္မွန္ေတြကို ရုိက္ျပထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ အေတာ္ေလး ေနာက္ၾကၿပီးမွ ကမၻာ့ ပရိသတ္ႀကီး သိခြင့္ရခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ အေနာက္ႏုိင္ငံေတြဟာ အကဲဆတ္တယ္။ ဦးစားေပးတယ္။ စိုးရိမ္စိတ္ ရိွၾကတယ္လို႔ လူေတြက ေယဘူယ်အားျဖင့္ သိၾကပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း အေနာက္ႏုိင္ငံႀကီးေတြဟာလည္း သူတို႔ရဲ့ ႏုိင္ငံျခားေရး ေပၚလစီ ေတြကို သူတို႔ႏုိင္ငံရဲ့ အက်ဳိးေက်းဇူးနဲ႔သာ ခ်ိန္ကုိက္ၾကည့္တဲ့ အတြက္ ဒီသဘာဝကို နားလည္ဖို႔ေတာ့ လုိအပ္ပါလိမ့္မယ္။ အခု ျမန္မာႏုိင္ငံမွာလည္း အုပ္စိုးသူေတြက လူ႔အခြင့္အေရးကို ခ်ဳိးေဖာက္ေနခဲ့တာ ႏွစ္ေပါင္း မနည္းေတာ့ပါဘူး။ အေနာက္ ႏုိင္ငံ ႀကီးမ်ားရဲ့ ျမန္မာျပည္ ဒီမိုကေရစီေရးနဲ႔ လူ႔အခြင့္အရးအေပၚ ကူညီတဲ့ ပံုစံဟာ ႏႈတ္၏ေစာင္မျခင္း သေဘာထက္ မပိုပါေသး ဘူး။

အဲသလို ဆိုလုိက္လို႔ အာရွတုိက္မွာ အင္အားအႀကီးဆံုးလို႔ ဆိုႏုိင္တဲ့ တရုတ္ႏုိင္ငံရဲ့ ေျခသလံုး ေျပးဖက္ေတာ့ေရာ ျမန္မာျပည္ ႏုိင္ငံေရးဟာ အဆင္ေခ်ာ လာမလားလို႔ ေမးႏုိင္ပါတယ္။ အေျဖအတိအက် ရိွဖို႔ရာ မလြယ္ပါဘူး။ ကမၻာ့ ႏုိင္ငံေရး ဇာတ္ခံုမွာ ကုိယ္လိုခ်င္တဲ့ အျဖဴ (သို႔) အမဲ ဆိုတဲ့အေျဖဆိုတာ ဘယ္တံုးကမွ မရိွပါဘူး။ ျမန္မာျပည္က ဒီမိုကေရစီ လိုလားသူ ေခါင္းေဆာင္ ႀကီးငယ္လတ္တို႔ ဘယ္ေလာက္ ပါးရည္နပ္ရည္ ရိွသလဲဆိုတာ အေပၚမွာ မူတည္ပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္ ကေတာ့ ႏုိင္ငံႀကီး ေတြနဲ႔ ကုလသမဂၢကို အလြန္အကၽြံအားကိုးတဲ့ စိတ္ထားမ်ဳိး ေဖ်ာက္ဖို႔လိုပါတယ္။

ဥစၥာရင္လို ဥစၥာရင္ခဲ ဆိုတဲ့ စကားရိွတယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ မေမ့သင့္ပါ။

ေဇာ္မင္း (လူ႔ေဘာင္သစ္)
၃ ရက္ မတ္လ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္

ဆက္လက္ေဖၚျပပါမည္၊